اثر پروانه‌ای در اقتصاد چیست؟

پروانه‌ای در قسمتی از جهان بال می‌زند و منجربه وقوع طوفان در ناحیه دیگری از جهان می‌شود، اما چگونه این اتفاق رخ می‌دهد؟ اثر پروانه‌ای  (Butterfly effect) که به آن اثر موج‌دار نیز گفته می‌شود، پدیده‌ای است که توسط پروفسور «ادوارد لورنز» در سال ۱۹۶۳ ابداع شد. نظریه لورنز این بود که کوچک‌ترین تغییرات در یک محیط می‌توانند در آینده و نقطه‌ای از جهان موج شدیدی ایجاد کنند. مطالعات لورنز نشان می‌دهند که اثر پروانه‌ای نه تنها در شرایط آب و هوایی و بلایای طبیعی قابل استفاده است بلکه می‌تواند در شرایط اقتصادی و بازار‌های مالی نیز اعمال شود، اما نظریه اثر پروانه‌ای تا چه اندازه قابل اعتماد است؟
  اصول اثر پروانه‌ای در اقتصاد
حتی یک حرکت سیاسی کوچک از سوی یک کشور نسبت به کشور دیگر می‌تواند بازار سهام کشور‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین تعجبی ندارد که بسیاری از کارشناسان مالی می‌دانند که از اثر پروانه‌ای می‌توان برای پیش‌بینی رفتار بازار‌های مالی استفاده کرد. حتی یک ضربه کوچک در بازار سهام یک کشور نیز می‌تواند پیامد‌های شدیدی را در بخش دیگری از جهان ایجاد کند. 
یک مثال ساده از اثر پروانه‌ای در اقتصاد، تجارت و کسب و کار، همه‌گیری ویروس کروناست که از ووهان شروع شد و تمام جهان را تحت تأثیر خود قرار داد. پرواضح است که اثر موج‌دار اهمیت زیادی در دنیای مالی دارد. در زیر به چند روش استفاده از اثر پروانه‌ای در اقتصاد اشاره می‌کنیم:
  ۱) اصل تنوع بخشی
از دست دادن سرمایه می‌تواند به طور تصادفی اتفاق بیفتد و در اغلب اوقات آمادگی برای آن ضروری است. اصل تنوع برای مقابله با خسارت ناشی از متغیر‌های تصادفی که بر کیفیت سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارد، جواب می‌دهد. بدین معنا که سرمایه‌گذاران می‌توانند با انواع سرمایه‌گذاری‌ها از جمله بورس، طلا، دلار یا ارز دیجیتال، سرمایه خود را پخش کنند. اگر فردی تنها در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند، کوچک‌ترین اقدامات می‌توانند باعث سقوط کل بازار سهام شوند. بنابراین حفظ سبد سرمایه‌گذاری در انواع دارایی‌ها و ابزار‌های مالی راهی بسیار مناسب برای به جریان انداختن سرمایه و کاهش ضرر است. 
  ۲) اصل ترکیب
به نظر می‌رسد اصل ترکیب با افزایش ثروت نیز در اثر پروانه‌ای ریشه دارد. درحقیقت، هرچه بیشتر سرمایه‌گذاری کنید، رشد چشمگیری در پس انداز‌های خود خواهید داشت. فرض کنید شما ماهیانه ۵ میلیون تومان پس انداز کرده و آن را به یک حساب بلند مدت با سود ۱۰ درصد منتقل می‌کنید. پس از پنج سال، پس‌انداز نزدیک به ۳۰۰ میلیون خواهد شد. پس از ۱۰ سال، پس انداز شما به صورت تصاعدی به بیش از ۶۰۰ میلیون خواهد رسید. به این موضوع اصل ترکیب گفته می‌شود. 
  ۳) اصل سرمایه گذاری زیست محیطی
سومین نکته‌ای که تأثیر پروانه‌ای را در دنیای مالی نشان می‌دهد، این است که ارزش‌های شخصی خود را با سرمایه‌گذاری‌هایتان هماهنگ کنید. سرمایه‌گذاری در محیط‌زیست بر این اصل استوار است که هر دلار خرج شده برای ارزش‌های انسانی و زیست محیطی می‌تواند تأثیر موجی داشته باشد. سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند شامل بهبود زندگی حیوانات، تحصیلات زنان، توسعه شهر، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی برای کشور‌های فقیرتر و موارد مشابه باشد. هدف نهایی این است که با انجام تغییرات کوچک بتوان از معضلات بزرگ جلوگیری کرد.
 منبع: روزنامه جوان