مشاهدات پیامبر(ص) در شب معراج

خداوند در سوره مبارکه اسراء به موضوع معراج پیامبر(ص) اشاره کرده‌اند؛ اما درباره معراج همواره این سؤال مطرح می‌شود که ایشان در این رخداد عجیب با جسم به ملاقات خالق رفتند یا تنها روح ایشان به معراج وارد شد؟ نکته مهم اینجاست که دلایل محکمی در همین آیات وجود دارد که به قطعیت بیان می‌کند، ایشان با همین جسم خاکی طی طریق کرده و به معراج رفتند. بنا بر روایات، اگر علم بیست‌وهفت حرف داشته باشد، بشر تنها دو حرف آن را قبل از ظهور فرا گرفته است و شاید اگر روزی حجاب‌ها برداشته شوند، انسان راحت‌تر موضوع معراج را بپذیرد. انسان‌ها در زمان حضرت مهدی(عج) خود به خود بی نیاز از راهنما نمی‌شود و خود به خود ظلم را ریشه کن خواهند کرد. در آن زمان مردم به دنبال مستحقی می‌گردند تا بلکه بتوانند به او کمکی کنند، اما نمی‌یابند.  پیامبر(ص) در شب معراج خود به ملاقات نرفت، بلکه به فرمان خداوند ملائکه به دنبال او آمده و با تحیت او را به دیدار بردند. اما موسی بارها از خدا درخواست کرد که خود را به او بنمایاند. خداوند برای نشان دادن عظمت رسول الله(ص) این امر را بر ایشان محقق کرد تا سالیان بعد نیز همه انسان‌ها مقام ایشان را والا بدانند؛ اما دلایلی را که نشان می‌دهد ایشان با جسم خاکی به معراج رفته‌اند، در چند مورد می‌توان خلاصه کرد:  ۱ـ کلمه «سبحان» در آیه معراج نشان از تعجب دارد و به‌طور کلی عرب این لفظ را برای تعجب به‌کار می‌برد و عروج روح امری تعجب‌برانگیز نیست.
۲ـ عبارت دیگر عبارت «من سیر دادم» است که سیر را برای جسم به‌کار می‌برند نه برای روح. ۳ـ کلمه «عبدِهِ» نشان از سیر و سلوک جسم با روح دارد، چرا که به روح عبد نمی‌گویند.  ۴ـ در این آیه اشاره مستقیم به شب شده است و اجساد در قید شب و روز هستند و این ظرف برای روح به‌کار برده نمی‌شود.
درباره مشاهدات پیامبر(ص) در شب معراج باید گفت، یکی از بهترین و عجیب‌ترین چیزهایی که ایشان در این سفر مشاهده کردند، نوشته‌ها و عبارت‌های سر در بهشت و جهنم بود. «ابن مسعود» از قول رسول‌الله(ص) نقل می‌کنند: بعد از ذکر «لااله الا الله» و «محمد رسول الله» و «علی ولی الله» آمده بود که برای موفقیت در هر چیز رمز و رازی وجود دارد که رمز و طریق خوش زندگی چهار چیز است:  ۱ـ قناعت؛ امام علی(ع) در این زمینه می‌فرمایند که پیوسته در کسب مال و ثروت به زیردستان خود نگاه کنید.  2ـ ترک حسادت؛ انسان حسود زندگانی تلخی دارد و همواره در عذاب است.  ۳ـ دفع کینه؛ کینه را از دل بزدایید و دل را خانه‌تکانی کنید. انسان متواضع از کینه به دور است و به واسطه همین تواضع انسان می‌تواند بدون پرده و حجاب به مراتب کمال دست یابد.  ۴ـ معاشرت با خوبان؛ انسان باید قدردان مجالس خوبی باشد که در آنها شرکت می‌کند. معاشرت با بدان انسان را بد می‌کند، اما دوستی با اهل خیر بهترین‌ها را به دنبال خواهد داشت.  
رسول خدا(ص) بیان می‌کنند که بر بالای در دوم بهشت نوشته شده بود که برای آراستگی آخرت چهار چیز لازم است:
۱‌ـ دست نوازش بر سر یتیم کشیدن؛
۲ـ به پیرزن‌ها به ویژه مادران پیر مهربانی کردن؛  ۳‌ـ رفع مشکلات مردم اگر چه با زبان باشد؛ ۴‌ـ دل‌جویی از محرومان جامعه.