برده‌داری پنهان

در اواخر سده هجدهم، مبارزه افکار عمومی غرب علیه برده‌داری آغاز شد. در سال 1772، با قیام‌های گسترده و خونین بردگان، خرید و فروش برده در جزیره انگلیس ممنوع اعلام شد! در سال 1787، «انجمن مبارزه برای الغای تجارت برده» در لندن تأسیس شد؛ ولی فقط در اوایل سده نوزدهم، یعنی در سال 1807 ‌بود که دولت‌های انگلیس و ایالات متحده آمریکا، به طور رسمی ممنوعیت خرید و فروش برده را اعلام کردند.
در سال 1819، دولت بریتانیا «ناوگان سلطنتی مبارزه با تجارت برده» را تشکیل داد و در سال 1823، «کمیسیون ضد برده‌داری» در لندن تشکیل شد. انگلیسی‌ها به بهانه «مبارزه با تجارت برده» حرکتی عوام‌فریبانه و شیطنت‌آمیز را سازمان دادند. عرصه اصلی تحرک «ناوگان سلطنتی مبارزه با تجارت برده» آب‌های خلیج فارس و شرق آفریقا و اقیانوس هند بود و دستگیری اعراب دریانورد به جرم «برده‌فروشی» محوری بود که تجارت جهانی تریاک را که به تازگی اوج گرفته بود، تحت‌الشعاع تبلیغات خود قرار می‌داد. با این حال، تنها در سال 1833، در مستعمرات انگلیس به بردگان آزادی اعطا شد و این درست در زمانی است که تجارت جهانی تریاک، خلأ‌ مالی ناشی از سقوط تجارت جهانی برده را پر کرده بود. با این حال، تا اواخر سده نوزدهم، برده‌داری همچنان در مستعمرات دنیای غرب پابرجا بود؛ به گونه‌ای که فرانسه در سال 1848، یعنی 59 سال پس از انقلاب فرانسه، برده‌داری را در مستعمراتش ممنوع اعلام کرد؛ ایالات متحده آمریکا در سال 1865، یعنی 89 سال پس از صدور «اعلامیه استقلال» بردگی را به طور واقعی لغو کرد، برده‌داری در مستعمرات هلند تنها در سال 1863 پایان یافت و برزیل آخرین کشور غربی بود که برده‌داری را در سال 1888 م، ممنوع کرد.
این پایان «برده‌داری کلاسیک» است؛ ولی پایان سایر شکل‌های «برده‌داری» نیست. بهره‌کشی برده‌وار در سده نوزدهم از چینی‌ها در صنایع راه‌آهن ایالات متحده آمریکا و معادن آفریقای جنوبی و سنگاپور تفاوت محسوسی با «برده‌داری کلاسیک» نداشت و امروزه نیز همچنان شاهد حضور انواع شکل‌های «برده‌داری پنهان» هستیم. 
«فرانتس فانون» نویسنده مشهور فرانسوی درباره وضعیت بردگان جزایر آنتیل، پس از الغای ظاهری برده‌داری می‌نویسد: «الغای بردگی در قرن نوزدهم، به علت قدرت خارق‌العاده‌ای که نیشکرکاران سفیدپوست داشتند، نتوانست در بهبود واقعی وضع این رنجبران سیاه‌پوست تأثیری داشته باشد و اینان ناچار کماکان در مزارع نیشکر، به صورت کارگر، به حیات خود ادامه دادند و حتی امروز نیز کلبه‌های محقرشان در همسایگی خانه‌های مجلل نیشکرکاران قرار دارد.»