حضور گسترده و متنوع نامزدهای انتخاباتی و حامیان سیاسی آنها در اولین آوردگاه رقابت سیاسی اولین انتخابات ریاست‌جمهوری جمهوری اسلامی، از برگزاری انتخاباتی پرشور حکایت داشت که البته عاری از حواشی و جنجال نبود. مجریان انتخابات البته تلاش داشتند انتخاباتی بی‌طرفانه برگزار کرده و امنیت و سلامت آن را تضمین کنند. آقای هاشمی‌رفسنجانی در این باره می‌گوید: «من البته در مسئولیت سرپرستی وزارت کشور، وظیفه خودم را برگزاری بی‌طرفانه و سالم انتخابات می‌دانستم. در این زمینه از آقای مصطفی میرسلیم‌ـ معاون سیاسی وزیر کشور‌ـ خواسته بودم، امکانات برخورداری همه کاندیداها از رادیو و تلویزیون را برای ارائه برنامه‌های‌شان، به طور یکسان فراهم کند و از همه آنها بخواهد برای نظارت بر صندوق‌های رأی، بازرسانی را معرفی کنند تا در شعبات، شاهد اخذ رأی از مردم باشند.»
اما برخی جریان‌های سیاسی که حیات و زیست خود را در جنجال و بلوا می‌یافتند، بیکار ننشسته و هر روز اتهاماتی را مطرح می‌کردند. آقای هاشمی نقل می‌کند: «با بالاگرفتن جو تبلیغات انتخابات، برخی از کاندیداها سعی بکنند با تحریکاتی در سخنان‌شان، وزارت کشور را از بی‌طرفی باز دارند؛ از جمله این کاندیداها بنی‌صدر بود که به پشتوانه روزنامه خود و با حمایتی که از سوی برخی از روحانیون از جمله شیخ علی تهرانی می‌شد، کوشید جو ناسالمی علیه وزارت کشور از یک طرف و علیه کاندیدای حزب جمهوری اسلامی، از طرف دیگر به راه اندازد.»
جنجال‌گر بزرگ این انتخابات شخص بنی‌صدر بود که با وجود اینکه همه روزنامه‌ها، برخی از صفحات ویژه خود را به وی اختصاص داده بودند و برای او تبلیغ می‌کردند، او مدعی بود سانسور شده است! بنی‌صدر پیش از انتخابات با حضور در روزنامه «کیهان» گفت: «یکی از نقص‌های مهم انتخابات ریاست‌جمهوری این دوره، جو سانسور است و با کمال تأسف غیر از این کلمه دیگری ندارم که بگویم.» بنی‌صدر که در نمازخانه روزنامه کیهان سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه هرچند در هفته گذشته چند مصاحبه اختصاصی با من در این روزنامه کار شده است، ولی این کافی نیست، زیرا 70 درصد مردم با من هستند و این با نوشته‌های روزنامه‌ها منطبق نیست. وی حتی پا را از این نیز فراتر گذاشت و گفت در مقابل من نامزدهای دیگر را علم کرده‌اند تا آرا شکسته شود و من رأی نیاورم!
بدون شک، «ابوالحسن بنی‌صدر» مشهورترین چهره سیاسی بود که در اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شد. وی که همراه امام(ره) در پرواز انقلاب به کشور بازگشته و به عضویت شورای انقلاب در آمده بود و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی نیز در فهرست مورد حمایت حزب جمهوری اسلامی در تهران قرار داشت، پس از استعفای دولت موقت سرپرست وزارت امور اقتصاد و دارایی را بر عهده داشت.
به اقرار دوستان و نزدیکانش، ابوالحسن از سالیان پیش سودای رسیدن به قدرت را در سر می‌پروراند! «احمد غضنفری» دوست دوره دانشجویی بنی‌صدر نیز اذعان می‌کند: «در تمام طول مدتی که در پاریس بودیم به علت اینکه بنی‌صدر ایمان داشت در آتیه نه چندان دور اولین رئیس‌جمهور ایران خواهد شد، از همان زمان نقشه‌های آتی خود را تنظیم می‌نمود.» وی در پنجم دی‌ماه پس از دیدار یک ساعته با امام(ره) در قم در برابر رسانه‌ها قرار گرفت و اعلام کرد: «من از هم اکنون آمادگی خود را برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام می‌کنم.» در این جلسه «آیت‌الله صادق خلخالی» نیز حضور داشت که به خبرنگاران گفت: «لایق‌ترین فرد در بین کاندیداها که مورد وثوق امام خمینی نیز می‌باشد، آقای ابوالحسن بنی‌صدر است.»
خیلی زود تبلیغات بنی‌صدر در سطح گسترده‌ای در سراسر کشور آغاز شد و بیشترین تبلیغات به وی تعلق داشت. مواضع بنی‌صدر در مجلس خبرگان قانون اساسی نشان می‌داد که وی چندان اعتقادی به ولایت فقیه ندارد و این مسئله یکی از چالش‌هایی بود که بنی‌صدر در برابر آن قرار داشت. وی در مصاحبه با روزنامه «اطلاعات»، در پاسخ به این پرسش که امام خمینی(ره) از مردم خواسته‌اند به فردی رأی دهند که به ولایت فقیه معتقد باشد، ولی شما اعتقادی به ولایت فقیه ندارید، گفت: «حزب بداخلاق جمهوری اسلامی این سؤال را مطرح کرده است.» وی در مصاحبه با ارگان مطبوعاتی خود روزنامه انقلاب اسلامی به دفاع برآمد و اعلام داشت: «اگر برای عده‌ای موضوع ولایت فقیه تازه مطرح شده است، من 10 سال است در این موضوع قلم می‌زنم. به قانون اساسی نیز رأی مثبت دادم.»
جالب آنکه وی حامیان متنوع و متکثری داشت و افراد و شخصیت‌های متفاوتی در حمایت از وی برای ریاست‌جمهوری به اجماع رسیده بودند! «محمدتقی شریعتی» پدر دکتر علی شریعتی در سخنانی اعلام داشت: «اگر امام بخواهد چند نفر را به عنوان افراد صلاحیت‌دار در انتخابات معرفی کند، اولین آنها بنی‌صدر است.» «شیخ علی تهرانی» نیز با صراحت اعلام کرد: «بنی‌صدر از همه شایسته‌تر است.» افرادی چون صادق خلخالی که خود نیز نامزد انتخابات شده بود، با صدور بیانیه‌ای به نفع بنی‌صدر کناره‌گیری کردند. ابوشریف، محمد منتظری، آیت‌الله پسندیده (برادر امام) نیز از دیگر افرادی بودند که حمایت خود را از بنی‌صدر اعلام کردند.
از سوی دیگر نیز برخی نامزدهای انتخابات که مطمئن بودند شکست خواهند خورد، خواستار تعویق انتخابات شدند؛ درخواستی که مورد پذیرش قرار نگرفت. «داریوش فروهر» کاندیدای حزب ملت ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری نیز اعلام کرد او و چند نفر دیگر از کاندیداها، از شورای انقلاب درخواست به تعویق افتادن انتخابات را کرده‌اند. فروهر گفت: «در این انتخابات، نوعی شتاب‌زدگی مشاهده می‌شود، به همین دلیل، امروز من و دو سه نامزد دیگر از شورای انقلاب تقاضا کردیم که انتخابات ریاست‌جمهوری دو سه هفته عقب بیفتد تا مردم بتوانند با آگاهی بیشتر و بدون شتاب و نگرانی به پای صندوق رأی بروند.»
پس از برگزاری انتخابات برخی از گروه‌های سیاسی و نامزدهای انتخاباتی به برگزاری انتخابات اعتراض داشته و حتی مدعی تقلب در انتخابات شدند. بنی‌صدر در مرکز ستاد انتخابات کشور طی گفت‌وگویی اعلام کرد: «من یقین دارم هر گاه در صندوق‌های اخذ رأی دخل و تصرفی به عمل نیاید و آرا را کم و زیاد نکنند و دسته‌بندی‌هایی در کار نباشد، 80 درصد آرا از آن من خواهد بود.» با این حال، بخشی دیگر از نامزدها به برگزاری سالم انتخابات معترف بودند. داریوش فروهر یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: «انتخابات بسیار خوب برگزار شد و نشانه‌ای از دخالت دست‌اندرکاران نظام در آن دیده نشد. پاره‌ای عیب‌های کوچک در بعضی از شعبه‌های اخذ رأی در حدی است که به گفتن نمی‌ارزد.» «صادق قطب‌زاده» نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، بعد از مشخص شدن نسبی نتایج گفت: «من به انتخاباتی که انجام شد اعتقاد دارم و نتایج آن باید مورد قبول همه مردم باشد.»
