پرسش: شخصی یک شیء عتیقهای را به فردی در برابر کار و تلاشهایش داده و بعد از وفات او این شیء عتیقه از طریق ارث به ورثه او منتقل شده است، آیا آن شیء ملک شرعی آنان به شمار میآید؟ با توجه به اینکه بهتر است این شیء عتیقه در اختیار دولت قرار بگیرد، آیا ورثه او حق دارند در برابر دادن آن به دولت، چیزی مطالبه کنند؟
پاسخ: عتیقه بودن یک شیء منافاتی با این ندارد که ملک خاص کسی باشد و موجب نمیشود که از ملکیت مالک شرعیاش خارج شود، مشروط بر آنکه آن را از طریق مشروعی به دست آورده باشد، بلکه بر ملکیت او باقی میماند و آثار شرعی ملک خاص بر آن مترتب میشود و اگر مقررات خاصی از طرف دولت برای حفظ اشیای نفیس و آثار تاریخی وضع شده باشد، واجب است در عمل به آن حقوق شرعی مالک نیز مراعات شود؛ اما اگر آن شخص از طریق غیرمشروع و برخلاف مقررات دولت اسلامی که رعایت آنها واجب است، آن را به دست آورده باشد، در این صورت مالک آن نیست.
رهبر معظم انقلاب، اجوبةالاستفتائات، سؤال1982