تغییر قواعد تقابل ایران با رژیم صهیونیستی

افزایش تنش اسرائیل با ایران که به دنبال هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق، پایتخت سوریه و شهادت چند مستشار نظامی ایران ازجمله یک فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه رخ داد، دو طرف را به خط مقدم تقابل سوق خواهد داد؛ آن هم در حالی که منطقه شاهد تنش بی‌سابقه‌ای در نتیجه تجاوزات مداوم اسرائیل علیه غزه از هفتم اکتبر 2023 است.

می‌توان گفت این خشونت‌آمیزترین سطح افزایش تنش‌ اسرائیل علیه ایران است که نگرانی‌های بین‌المللی را نسبت به پیامدهای آن در صحنه ملتهب منطقه‌ای ایجاد می‌کند. سؤالی که مطرح می شود این است؛ واکنش ایران چگونه خواهد بود؟

حمله جدی

در ماه‌های گذشته اسرائیل حملاتی علیه اهداف و عناصر سپاه پاسداران ایران در خاک سوریه انجام داده بود، اما از ابتدای افزایش تنش‌ها تاکنون این نخستین بار است کنسولگری و مکانی دیپلماتیک هدف قرار می‌گیرد.

تاکنون بسیاری از کشورهای جهان ازجمله عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، سلطان نشین عمان و کویت حمله اسرائیل را محکوم کرده و آن را نقض کنوانسیون های بین المللی خوانده اند که بر حفاظت از نمایندگی های دیپلماتیک در برابر هرگونه حمله تأکید می کند.

پس از حمله به کنسولگری ایران در دمشق، اسرائیل از سفارتخانه‌های خود در سراسر جهان خواست تدابیر امنیتی را تقویت کنند. روزنامه عبری یدیعوت آحارونت با انتشار بیانیه‌ای هشدارآمیز خطاب به دیپلمات‌های اسرائیلی نوشت: از شما می‌خواهیم اقدامات پیشگیرانه را ادامه دهید و در اقدامات معمول توجه بیشتری داشته باشید.

تهدید ایران

آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران با بیان اینکه حمله به کنسولگری کشورش بی پاسخ نخواهد ماند، گفت: روز به روز شاهد تقویت محور مقاومت و انزجار و نفرت کشورهای آزادی خواه از ماهیت غیرقانونی دشمن صهیونیستی هستیم.

شورای عالی امنیت ملی ایران نیز پس از تشکیل جلسه اعلام کرد، مجموعه ای از تصمیمات مقتضی درباره این حمله اتخاذ شد و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، واشنگتن را مسئول حمله دانست.

 شورای امنیت سازمان ملل متحد به درخواست ایران جلسه اضطراری برگزار کرد که در آن آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از همه طرف‌ها خواست حداکثر خویشتنداری را برای جلوگیری از افزایش تنش به خرج دهند، اما این شورا سوم آوریل در تصویب پیش نویس قطعنامه ارائه شده به وسیله روسیه که در آن حمله به کنسولگری ایران در دمشق محکوم می شد، شکست خورد.

سایه جنگ بر سر منطقه

بلومبرگ در گزارشی نوشت، پس از حمله به کنسولگری ایران در دمشق، سایه جنگ ایران و اسرائیل حس می شود و به مرحله جدید و خطرناکی رسیده است. این حمله نگرانی ای ایجاد می‌کند که احتمال می رود به خشونت‌های بزرگ‌تر منجر شود. استفان کوک، تحلیلگر شورای روابط خارجی واشنگتن در این باره به فایننشال تایمز گفت، احتمال افزایش تنش وجود دارد.

روزنامه عبری هاآرتص نیز نوشت، ایران چهار سناریو دارد؛

1. پاسخ فوری ندادن و صبر برای گرفتن انتقام
2. پاسخ سریع و متناسب
3. حرکت به سمت افزایش کامل تنش و چراغ سبز نشان دادن به حزب الله
4. شعله ور کردن جنگ گسترده منطقه ای

تغییر قواعد تقابل

حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در محدوده تغییر قواعد تعامل با شبه‌نظامیان ایرانی فعال در سوریه به وسیله اسرائیل قابل ارزیابی است. درواقع اسرائیل پس از استفاده مجموعه‌ای از تاکتیک‌ها مانند ترور با پهپاد، امروز ترورهایش را با جنگنده‌های نسل پنجم ارتش به‌ویژه F-35 انجام می‌دهد.

اسرائیل در تلاش است میزان خطرات و تهدیدات را مشخص کند و با این راهبرد از قابلیت‌های نظامی به کمک بازوی اطلاعاتی و نیروی هوایی خود حملاتی علیه شبه‌نظامیانی انجام دهد که امنیت ملی این رژیم را تهدید می کنند.

اقدام اسرائیل برای این حملات تاکنون با چراغ سبز آمریکا انجام شده است که شاهد این مدعا حملات به اطراف شهر بوکمال و همچنین هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق است. انتظار می رود در مرحله بعدی، عملیات نظامی به اهدافی فراتر از بوکمال و شاید نزدیکی خاک عراق گسترش یابد، به‌ویژه اینکه دولت عراق قادر به مهار گروه‌های متحد ایران نیست و آنها همچنان مواضع اسرائیل را هدف گیری می‌کنند.

تهران متوجه شده است اگر دامنه هدف‌گیری را به سمت سرزمین‌های اشغالی گسترش دهد، پاسخ قاطعانه ای به وسیله حزب‌الله و همچنین سوریه شکل خواهد گرفت و این نشان می‌دهد ایران درگیری را گسترش نخواهد داد، بلکه پاسخش محدود به اهداف وابسته به ایالات متحده و اسرائیل خواهد بود.