از شاهکارهای انقلاب و نهضت مرحوم سیدلاری در مقطع مشروطه ایرانی، فتوای جهاد ایشان در برابر تجاوز نیروهای انگلیسی و قصد آنان برای تصرف لار، شیراز و بوشهر است.
«دکتر آیتاللهی» از نوادگان سیدلاری، در گفتوگویی با پایگاه رهبری در این باره میگوید: «مردم در آن زمان ترس بسیار زیادی از انگلستان داشتند. انگلیسیها عواملی در میان مردم داشتند که به تضعیف روحیه آنها میپرداختند. طبیعتاً وسایل ارتباطی هم مثل امروز وجود نداشت و مردم به راحتی تحت تأثیر قرار میگرفتند و خود را در برابر انگلستان و اقدامات این کشور عاجز میدیدند. در چنین شرایطی مرحوم لاری قاطعانه با این رفتارها مبارزه کرد و در قیام در مقابل متجاوزان توانست تا حد زیادی آنها را به عقب براند و روحیه مبارزه را در مردم آن زمان نهادینه کند. به مردم گفت که باید آماده بشوید و از کشور و وطن دفاع کنید و از هر ابزاری که در اختیارتان است استفاده کنید و در مقابل زور بایستید.»(1)
نگاهی به بخشی از یکی از فتواهای مرحوم سیدلاری که علیه انگلیس صادر شده، نشان از احساس مسئولیت دینی و سیاسی و غیرت الهی این مرد بزرگ است: «اعلان به هر کس و هرجا از فِرَق ششصد کرور [حدود سیصد میلیون نفر] مسلمین داخله و خارجه، حتی بر صبیان و نسوان، واجب فوری است جهاد و دفاع این کفار و اعوان این کفار و سد ابواب طمع و بهانه مالیات و گمرک و قرنطینه و تذکره و گرفتن اسلحه از مسلمانان.»(2) در آن زمان حدود سیصد میلیون مسلمان در دنیا وجود داشته و نحوه تنظیم این فتاوا نشان از تفکر جهانی وی داشته و مربوط به همه ممالک اسلامی میشود، نه فقط ایران.
باز فرمان دیگری است از ایشان که در آن دفاع علیه کفار را واجب میداند و بعد میگوید: «تمام مسلمانان به هر نحوی از انحای امکان ولو به سنگ قلیل و چوب نفیل، به اعجاز قلیل و رب جلیل حجارة من سجیل علی اصحابالفیل» باید این سنت خدا را اجرا کنند. همانطور که در جریانهای سال ۱۹۱۲ میلادی در لیبی که به سقوط دولت عثمانی منجر شد، ایشان با وجود اینکه معتقد بود دولت عثمانی یک دولت ظالم است، ولی به دلیل تجاوزهایی که غربیها به این مملکت اسلامی داشتند و هدفشان از بین بردن وحدت جهان اسلام بود، حکم به قیام یکپارچه مسلمانان در مقابل تجاوز غربیها داد.
سیدلاری از سوی دیگر میدانست که یکی از اهداف استعمار در کشورهای اسلامی هدف، نفوذ اقتصادی است. از این رو مرحوم آیتالله لاری در طول زندگی خود بر دوری از استعمال اجناس خارجی، بهویژه کالاهایی که روسها و انگلیسیها وارد کشور میکردند، تأکید داشت. افزون بر اینها، ایشان معتقد بود نباید پول از کشور اسلامی به کشور بیگانه برود و موجب تقویت دشمنان و استعمارگران و وابستگی اقتصادی و به تبع آن وابستگی سیاسی مسلمانان به دشمنانشان شود. آیتالله لاری اساساً مطابق با آموزههای وحیانی اسلام، هر نوع وابستگی را حرام میدانستند. ایشان برای اینکه مردم بهتر صحبت او را بپذیرند، خودش لباس وطنی میپوشید و سادهزیست بود.
منابع در دفتر نشریه موجود است.