برخلاف آنچه انسان‌ها به دنبالش هستند، خداوند پاسخگویی، مسئولیت و تعهد را برای مخلوقات خود ضروری می‌داند. در آیات قرآن آمده است: «وَلا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»؛ هيچ‌كس بار گناه ديگرى را بر دوش نكشد.(فاطر/18) در این آیه خداوند به مسئولیت هر فرد برای اعمال خود اشاره می‌کند. خداوند تأکید می‌کند که هیچ فردی برای گناه یا اعمال بد دیگران مسئول نیست و هر کس تنها برای اعمال خود جزا خواهد دید. این آیه به ما یادآوری می‌کند که هر فرد باید به اعمال و رفتارهای خود دقت کند و مسئولیت آن را بپذیرد. بنابراین، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، این است که زمانی برای بازخواست و پاسخگویی وجود دارد که باید روی آن فکر کنیم و به منابع دینی مراجعه کنیم تا از کم و کیف آن آگاه شویم؛ زیرا این جانی که ما داریم، امانتی است از سوی خداوند که باید آن را حفظ کنیم. «وَالَّذِين هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُون»(مؤمنون/8) این آیه به ما تذکر می‌دهد که امانت‌ها و عهدها را باید با دقت و مسئولیت بالا حفظ کرد. همچنین این آیه به ما یادآوری می‌کند که مسئولیت نگهداری و حفظ امانت‌ها و وفاداری به عهدهای خود، از ویژگی‌های افراد با ایمان است و چه عهدی بالاتر از انسان بودن که باید از آن مراقبت شود؟
مسئولیت‌پذیر بودن و متعهد بودن دامنه وسیعی دارد و مثال‌ها و شاهدهای فراوانی می‌توان برای آن آورد؛ اما به طور کلی ما باید برای احقاق حق و عدالت و جمیع اخلاق‌های انسانی و الهی، خودمان را متعهد بدانیم و بفهمیم که یکی از مسئولیت‌های بزرگ ما در زندگی عادل بودن و حق‌گرا بودن و... است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! کاملاً قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، اگر چه (این گواهی) به زیان خود شما یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! (چرا که) اگر آنها غنیّ یا فقیر باشند، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنابراین، از هوی و هوس پیروی نکنید که از حق، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، خداوند به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.»(نساء/135) در این آیه، خداوند به مؤمنان توصیه می‌کند که در تعاملات اجتماعی خود عدالت و انصاف را رعایت کنند و اینکه هر فرد در اجتماع مسئول است به عدالت و انصاف عمل کرده، حقوق دیگران را رعایت کند. خداوند در سوره والعصر می‌فرماید: «... إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ، إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»؛ واقعاً انسان دستخوش زيان است مگر كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده و همديگر را به حق سفارش و به شكيبايى توصيه كردهاند.
دعوت به حق، دعوت به عدالت، دعوت به پاکی و سلامت مادی و معنوی، دعوت به رعایت حقوق انسان‌ها و جمیع مسائل اجتماعی جزء مسئولیت‌های اجتماعی است که به تعهد و تخصص هم نیاز دارد.
