کمالوندی: آمادگی ایران برای همکاری‌های همه‌جانبه در حوزه فناوری هسته‌ای

روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، سازمان انرژی اتمی میزبان شرکت‌کنندگان در سومین همایش گفت‌وگوهای ایرانی - عربی بود.

بهروز کمالوندی، معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نشستی با شرکت‌کنندگان این همایش در محل سازمان ضمن خوش آمدگویی و تاکید بر اینکه خروجی این همایش‌ها باید به همکاری‌های منطقه‌ای تبدیل شود، اظهار کرد: یکی از موضوعات مورد بحث در مباحث منطقه‌ای به حوزه انرژی هسته‌ای بر می‌گردد.

وی خطاب به شرکت‌کنندگان در همایش گفت‌وگوهای ایرانی - عربی افزود: در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای اخیر صنعت هسته‌ای ایران، شاهد دستاوردهای فراوان این صنعت در حوزه‌های مختلف هستید. این پیشرفت‌ها و دستاوردها برای جامعه قابل استفاده بوده اما خوب دیده نمی‌شود، و مشکل اصلی این است که کشورهای غربی و نیز رژیم صهیونیستی در مورد فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران وانمود می‌کنند که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است.

معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به موضوع افتخارآمیز غنی‌سازی به شکل بومی در ایران، گفت: غنی‌سازی تنها ۵ درصد از کل فعالیت‌های هسته‌ای ایران است که البته در جای خود اهمیت بالایی دارد. در این عرصه ایران توانسته دستاوردهای فوق‌العاده‌ای در حوزه‌های مختلف کسب کند. البته چون نیازهای ما را در اختیار نمی‌گذاشتند و ما توانستیم با توانایی‌های خود نسبت به تولید آن‌ها اقدام کنیم.

وی با بیان اینکه کشوری که به دنبال پیشرفت اقتصاد است به حتم نمی‌تواند فناوری هسته‌ای را نادیده بگیرد و این صنعت لوکوموتیو و پیشران دیگر صنایع به شمار می‌آید، تصریح کرد: اگر به فکر ارتقای تکنولوژی هسته‌ای که در صنایع مختلفی همچون نفت، پالایشگاه، معدن، فولاد نقش‌آفرین است؛ نباشیم و به آن اهمیت ندهیم، در آینده باید آن را به قیمتی گزاف و به‌طور مشروط از بازارهای آنان تامین کنیم.

کمالوندی با اشاره به موضوع تولید رادیوداروها و نقش آن در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند انواع بیماری سرطان، گفت: ایران در تولید انواع رادیودارو در سطح جهانی به لحاظ کیفیت و تنوع، جایگاه بسیار بالایی دارد.
وی افزود: با وجود اینکه رادیوداروها برای درمان بیماران به کار می‌رود اما ایران را در این زمینه تحریم کردند و مواد اولیه را به ما نمی‌دادند.

وی ادامه داد: این مساله نشان می‌دهد، انسانیت برای آن‌ها اهمیتی ندارد؛ نمونه این دیدگاه را می‌توان در آنچه که در غزه رخ می‌دهد، مشاهده کرد. حوادث و فجایع غزه نشان می‌دهند که قدرت‌های جهانی برای معیارهای انسانی ارزشی قائل نیستند.

معاون سازمان انرژی اتمی ایران افزود: تکنولوژی هسته‌ای می‌تواند به رفاه جامعه کمک کند. بحث تکنولوژی هسته‌ای به ۲ حوزه انرژی و غیرانرژی تقسیم می‌شود. در حوزه انرژی، موضوع تولید برق مطرح است و بخش غیر انرژی، همه حوزه‌های مربوط به زندگی انسان از جمله بهداشت، سلامت، صنعت و کشاورزی را در بر می‌گیرد.

کمالوندی گفت: در همین راستا در کنفرانس ابوظبی در حوزه انرژی، کشورهای حاضر به این جمع بندی رسیدند که اگر قرار است با مشکلات زیست محیطی مبارزه شود، تعداد راکتورهای هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰ باید به میزان سه برابر افزایش یافته و به تعداد ۱۵۰۰ نیروگاه برسد.

وی تصریح کرد: ایران در حال حاضر یکی از این نیروگاه‌ها را در اختیار دارد و ۲ نیروگاه نیز در حال ساخت است و در ۲۰ سال آینده ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای در کشور خواهیم داشت که برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه انجام شده است.

معاون سازمان انرژی اتمی ایران با تاکید بر اینکه موارد ذکر شده اهمیت استراتژیک صنعت هسته‌ای را نشان می‌دهد و اعضای این همایش باید مسوولان کشورهای خود را هوشیار کنند تا از این صنعت عقب نمانند، گفت: یکی از موارد در حال پیگیری در دنیا به موضوع گداخت بر می‌گردد که کارهای فراوانی در این زمینه در حال انجام است.

وی با تاکید بر اینکه گداخت، انرژی آینده است و اقدامات فراوانی انجام می‌گیرد تا نخستین نیروگاه گداخت ساخته شود، اظهار کرد: صنعت هسته‌ای را ما به راحتی در کشور خود به دست نیاورده‌ایم و بابت آن هزینه زیادی داده شد و حتی در این مسیر بهترین عزیزانمان را از دست داده‌ایم.

کمالوندی گفت: رژیم صهیونیستی دانشمندان ما را ترور کرد و با سایر اقدامات از جمله خرابکاری‌های صنعتی و سایبری، به دنبال عقب انداختن ایران در مسیر دستیابی به این تکنولوژی و ایجاد مانع در مسیر پیشرفت کشور ما بوده است.

وی افزود: در چنین شرایطی موضوع هسته‌ای و پرونده هسته‌ای ایران را در دنیا به صورت مدوام و به نحوی مطرح می‌کنند تا پروژه «ایران هراسی» خود را دنبال کنند و مانع پیشرفت ما در این حوزه شوند.

کمالوندی گفت: آن‌ها به خوبی می‌دانند که اگر اجازه پیشرفت ایران را به زعم خودشان بدهند، کشورمان در موقعیت برتر قرار خواهد گرفت بنابراین همزمان با ترور و اقدامات خرابکارانه، فعالیت‌های سیاسی و رسانه‌ای شدیدی را علیه ایران اعمال می‌کنند.

معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه مذاکرات با آژانس باید در چارچوب فنی و پادمانی باشد اما متاسفانه، شاخص سیاسی بر همه آن‌ها غالب شده است، افزود: ما بارها در حوزه فنی مسایل خود را با آژانس حل کرده‌ایم و حتی تاییدات کتبی لازم را نیز گرفته‌ایم اما در آژانس گزارش به نحو دیگری ارایه می‌شود.

وی افزود: بسیاری از کشورها درباره این مسایل حتی اطلاعات فنی لازم و کافی را ندارند اما بیانیه‌هایی که آمریکا و سه کشور اروپایی علیه فعالیت هسته‌ای ایران را عیناً کپی می‌کنند. ما با یک هژمونی علیه صنعت هسته‌ای کشورمان مواجه هستیم که با حل فنی مسایل بازهم به واسطه فشارهای سیاسی، فضا را به شکل دیگری در مورد دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای ایران مخدوش جلوه می‌دهند.

کمالوندی با اشاره به اینکه آژانس براساس موافقت‌نامه‌های امضا شده باید فعالیت‌های خود را با شرایط حاکمیتی کشورهای عضو انجام دهد، گفت: به عنوان مثال در سال ۲۰۰۷ ما انتصاب ۴۸ بازرس آژانس را لغو کردیم و تنها اشاره‌ای کوتاهی به آن شد اما در این دوره که به واسطه دلایل مشروع؛ ۸ بازرس را رد انتصاب کردیم، شاهد اظهارنظرهای سیاسی مدیرکل آژانس برخلاف وظیفه قانونی‌اش بودیم.

وی ادامه داد: مدیرکل آژانس باید حقایق را بدون اظهارنظر و بیان احساسات در شورای حکام گزارش کند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و در شرایطی متفاوت و برخلاف وظایف، ایران را در این زمینه حتی محکوم کرد و حتی بارها شاهد مصاحبه مدیرکل در این خصوص بوده‌ایم.

معاون سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: همه این موارد نشان‌دهنده این است که برخوردها سیاسی هستند و مباحث حقوقی و فنی تحت‌الشعاع سیاسی آن‌ها قرار می‌گیرد. به همین خاطر ایران یک تنه با هجمه‌ای بزرگ از جانب کشورهای غربی که با تکیه بر رسانه‌های قدرتمند که اهداف خود را دنبال می‌کنند؛ طرف است اما شاهدیم که ایران برنامه‌های مشروع خود را با وجود همه تحریم‌ها و سنگ‌اندازی‌ها با توکل به خداوند به‌طور مستمر جلو می‌برد.

وی با بیان اینکه ایران آماده است تا هرآنچه در حوزه صنعت هسته‌ای به دست آورده را برای بهبود زندگی مردم دنیا با کشورهای مختلف از جمله کشورهای همسایه و مسلمان به اشتراک بگذارد، گفت: لازم است در این زمینه یک شبکه همکاری شکل بگیرد و در مورد مباحث مختلف از جمله موضوع ایمنی که یک اصل مهم در صنعت هسته‌ای است، تبادل نظر و تجربیات انجام گیرد.

کمالوندی گفت: ایران در بخش‌های مختلف این صنعت به‌ویژه در موضوع رادیوداروها جزو کشورهای برتر دنیا به شمار می‌آید و توانسته همه نیازهای بیماران خود را تولید کند همچنین آمادگی دارد که خدمات خود را به دیگر کشورها صادر کند. موضوعی که اکنون در حال انجام است و چند کشور عربی و منطقه از رادیوداروهای ساخت ایران در درمان بیماران خود از آن بهره می‌برند.

معاون رییس سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به سوال یکی از افراد حاضر در این جلسه در خصوص اینکه با این حجم از رشد فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران به نظر می‌رسد مانع تراشی‌های آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی و رژیم صهیونیستی به ساخت سلاح هسته‌ای مربوط نیست بلکه نمی‌خواهند جمهوری اسلامی این تکنولوژی را داشته باشد، گفت: تکنولوژی هسته‌ای یک تکنولوژی میان رشته‌ای است که همه رشته‌های علوم تجربی را در بر می‌گیرد. اگر قرار باشد کشوری در این صنعت حرفی برای گفتن داشته باشد باید در رشته‌های شیمی، فیزیک و ریاضی و … در قله باشد. برای اینکه در تکنولوژی‌های پیشرفته جایگاهی داشته باشید به حتم بدون داشتن صنعت هسته‌ای این امکان به وجود نمی‌آید.

کمالوندی تصریح کرد: در مقطعی به ایران ایراد می‌گرفتند که شما با وجود داشتن نفت چه نیازی به انرژی اتمی دارید اما امروز کشور می‌بینیم کشور نفت‌خیز امارات با ساختن تعداد فراوانی نیروگاه هسته‌ای و برنامه‌ریزی بابت توسعه آن‌ها، عملاً پاسخ این پرسش را داده است.

وی ادامه داد: فناوری هسته‌ای استراتژیک است و اگر در این زمینه ۱۰ یا ۲۰ سال عقب بمانید، این عقب ماندگی، بعداً نمی‌تواند جبران شود به همین خاطر آن‌ها به دنبال عقب نگه داشتن ما هستند تا به این پیشرفت نرسیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران با تاکید بر اینکه باید در زمینه تولید این تکنولوژی خودکفا باشیم تا در آینده و به عنوان مصرف‌کننده ناچار به خرید آن به قیمت‌های گزاف نشویم؛ گفت: اگر در این زمینه خودکفا نشویم؛ هر مقطعی که خلاف خواست آن‌ها حرکت شود، فروش اقلام تکنولوژیک را برای ما قطع می‌کنند.

وی افزود: ما کشورهای مسلمان در گذشته و در دوران اندلس براساس آموزه‌های دینی خود فناوری‌های به‌دست آمده در آن زمان را بی‌دریغ در اختیار جهان گذاشته‌ایم اما غربی‌ها و کشورهای اروپایی حاضر نیستند چنین کنند.

معاون سازمان انرژی اتمی ایران در بخش دیگری از این نشست با شرکت‌کنندگان در همایش گفت‌وگوهای ایرانی- عربی بار دیگر با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی در حوزه هسته‌ای آماده همکاری با سایر کشورها به‌ویژه کشورهای منطقه است، گفت: ایران در حوزه هسته‌ای ۵۰ سال سابقه و تجربه دارد و در این سال‌ها توانسته دانشمندان و متخصصان فراوانی را تربیت کند.

وی افزود: حتماً لازم است که کشورهای خواهان این دانش و فناوری به‌ویژه کشورهای عربی، در دانشگاه‌های خود رشته‌های مرتبط را در این زمینه در نظر بگیرند.

کمالوندی ادامه داد: ما توانسته‌ایم از مناطق ممنوعه آن‌ها عبور کنیم و اگرچه ممکن است هنوز خودکفا نباشیم اما هم اکنون خوداتکا هستیم و آینده درخشانی را می‌توان برای صنعت هسته‌ای ایران پیش‌بینی کرد. به حتم اگر تبادلات ما با کشورهای پیشرفته در این حوزه بیشتر شود؛ سرعت توسعه ما بالاتر خواهد رفت. این موضوع را در گزارشات نمایندگان اتحادیه اروپا و آژانس بعد از بازدید فعالیت‌های ایران به‌طور مثال در حوزه گداخت می‌توان مشاهده کرد.

وی افزود: این نمایندگان بعد از بررسی‌هایی که داشتند به صراحت گفتند ایران در حوزه گداخت از نظر داشتن نیرو در زمره بهترین‌ها بوده و ولیکن به‌لحاظ تجهیزات چندان پیشرفته نیست. این تضاد به این معنی است که با حداقل‌ها توانسته‌ایم رشد بالایی داشته باشیم. مانند زمانی که قطعات سانتریفوژ را وارد می‌کردیم اما امروز آن را به‌طور کامل تولید می‌کنیم.

کمالوندی با بیان اینکه عدم همکاری‌ها؛ انگیزه و اشتیاق دانشمندان ما را چند برابر کرده است، گفت: در این مسیر مهم‌ترین موضوع؛ انگیزه و خواستن است که می‌تواند انرژی انجام کار را چند برابر کند. ظرفیت آموزش به شکل فراوان در کشور ما وجود دارد.

وی افزود: این آمادگی از طرف ایران وجود دارد و باید این اتفاق از طرف کشورهای شما و در قالب کمیسیون‌های مشترک بابت گسترش این همکاری‌ها دنبال شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه ما سلاح هسته‌ای را به نفع هیچ‌کس نمی‌دانیم، افزود: در این زمینه یک گزارش منتشره در آمریکا قابل توجه است.

وی تصریح کرد: در گزارش دوحزبی که حزب‌های دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا آن را تهیه کرده‌اند، هزینه نگهداری سلاح‌های هسته‌ای در آمریکا را بیش از ۲ تریلیون دلار برآورد کرده‌اند و به زعم آن‌ها هزینه ساخت مجدد این سلاح‌ها، از نگهداری آن‌ها کمتر می‌شود زیرا نگهداری این سلاح‌ها دارای مشکلات فراوانی است. در حالی‌که این هزینه می‌تواند صرف توسعه کشورهای مختلف دنیا از جمله کشورهای آفریقایی شود و معضلات آن‌ها را حل کند.

معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به سوالی در مورد سفر اخیر رافائل گروسی به ایران و اینکه چه میزان پیشرفت در حل مسایل حاصل شده است، گفت: سفر مدیرکل آژانس و معاونان وی به ایران یک اتفاق مرسوم است.

وی ادامه داد: هرچند که مدیرکل کمتر به ایران سفر دارند اما در خصوص معاونان او این اتفاق یک جریان پیوسته است.

کمالوندی درباره نیروگاه اتمی بوشهر و سوالی در خصوص شرایط ایمنی گفت: با قاطعیت اعلام می‌دارم نیروگاه اتمی بوشهر ایمن‌ترین نیروگاه اتمی جهان است و از هر دو سیستم ایمنی شرقی و غربی برخوردار است.

وی ادامه داد: این نیروگاه در آخرین بررسی‌های موسوم به اوزارت (OZART ) توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و «وانو»؛ به عنوان یک نیروگاه کاملاً ایمن معرفی شد که در بسیاری از روش‌های ایمنی اعمال شده در آن می‌تواند به عنوان الگو توسط دیگر کشورها مدنظر قرار گیرد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: در ساخت نیروگاه‌های جدید نیز سطح ایمنی بسیار بالاست اما ایمنی همواره نیاز به همکاری‌های مشترک دارد. منطقه در آینده دارای تعداد فراوانی از نیروگاه‌های اتمی خواهد شد بنابراین لازم است یک شبکه ایمنی در این زمینه ایجاد شود.

وی در پایان گفت: ایران آماده همکاری همه جانبه در راستای انتقال دانش و فناوری هسته‌ای خود به همه کشورها به ویژه کشورهای همسایه است. ما دست دوستی را به سمت همه کشورها دراز می‌کنیم و لازم است کشورهای همسایه در زمینه پرورش نیروی انسانی تلاش کافی داشته باشند زیرا نیروی خارجی مثل یک نیروی بومی پرورش یافته نمی‌تواند نگران کشور و مردم آن به‌ویژه در زمان وقوع حادثه باشد.

گفتنی است شرکت‌کنندگان سومین همایش گفت‌وگوهای ایرانی – عربی پس از دیدار با بهروز کمالوندی، معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی از نمایشگاه دستاوردهای صنعت هسته‌ای کشور، راکتور تحقیقاتی شهید فخری‌زاده (راکتور تهران) و آزمایشگاه‌های تولید رادیودارو شرکت پارس ایزوتوپ بازدید کردند و در جریان آخرین دستاوردهای فناورانه صنعت هسته‌ای قرار گرفتند.