در تقویم تاریخ انقلاب اسلامی تصریح شده است در سوم خرداد ۱۳۶۱، خرمشهر پس از 575 روز از چنگ اشغالگران آزاد شد. از شروع عملیات «الی‌بیت‌‌المقدس» نیروهای مبارز بعثی در هر مرحله‌ای دچار شکست می‌شدند[...]
در تقویم تاریخ انقلاب اسلامی تصریح شده است در سوم خرداد ۱۳۶۱، خرمشهر پس از 575 روز از چنگ اشغالگران آزاد شد. از شروع عملیات «الی‌بیت‌‌المقدس» نیروهای مبارز بعثی در هر مرحله‌ای دچار شکست می‌شدند. البته تا مرحله سوم، یعنی حرکت برای آزادسازی خرمشهر در محور شلمچه‌ـ خرمشهر همچنان برتری با رژیم عراق بود و آزادسازی خرمشهر چندان کار آسانی نبود. در این راستا، ذکر چند نکته ضروری است:
در برابر فشار آن همه پاتک‌های دشمن و آتش سنگین زمینی و هوایی متجاوزان بعثی، مقاومت جدی‌تری می‌طلبید، اما نیروهای مقاومت مردمی به درستی به این درک رسیده بودند که رژیم متجاوز بعث عراق در حدی نیست که بتواند با قوت و قدرت مواضع خود را حفظ کند.
در مقابل نیروهای مقاومت مردمی انقلاب اسلامی هم به شناسایی بیشتر منطقه و سازمان رزم ارتش بعثی عراق و استعدادهای آنها نیاز داشتند، لذا برای رسیدن به این هدف به یک مقطع کوتاه چند روزه نیاز بود.
از طرفی رژیم بعث عراق هم که تحت فشار شدید قرار گرفته بود، تلاش می‌کرد فضای جدیدی را به نفع خود به وجود آورد و در این زمینه یک جنگ سیاسی‌ـ تبلیغاتی جدید راه‌اندازی کرد و با یک اقدام عملیاتی عجولانه موفق شد در یکی از پاتک‌هایش پاسگاه شهابی را پس بگیرد و سوژه‌ای برای مانور تبلیغاتی مورد نظرش فراهم کند.
آنها در این عملیات کوچک به طور مفصل فیلم‌برداری کردند و روی آن مانور دادند تا بتوانند از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس امتیازاتی نصیب خود کنند. رژیم بعثی عراق با اشغال پاسگاه شهابی مستمسکی برای نمایش قدرت به دست آورده بود، برای نجات صدام به دست و پای شورای همکاری خلیج‌فارس افتاد.
شورای همکاری خلیج‌فارس که شامل شش کشور عربستان، کویت، امارات متحده عربی، قطر، بحرین و عمان می‌شد، پس از چهار روز بحث و گفت‌وگو در اتاق‌های در بسته به دلیل عدم موفقیت صدام، در یاری رساندن به وی به نتیجه قطعی نرسیدند و حتی وقتی جلسات در ریاض، پایتخت عربستان هم ادامه پیدا کرد، باز هم نتیجه‌ای نداشت؛ در این فرصت رزمندگان اسلام موفق شدند بار دیگر پاسگاه شهابی را پس بگیرند و این خبر تبلیغات صدام به ضد تبلیغ مبدل شد.
روز اول خرداد ۱۳۶۱ عملیات نهایی با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد. صبح روز دوم خرداد رزمندگان اسلام موفق شدند از پل نو عبور کنند و در کنار شط‌العرب به اصطلاح صدامی‌ها مستقر شوند. دشمن هم برای شکست عملیات همزمان از غرب (شلمچه) و شرق(خرمشهر) نیروهای رزمنده ایران را هدف قرار می‌داد؛ اما نیروهای عراقی محاصره شده وضعیت روحی خوبی نداشتند و بیشتر آنها وحشت‌زده و ترسیده بودند؛ به گونه‌ای که مشاهده می‌شد بعضی از سربازان چنان روحیه خود را باخته بودند که در منازل خرمشهر نشسته و گریه می‌کردند. تا روز سوم خرداد افسران و سایر نیروهای عراقی محاصره شده تصمیم به تسلیم گرفتند، خرمشهر پس از ۵۷۵ روز بار دیگر به میهن اسلامی بازگشت.
