رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد سردار قاسم سلیمانی در ۲۶ آذر ۱۳۹۹ فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است و خنثیکردن تحریم دست ماست؛ دشمن باید رفع تحریم کند، اما خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم.»
ایشان همچنین افزودند: «البته نمیگوییم دنبال رفع تحریم نباشیم، چراکه اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم، اگرچه اکنون چهار سال است که تأخیر شده و از سال ۱۳۹۵ که بنا بود همه تحریمها یکباره برداشته شود، تا امروز نهتنها تحریمها برداشته نشد، بلکه زیادتر هم شد. اگر بتوان با روش درست، عاقلانه، ایرانیـ اسلامی و عزتمندانه تحریمها را برطرف کرد، باید این کار را انجام داد، اما تمرکز عمده باید بر خنثیسازی تحریمها باشد که ابتکار آن به دست شماست.»
همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید داشتند در کنار رفع تحریمها باید خنثیسازی تحریم نیز پیگیری شود، دولت سیزدهم با در پیش گرفتن سیاست متوازن و همهجانبه توانست روند تأثیرگذاری تحریمها را متوقف و با خنثیسازی تحریم، ناکارآمدی سلاح آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران ناکارآمد کند. این در حالی است که برخی مشاوران نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری در رسانه ملی بیان میکنند راهحل مشکلات کشور از آمریکا میگذرد و از سوی دیگر خنثیسازی تحریم در داخل را نتیجه تغییر سیاست غرب میدانند و این موضوع با عنوان سیاست شل کن سفت کن بایدن مطرح میشود.
بریکس و شانگهای برای خنثیسازی تحریم
حضور ایران در شانگهای و بریکس و سازمانهای جهانی دیگر سبب شد تجارت نهتنها با کشورهای گوناگون افزایش یابد، بلکه در زمینه نقل و انتقال پول نیز از ارزهای غیر دلاری استفاده شود. کارنامه دولت سیزدهم در خنثیسازی تحریمها نشان میدهد فروش نفت افزایش یافته است و پول آن نیز در اختیار کشور قرار میگیرد. نکته قابل توجه اینجا بود که مشاور سیاست خارجی یکی از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری مدعی شد در دولت سیزدهم هزار تحریم به تحریمهای قبلی افزوده شده و با این شرایط متوسط رشد اقتصادی کشور ۴/۲ درصد بوده است. این مشاور روز سهشنبه نمودار سقوط اقتصاد کشور همزمان با تحریم در دولت گذشته را نشان داد تا به مردم بگوید «رشد اقتصادی با وجود تحریم شدنی نیست»، اما بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد که نشان میدهد اقتصاد ایران در سال گذشته با رشد ۴/۵ درصدی، بالاترین رکورد هفت سال اخیر را ثبت کرده است.
گزارش جدید بانک مرکزی همچنین نشان میدهد، اقتصاد کشور در تمام زیربخشها شامل کشاورزی، نفت و گاز، صنایع و معادن و همچنین خدمات، رشد مثبت را تجربه کرده است.
رشد ۱۴/۷ درصدی بخش نفت آن هم با وجود تداوم تحریمهای نفتی، نکته دیگر گزارش بانک مرکزی بود.طبق این گزارش، نرخ رشد تشکیل سرمایه در سال گذشته به ۷/۲ درصد رسیده که بالاترین نرخ از ابتدای دهه ۹۰ تا امروز است. تمام این ارقام حاکی از روند رو به رشد اقتصاد کشور است. با این حال، نمایش ظریف در میزگرد سیاسی شبکه سه، معنای دیگری به گزارش اخیر بانک مرکزی داد؛ روزی که او با افتخار نمودار سقوط اقتصاد کشور همزمان با تحریم در دولت گذشته را نشان میدهد تا به مردم بگوید: «رشد اقتصادی با وجود تحریم، شدنی نیست.»
هیچکس موافق تحریم نیست هیچ یک از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری موافق تحریم نیست، زیرا ادامه این روند به طور مستقیم بر معیشت مردم تأثیرگذار بوده و هست. نکته حائز اهمیت این است که مسئولان دولت یازدهم و دوازدهم در پی اعمال تحریمها نتوانستند راهی برای خروج از این بنبست پیدا کنند و به همین دلیل وضعیت اقتصاد کشور به مذاکرات گره خورد و به اصطلاح کارشناسان، اقتصاد کشور شرطی شد. از این رو رهبر معظم انقلاب بارها در سخنانشان دهه ۹۰ را یک دهه سیاه در اقتصاد ایران معرفی کردهاند؛ زیرا عمده شاخصههای اقتصادی در این دهه روند نزولی به خود گرفته بود. در همین سه سال گذشته، شاهد وقوع حوادث گوناگونی بودیم که هر یک میتوانست به جهش چند برابری نرخ دلار در کشور منجر شود؛ از جمله اغتشاشات سال ۱۴۰۱ و عملیات نظامی وعده صادق؛ اما مشاهده شد که حتی در این وضعیت نیز قیمت ارز ثبات نسبی خود را حفظ کرد؛ در صورتی که سال ۱۳۹۷ و در حالی که دلار در کانال ۳۰۰۰ تومان بود فقط با خروج آمریکا از برجام به یکباره روند صعودی گرفت و در مدت دو سال حدود ۱۰ برابر رشد کرد.
پایان سرگردانی در قضیه هستهای
اخیرا محمد جواد ظریف سخن درباره قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران بیان کرد و زمان تصویب این قانون در مجلس که در شش ماه پایانی دولت دوازدهم انجام شد، با عنوان «شش ماه تلخ» توصیف کرد که اجازه احیای برجام را نمیداد. وی دراینباره گفت: «در آن شش ماه تلخ ما بارها میتوانستیم برجام را زنده کنیم تا مردم سه سال زجر نکشند.» این سخنان درحالی بیان میشود که اساساً قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران پس از خروج آمریکا از برجام و در شرایطی که به تعبیر شخص محمدجواد ظریف، نه روح و نه جسمی از برجام باقی مانده بود، در راستای از سرگیری غنیسازی ۲۰درصدی اورانیوم، افزایش ذخایره غنی شده، کاهش سطح بازرسیهای آژانس و توقف اجرای تعهدات فراپادمانی تصویب شد.
رهبر معظم انقلاب نیز سال گذشته در دفاع از تصویب این قانون بیان کردند: «قانون اقدام راهبردی، کشور را از سرگردانی در قضیه هستهای نجات داد. این قانون کاملاً مشخص کرد که باید چه کار کنیم. الان هم داریم نشانههایش را در دنیا مشاهده میکنیم.»