کمتر از چهار ماه تا انتخابات آمریکا باقی نمانده است؛ انتخاباتی که با وجود دو نامزد مسن انتخابات ریاستجمهوری این کشور که یکی ۸۱ ساله و فراموشکار است و با مشکلات جدی مواجه است و دیگری ۷۷ ساله و قانونشکن است، همچنین افول سیاستهای تأثیرگذار از منظر عموم جامعه آمریکایی و به سخره گرفتن وضعیت اقتصادی با توپاندازیهای مداوم دو رقیب در میدان مقابل، آینده نامعلومی در پیش دارد. به گفته تحلیلگران، در حال حاضر انتخابات آمریکا شخصیتمحور بوده و حول محور کاندیدای حزب دموکرات و جمهوریخواه، یعنی دونالد ترامپ و جو بایدن میچرخد بدون آنکه نظام سیاسی این کشور بتواند نامزد دیگری را به مردم معرفی کند.
دو رقیب از منظر کارشناسان
ترامپ و بایدن از منظر کارشناسان هر دو قدرتطلب هستند. با این حال ترامپ تودهگرا، پرخاشگر، ناامن، توطئهاندیش و در عین حال توانمند در برقراری ارتباط اجتماعی با توده مردم و اهل معامله در حوزه مسائل کلان و استراتژیک است، اما بایدن نخبهگرا و اهل سازماندهی و اجماعسازی و ایدئولوژیک است. با این حال، برخلاف آنچه تحلیلگران آمریکایی در خصوص شخصیت دو رقیب انتخابات آمریکا بیان میکنند، کارشناسان دیگر کشورها از مناظر دیگری این دو رقیب را تحلیل کرده و به جای خالی سیاستمداران کاربلد و جوان در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا اشاره میکنند. هر چند سیاست جنگطلبانه و قلدرمآبانه آمریکا طی قرنها سبب انتخاب رئیسجمهورهایی هم راستا با این سیاست شده است؛ اما به نظر میرسد با توجه به مشکلات عدیده اقتصادی و هزینههای بالای جنگافروزی و دشمنیهای پیاپی در جای جای دنیا و رضایت نداشتن توده مردم این کشور از این سیاست با توجه به اعتراضات اخیر، به ویژه در جنایات صهیونیستها در غزه روند انتخاب رئیسجمهور آینده با آنچه در گذشته بوده، متفاوت خواهد بود.
بوی ناخوش مناظرات انتخاباتی
آنچه از مناظرات انتخاباتی دو رقیب آمریکایی هم به دست میآید، چیزی جز تخریب رقیب از لحاظ شخصیت و هویت و زیر سؤال بردن آنچه کرده و نکردهاند، نیست. در این راستا باید گفت از این منظر قطعاً ترامپ دست پیش نسبت به جو بایدن دارد؛ چرا که به قول رسانههای آمریکایی لفاظ است و با توجه به مهارتهای پیشین رسانهای در پردازش جملات کوبنده و تخریبی علیه بایدن توانایی بیشتری دارد؛ چنانکه ترامپ بایدن را «جو خواب آلود» میخواند، به فراموشکاریها و توهمات وی حمله میکند و در مقابل بایدن ترامپ را گربه حیلهگر خوانده، مدام بیاخلاقیها و کژرفتاریهای ترامپ را بزرگ کرده و علیه او استفاده میکند، حالا مردم آمریکا باید از میان بد و بدتر و رفتارهای بچگانه یکی را برگزینند. با این حال، باید اذعان داشت تفاوت دیدگاه بین طرفداران دولتی بر مبنای جمهوریخواهان و دولتی بر مبنای غیر جمهوریخواهان، یعنی دموکراتها که اولی را دولت حداقلی و دومی را غیر حداقلی مینامند، به تاریخ سیاست آمریکا از گذشته تا امروز بر میگردد. در شرایطی که ترامپ یک لیبرال افراطی و بایدن یک دموکرات است، شرایط انتخابات و البته درصد رأیدهندگان به هر دو در نظرسنجیها شرایط متفاوتی را هم رقم میزند که تحلیلگران سیاسی از آن به دو قطبی در آمریکا یاد میکنند؛ دو قطبیای که حول هویت آمریکایی، مهاجرت، تجارت، مذهب، آزادیهای اجتماعی و مالیات و رابطه با دنیای خارج میچرخد. دیدگاهی که با نظر ترامپ به دنبال آمریکایی باز از منظر اقتصادی و بسته از منظر فرهنگی و اجتماعی میچرخد و در مقابل بایدن آمریکایی با دیدگاه باز اقتصادی، اما قانونمند و بسته آزادیهای اجتماعی را دنبال میکند.
تاختوتازهای مردود انتخاباتی
مناظرات حول همین مسائل با تاختوتاز ناجوانمردانه دو رقیب به شخصیت طرف مقابل در حال انجام است؛ مناظراتی که نتوانسته نظر عموم را جلب کند؛ چرا که بیشتر از تحلیل و ارزیابی برنامههای نامزدها برای اداره آینده این کشور پهناور به دنبال از میدان به در کردن رقیب با تخریبهای شخصیتی است. چنانکه یکی به فراموشکاری پیرمرد ۸۱ ساله خصوصاً در ملأ عام اشاره میکند و دیگری بیاخلاقیهای رقیبش را به سخره گرفته و این وسط وضعیت تورم و اقتصاد را به آن بیربط نمیداند؛ واقعیتی که مردم امروز آمریکا با آن مواجهند و حالا از زبان دو رقیب مسن انتخابات بیش از گذشته بر سر زبانها افتاده است. یکی بیکفایتیها در مهار کرونا را و دیگری ناتوانی در تأثیرگذاری در غرب آسیا و بیکفایتی در حل مناقشه اسرائیل در خاورمیانه را مطرح کرده و به عنوان برگه برنده خود با دست برافراشته در رسانههای عمومی این کشور برملا میکند. جمعبندی حدود ۷ نظرسنجی انجام شده در میان عموم مردم حاکی از آن است که بایدن در سطح ملی ۴۵درصد و ترامپ ۴۴درصد از آرا را در موقعیت کنونی به خود اختصاص دادهاند. هر چند نقش بازی کردن ترامپ و نشان دادن سوءقصد به وی در مراسم سخنرانی در میان طرفدارانش به گفته برخی تحلیلگران توانسته است چند درصد به آرای طرفدار وی بیفزاید؛ اما باز هم خیلیها این نظرسنجیها را بر پایه اطلاعات و دادههای درست استوار نمیدانند.
تأثیر ابهامات در نتایج نهایی
گفته میشود ابهامات هم در نتایج انتخابات و خروج از مسیر نظرسنجیها در نتایج نهایی تأثیرگذار است؛ چنانکه ابهامات داخلی برای هر دو طرف کم نیستند. ابهام در سرنوشت نهایی پروندههای حقوقی ترامپ و همچنین ابهام در سلامت جسمی و روانی بایدن یکی از این موارد است؛ ابهام دیگر ظرفیت مالی و توان پشتیبانی اقتصادی از اردوگاههای انتخاباتی است. یکی دیگر از عوامل مؤثر بر انتخابات و میزان نظرسنجیها درباره دو رقیب به جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و سرکوب مخالفان، جوانان و دانشجویان در این عرصه برمیگردد، امری که در بعد خارجی، ابهامهای بسیاری در آینده نظرسنجیها و در نهایت آرای این قشر به ضرر بایدن خواهد داشت. اغراق نیست اگر گفته شود در میان بحرانهای خاورمیانهای هیچ بحرانی، مانند غزه در سیاست داخلی آمریکا اثرگذار نبوده و به ویژه اثرات آن در ایالتهایی که به ایالتهای چرخشی شناخته میشوند، جدی است. توضیح آنکه برخی از ایالتها، بهطور سنتی و پایدار به یک حزب رأی دادهاند و هویت حزبی مشخصی دارند؛ ولی برخی بین دموکراتها و جمهوریخواهان با آرای هرچند کم در چرخش هستند. ایالت میشیگان با حدود ۲۰۰ هزار آمریکایی عربتبار و مسلمان از زمره آنهاست. بحران غزه ممکن است پیامدهای ناخواسته و نامشخص عمیقتری از درگیری آمریکا در خاورمیانه را دربرداشته باشد که آن هم بر ابهامها میافزاید و قطعاً نتایج مؤثری هم بر انتخابات این کشور خواهد داشت.