ترکیه در برابر غرب؛ جنگ قدرت در سوریه و سرنوشت نامعلوم کردها

با سرنگونی دولت اسد، سوریه به صحنه رقابت قدرت‌های جهانی تبدیل شده است. اکنون قدرت‌های بزرگ که به دنبال تأمین منافع ژئوپلیتیکی خود در خاورمیانه هستند، سعی دارند به این سؤال پاسخ دهند که «چگونه باید بحران سوریه را حل کرد؟» اما تعدد بازیگران و منافع متفاوت آن‌ها باعث پیچیدگی روند حل‌وفصل این بحران شده است. در حال حاضر، روند بازسازی سوریه با چالش‌ها و تناقضات زیادی ناشی از تضاد منافع قدرت‌های جهانی مواجه است.

غرب و «باج‌گیری حقوق بشری» در سوریه

در حالی که برخی از کشورها و نهادهای غربی تا پیش از سرنگونی دولت اسد در سوریه موضع انفعالی داشتند، اکنون به دنبال افزایش فعالیت خود در این کشور هستند.

با سرنگونی دولت اسد توسط مخالفان مسلح و تشکیل دولت موقت در سوریه، شرایط در این کشور به طور جدی در حال تغییر است. در این میان، محافل سیاسی غرب اکنون به یاد «ارزش‌های تحمیلی و سنتی» خود در زمینه حقوق بشر و آزادی‌ها افتاده‌اند و برای جلوگیری از انفعال خود در سوریه و احیای امکانات نفوذ خود در سوریه، دوباره به دستکاری در موضوع حقوق بشر روی آورده‌اند.

استفاده از موضوع حقوق بشر برای اعمال فشار و باج‌گیری از کشورها، یکی از روش‌های امپریالیستی غرب است که ده‌ها سال است از آن استفاده می‌کند. در حال حاضر نیز که سوریه به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارد، مقامات غربی با سفر به این کشور و باج‌گیری از دولت موقت با استفاده از «ارزش‌های تحمیلی» خود، سعی در «معامله سیاسی» دارند. این موضوع بار دیگر نشان می‌دهد که محافل سیاسی غرب چقدر خطرناک و ریاکار هستند.

نگرانی غرب از نقش ترکیه در سوریه

در پشت پرده نگرانی‌های محافل سیاسی غرب، دلایل روشنی وجود دارد. ترکیه با ایفای نقش پیشرو در سرنگونی دولت اسد در سوریه، در پروژه‌های ژئوپلیتیکی غرب در این کشور تغییر ایجاد کرده است؛ به عبارت دیگر، برنامه‌های مخفی آمریکا و غرب برای ایجاد اسرائیل دوم در شمال و شرق سوریه که سال‌ها برای آن برنامه‌ریزی کرده و منتظر نتایج آن بودند، اکنون در شرف نابودی است و این موضوع باعث نگرانی جدی در میان محافل سیاسی غرب شده است.

ترکیه اکنون نه‌تنها در سرنگونی دولت اسد نقش مهمی ایفا کرده، بلکه قصد دارد در روند بازسازی سوریه نیز به عنوان بازیگر اصلی حضور داشته باشد. این موضوع می‌تواند معادلات در سوریه را تغییر دهد و تهدیدی برای منافع غرب باشد.

در برنامه‌های غرب برای سوریه، تجزیه سوریه و ایجاد اسرائیل دوم در مناطق استراتژیک و نفت‌خیز این کشور، به عنوان هدف در نظر گرفته شده بود؛ اما اکنون ترکیه با به دست آوردن برتری نظامی-سیاسی در سوریه، در حال جمع‌آوری امکانات برای دخالت مستقیم در آینده سوریه و نظم جدید خاورمیانه است.

غرب و حمایت از تروریسم در سوریه

در حالی که غرب به دنبال ممانعت از بازسازی سوریه توسط ترکیه و حفظ نفوذ خود در این کشور است، اما ابزارهای محدودی در اختیار دارد. علاوه بر ابزار «تحریم» و «باج‌گیری حقوق بشری»، غرب از «عامل تروریسم» نیز برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کند.

به همین دلیل، آمریکا و غرب به شدت از گروه تروریستی پ.ک.ک/ی.پ.گ حمایت می‌کنند؛ زیرا حذف این گروه به معنای از دست دادن اهرم فشار بر ترکیه و همچنین از دست دادن امکان دخالت مستقیم در امور سوریه است. در چنین شرایطی، ترکیه می‌تواند به عنوان بازیگر اصلی در تعیین آینده سوریه ظهور کند و این موضوع با منافع غرب در تضاد است.

تلاش غرب برای حفظ پ.ک.ک/ی.پ.گ و تردید در مواضع آمریکا

غرب برای حفظ و ادامه حضور خود در سوریه و مقابله با نفوذ ترکیه، به حمایت از گروه تروریستی پ.ک.ک/ی.پ.گ ادامه می‌دهد؛ اما با توجه به موضع قاطع آنکارا در قبال این گروه، حفظ و حمایت از آن‌ها برای غرب دشوارتر از گذشته شده است. حتی در مواضع آمریکا نیز در این زمینه تردیدهایی دیده می‌شود.

در حالی که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که دوره تصدی او رو به پایان است، بر حمایت از پ.ک.ک/ی.پ.گ تأکید کرده است، اما پنتاگون احتمال پیوستن آن‌ها به ارتش سوریه را رد نمی‌کند. این موضوع نشان‌دهنده اختلاف‌نظر در میان مقامات آمریکایی در مورد آینده این گروه تروریستی است.

احتمال فدا شدن پ.ک.ک/ی.پ.گ توسط آمریکا در دوران ترامپ

با توجه به اهداف متفاوت دولت ترامپ و همچنین برای جلوگیری از تشدید تنش با ترکیه، دور از انتظار نیست که آمریکا در دوران ترامپ از پ.ک.ک/ی.پ.گ دست بردارد. دونالد ترامپ که به دنبال روابط نزدیک‌تر با ترکیه است، در این زمینه پیام‌هایی را نیز منتشر کرده است. این موضوع باعث نگرانی جدی در میان رهبران پ.ک.ک/ی.پ.گ شده است.

پ.ک.ک/ی.پ.گ به دنبال حمایت فرانسه و واکنش تند ترکیه

با افزایش احتمال فدا شدن پ.ک.ک/ی.پ.گ توسط آمریکا در دوران ترامپ، این گروه تروریستی به دنبال یافتن حامیان جدید است.

رهبران پ.ک.ک/ی.پ.گ از فرانسه درخواست کرده‌اند که نیروهای خود را برای ایجاد منطقه حائل در مرز با ترکیه مستقر کند؛ به عبارت دیگر، پ.ک.ک/ی.پ.گ که از حمایت پاریس نیز برخوردار است، اکنون به دنبال پناه بردن به ارتش فرانسه است؛ اما آنکارا به سرعت به این درخواست واکنش نشان داده و به فرانسه هشدار داد. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، به فرانسه توصیه کرد که از استقرار نیرو در مرز ترکیه خودداری کند.

فیدان: ترکیه به مواضع کشورهای کوچک اروپایی اهمیت نمی‌دهد

هاکان فیدان در واکنش به درخواست پ.ک.ک/ی.پ.گ از فرانسه برای استقرار نیرو در مرز با ترکیه، گفت که ترکیه به مواضع کشورهای کوچک اروپایی اهمیت نمی‌دهد، زیرا این کشورها بدون حمایت آمریکا نمی‌توانند تصمیمی بگیرند.

وی از فرانسه خواست که از دخالت در امور سوریه خودداری کند و به طور غیرمستقیم به این موضوع اشاره کرد که آمریکا در حال تغییر موضع خود در مورد پ.ک.ک/ی.پ.گ است و در چنین شرایطی، فرانسه با حمایت از این گروه تروریستی تنها برای خود مشکل ایجاد خواهد کرد.

اردوغان: پایان کار پ.ک.ک نزدیک است

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، به موضوع پ.ک.ک/ی.پ.گ پایان داده و اعلام کرد که دوران استفاده از گروه‌های تروریستی به عنوان ابزار ژئوپلیتیکی به سر آمده و آنکارا دیگر اجازه چنین اقداماتی را نخواهد داد.

اردوغان همچنین گفت که در حال حاضر، گروه تروریستی پ.ک.ک تنها دو راه دارد: یا تسلیم شده و سلاح‌های خود را تحویل دهد، یا در عملیات نظامی نابود شود. تحرکات نظامی ارتش ترکیه نشان می‌دهد که پایان کار پ.ک.ک در سوریه دور نیست.