از ولادت تا غیبت؛ نگاهی به سه دوره مهم زندگی امام زمان(عج)

حجت‌الاسلام محمدرضا نصوری؛ معاون مرکز تخصصی مهدویت و معاون فرهنگ، آموزش و پژوهش بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) در یادداشتی به زندگی حضرت حجةبن الحسن العسکری امام زمان علیه السّلام و عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف از تولد تا غیبت پرداخت که در زیر آمده است:

زندگی امام زمان(ع) شامل سه دوره پر فراز و نشیب است؛ دوره اول دوره اختفاست که شامل زندگی پنهانی آن حضرت است، از آغاز ولادتشان یعنی سال 255 هجری تا زمان شهادت پدر بزرگوارشان یعنی هشتم ربیع‌الاول سال 260 هجری. دوره دوم که دوران غیبت است خود شامل دو بخش است که غیبت اول معروف به غیبت صغرا که از سال 260 هجری تا سال 329 است که ارتباطی که با حضرت بود بیشتر از طریق نائبین خاص امام بوده است‌. نائبین خاص کسانی هستند که از طرف خود امام حکم داشتند با یک شرح وظایف مشخصی که اولین آن عثمان‌بن سعید بود، دوم محمدبن عثمان‌بن سعید، سوم که افتخار ما ایرانی‌ها است حسین‌بن روح نوبختی و چهارم علی‌بن محمد سمری که با فوت علی‌بن محمد سمری سال 329، غیبت دوم امام آغاز شد و تا ان‌شاءالله ظهور ادامه خواهد داشت.

ما الآن دوران غیبت دوم امام را داریم سپری می‌کنیم، دوره سوم زندگی حضرت دوران عصر ظهور است که بعد از غیبت دوران ظهور اتفاق می‌افتد‌، دورانی که امام زمان(ع) ظهور می‌کند و جهان را پر از عدل و داد می‌کند، معنویت و عدالت در جامعه گسترش پیدا می‌کند و خوبی‌ها و زیبایی‌ها در جامعه سرشار می‌شود.

سنت عقیقه، یکی از برنامه‌های دینی و سنت اسلامی است به‌همراه ولیمه دادن که برای نوزاد این کار را می‌کنند، در آن گوسفندی را قربانی می‌کنند و جماعتی از مردم را مهمان می‌کنند که در سلامتی و طول عمر فرزند تأثیر فراوانی دارد‌. حضرت امام عسکری(ع) بارها برای فرزندش عقیقه کرد تا ضمن عمل به این سنت نیکوی اسلام، گروه‌های بسیاری از شیعیان را از ولادت امام زمان آگاه کند.

نکته بعدی، نام‌گذاری حضرت است که یکی از نوادگان احمدبن اسحاق قمی که از برجستگان و شایستگان شیعه است می‌فرماید؛ "نامه‌ای از مولایم امام عسکری علیه السّلام به جد بزرگوارم احمدبن اسحاق قمی که نماینده آن حضرت بود رسید که در آن به‌خط آن حضرت آمده است: «برای ما فرزندی به دنیا آمد، این رازی است که باید نزد تو باشد و از مردم پوشیده بماند، یعنی ما ولادت او را جز برای نزدیکترین بستگان و دوستان آشکار نکردیم و دوست داشتیم آن را به شما اعلام کنیم تا خدا تو را به‌وسیله آن شاد گرداند همان‌گونه که ما را به‌وسیله او شاد کرد والسلام."، که این روایت در کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق آمده است.

کار دیگری که در این دوران اتفاق می‌افتد پاسخگویی به سؤالات است که یکی از برنامه‌های دوران کودکی امام مهدی(ع) پاسخگویی به سؤالات بود که این یکی از راه‌های شناخت امام و حجت آخرین بود که عقیده شیعیان را تقویت می‌کرد و موجب دلگرمی آرامش خاطر آنها بود که نمونه‌هایش را ما در منابع داریم.

دریافت هدایای مادی که یکی از برنامه‌های شیعیان فرستادن هدایای مادی و واجبات مالی برای امام معصوم بود که ایشان پس از پذیرفتن آنها، از نیازمندان جامعه رفع نیاز می‌کردند.

مورد پایانی، نمازی بود که حضرت بر پیکر پدرشان خواندند که آخرین فراز از زندگی امام مهدی(ع)، در دوران اختفا و پیش از شروع غیبت آن حضرت بر جنازه پاک پدر بزرگوارشان بود که خدمتکار امام یازدهم روایت می‌کند و می‌گوید؛ "من آزمایش کردم افرادی را و بین آنها آگاه‌ترین و عالم‌ترین فرد فرزند امام عسکری(ع) یعنی همان امام مهدی(عج) بوده است".