گروسی با تکرار ادعاهای پادمانی: تعامل سطح بالا با ایران برای پیشرفت واقعی ضروری است

رافائل گروسی روز دوشنبه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ضمن ارائه گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران، اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد در ایران به ۲۷۵ کیلوگرم رسیده که نسبت به گزارش قبلی، افزایش قابل توجهی داشته است. وی با تکرار ادعاهای سیاسی و جهت‌دار این میزان را «نگران‌کننده» توصیف کرد و گفت: ایران تنها کشوری است که بدون داشتن سلاح هسته‌ای، اورانیوم را تا این سطح غنی‌سازی می‌کند.

مدیرکل آژانس همچنین به تدابیر جبرانی ایران در برجام اشاره کرد و مدعی شد که تهران از چهار سال پیش، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرده است و دسترسی‌های تکمیلی آژانس در ایران امکان‌پذیر نیست. وی ادعا کرد کرد که این وضعیت مانعی برای نظارت‌های دقیق‌تر بر برنامه هسته‌ای ایران است و بار دیگر خواستار ازسرگیری این همکاری‌ها شد.

گروسی در بخش دیگری از اظهارات خود، با تکرار ادعاهای گذشته درباره کشف ذرات اورانیوم در اماکنی که پیش‌تر اعلام نشده بود، مدعی شد که آژانس هنوز پاسخ قانع‌کننده‌ای از تهران درباره منشاء این مواد و سرنوشت احتمالی آن‌ها دریافت نکرده است. وی افزود: «آژانس باید بداند مواد هسته‌ای کشف‌شده اکنون در کجا قرار دارند و چه استفاده‌ای از آن‌ها شده است.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین به تفاوت در تراز مواد هسته‌ای مربوط به آزمایش‌های تولید اورانیوم فلزی در آزمایشگاه جابر بن حیان اشاره کرد و گفت که ایران هنوز درباره این موضوع حسابرسی دقیق ارائه نکرده است.

گروسی علاوه بر این، مدعی شد که ایران از اجرای کد اصلاح‌شده ۳.۱ توافقنامه پادمان سر باز زده است، و این درحالی است که این یک تعهد حقوقی برای تهران محسوب می‌شود.

بند موسوم به کد اصلاحی ۳.۱ ایران را ملزم می‌کند قبل از تصمیم‌گیری برای ساخت یک تأسیسات جدید هسته‌ای آژانس را مطلع کرده و  اطلاعات طراحی اولیه آن را در اختیار این نهاد قرار دهد. جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر اعلام کرده که اجرای این بند را به دلیل خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بر اساس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران متوقف کرده است.

درخواست برای تعامل سطح بالا و اشاره به احتمال سفر به تهران

مدیرکل آژانس در ادامه فضاسازی‌های تبلیغاتی غرب درباره برنامه هسته‌ای کشورمان گفت که مسائل پادمانی حل‌نشده همچنان یک نگرانی جدی است. وی مدعی شد که این موضوعات «مستقیماً ناشی از تعهدات ایران در چارچوب توافق جامع پادمان است و باید برای ارائه تضمین درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حل شوند.»

گروسی بدون اشاره به داوطلبانه بودن پیشنهادهای ایران در خصوص بررسی مجوز تعدادی از بازرسان آژانس برای جلوگیری از تبدیل شورای حکام به میدان تسویه‌حساب‌های سیاسی توسط کشورهای غربی، ادعا کرد: من عمیقاً متأسفم که ایران، علیرغم اینکه تمایل خود را برای بررسی انتخاب چهار بازرس مجرب دیگر آژانس اعلام کرده بود، انتصاب آنها را نپذیرفت.

مدیرکل آژانس سپس مدعی شد که پیشرفت معناداری در اجرای بیانیه مشترک ۴ مارس در خصوص حل‌وفصل تمامی موضوعات باقیمانده بین تهران و آژانس حاصل نشده و از ایران خواست تا برای اجرای این بیانیه به‌طور جدی وارد تعامل شود.

وی همچنین اعلام کرد که در پاسخ به درخواست شورای حکام در قطعنامه‌ای که در نوامبر ۲۰۲۴ تصویب شده بود، وی گزارش جامعی را درباره ادعای حضور و استفاده از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در ارتباط با مسائل گذشته و کنونی برنامه هسته‌ای ایران تهیه خواهد کرد.

گروسی در بخش پایانی سخنان خود، خواستار افزایش تعاملات در سطح بالا برای پیشبرد گفت‌وگوها شد و اشاره کرد که سفر وی به تهران در نوامبر گذشته و دیدار با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری و عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، زمینه را برای تعاملات و مصالحه سازنده فراهم کرده است. وی ابراز امیدواری کرد که به‌زودی بار دیگر با مقامات ایرانی دیدار کند تا روند گفت‌وگوها ادامه یابد و به نتایج ملموس منجر شود.

ادعاهای مدیرکل آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران در حالی مطرح می‌شود که ایران بارها تأکید کرده است هیچ‌گونه انحرافی در برنامه هسته‌ای خود ندارد و تمامی فعالیت‌های آن در چارچوب تعهدات پادمانی و همکاری با آژانس انجام می‌شود. تهران همچنین اعلام کرده که گام‌های جبرانی برجام، نتیجه خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران بوده است.

ایران در مذاکرات اخیر خود با آژانس بارها تأکید کرده که مسائل باقی‌مانده پادمانی باید از مسیر فنی و نه سیاسی حل‌وفصل شوند، اما رویکرد برخی قدرت‌های غربی، همواره مانع از حل این اختلافات شده است. علاوه بر این، ایران نسبت به برخی اقدامات مغرضانه آژانس از جمله انتشار گزارش‌های غیرسازنده و همکاری پنهان با نهادهای اطلاعاتی غربی اعتراض کرده و خواستار بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری بیشتر آژانس در ارزیابی‌های خود شده است.

با این حال، گروسی در نشست اخیر شورای حکام بار دیگر با نادیده گرفتن مواضع ایران، ادعاهای سیاسی را تکرار کرد و خواستار تشدید نظارت‌ها شد. جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که تنها در صورت بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات برجامی و لغو تحریم‌ها، امکان بازگرداندن همکاری‌های گذشته وجود خواهد داشت.