شعار منتخب نمایشگاه کتاب تهران؛ «بخوانیم برای ایران»

روز گذشته سخنگوی سی و ششمین نمایشگاه کتاب تهران شعار انتخابی برای این دوره نمایشگاه را معرفی کرد، به گفته ابراهیم حیدری،‌ «بخوانیم برای ایران» از میان 1500 شعار ارسالی برای سی و ششمین نمایشگاه کتاب تهران توسط شورای سیاست‌گذاری انتخاب شده است.

انتخاب شعار برای نمایشگاه کتاب تهران،‌ در سال‌های اخیر همواره به مساله‌ای پرچالش تبدیل شده است،‌ معمولاً شعارهای انتخابی چندان به مذاق اهل فرهنگ خوش نیامده و انتقاداتی نسبت به شعار انتخابی در جامعه اهل قلم و نشر مطرح شده است.

این انتقادات تا جایی پیش رفته که بسیاری این نکته را مطرح کرده که باید به مانند دوره‌های دور نمایشگاه،‌ از اهالی فرهنگ و هنر برای انتخاب بهترین شعار نظرخواهی کرد.

موضوعی که موجب شد در این دوره نمایشگاه فراخوانی برای انتخاب شعار نمایشگاه ارائه و جایزه 20 میلیون تومانی برای ان در نظر گرفته شود. فراخوانی که واکنش‌ها به شعار انتخابی برآمده از آن نیز نشان می‌دهد که چندان موفق نبوده است.

برخی از کاربران و اهالی فرهنگ در فضای مجازی «بخوانیم برای ایران» را الهام گرفته از ترانه «برای» شروین حاجی‌پور دانسته و برخی دیگر خواسته‌اند که شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه سایر شعارهای پیشنهادی را که این شعار از میان آن‌ها معرفی شده است را نیز منتشر کند.

«بخوانیم و بسازیم»، «آینده خواندنی است»، «با کتاب سلامتیم»، «خواندن توانستن است»، «نه به کتاب نخواندن»، «خواندن، گفت‌وگو با جهان»، «بهشت دانایی در ضیافت کلمات»، «کتاب، چشمه جوشان دانایی»، «ربع قرن جهاد فرهنگی»، «ارتقاء معرفت دینی و بصیرت فرهنگی در سال جهاد اقتصادی»، «همت مضاعف، کار مضاعف؛ کتاب برای همه»، «سال اصلاح الگوی مصرف»، «سال نوآوری و شکوفایی» از جمله شعارهای چند دوره اخیر نمایشگاه کتاب تهران است.

تجربه سال‌های اخیر نشان داده که شعار انتخابی برای نمایشگاه معمولا با رویکرد ترویج کتابخوانی بوده است،‌ شعارهای انتخابی معمولا خلاقیت چندانی نداشته و بیشتر مستقیم‌گویی کرده‌اند.

علیرضا بهرامی ناشر و روزنامه‌نگار در فضای مجازی نوشت:‌ این همان شعاری است که برایش 20 میلیون تومان جایزه تعیین کرده بودند،‌ گذشته از اینکه میزان دم دستی و سطحی بودن شعار،‌ این نگرانی را به وجود می‌آورد که آیا واقعا به گفته برخی اهالی فن،‌ یک نمایشگاه ضعیف و بی‌بنیه را شاهد خواهیم بود، نشان از آن دارد که تخصص و تجربه به هر دلیل در جاهایی از این ساختار می‌لنگد....کاش نمایشگاه دست کم اصلا شعار نداشت.

سید‌عباس حسینی‌نیک عضو انجمن ناشران دانشگاهی و مدیرمسئول انتشارات مجد نیز با اشاره به شعار انتخابی نوشته است:‌ «در دوره‌های گذشته به طور مشخص در دهه 80، برای انتخاب شعار هفته کتاب و نمایشگاه از همه اهالی نشر نظرخواهی می‌شد و به بهترین پیشنهاد جایزه می‌دادند. یک سال از طرف انجمن ناشران دانشگاهی پیشنهاد (کتاب، دانایی، توانایی دادم و کلی در جلسه رقابت بین افراد و تشکل‌ها بود و بالاخره این شعار انتخاب شد. در این جلسات نمایندگان همه تشکل‌ها و بخش‌های فرهنگی کشور حضور داشتند و شاید بیش از 50 پیشنهاد مطرح می‌شد و بعد، رای‌گیری. خوب است که دولت وفاق که شعارش همدلی است، بیشتر به این مشارکت ناشران و پدیدآورندگان توجه نشان دهد.»

بیشتر بخوانید

• حذف کتابفروشان از نمایشگاه کتاب تهران

به گفته کارشناسان حوزه برندینگ و بازاریابی‌، شعار استاندارد بین‌المللی ندارد چون از جنس برقراری ارتباطات انسانی است و قاعدتا در هر فرهنگ متفاوت است، اما در مجموع چندین ویژگی خاص در این مورد وجود دارد، شعار باید در مخاطب احساس خوشایند ایجاد کند، چون مخاطب در طول روز در معرض ده‌ها شعار تبلیغاتی قرار می‌گیرد و شعار ما باید اثر بیشتری داشته باشد. در مرحله بعد باید در شعار از احساسات مثبت استفاده شود و در مخاطب ایجاد انگیزه کند، شعار تبلیغاتی باید بسیار ساده و کوتاه باشد و ایجاد انگیزه کند و در مخاطب احساس رضایت از خویشتن را تقویت کند. از سوی دیگر به دلیل انبوه شعارهای تبلیغاتی که بیننده در معرض آن است، هر شعار 3 تا 5 ثانیه برای برقراری ارتباط و تثبیت در ذهن مخاطب فرصت دارد.

انتقاداتی که سال‌های گذشته نسبت به شعار انتخابی نمایشگاه کتاب تهران مطرح شده است،‌ نشان می‌دهد که اهالی فرهنگ و هنر انتظار دارند که شعار نمایشگاه کتاب تهران‌، مخاطب را به تعمق بیشتر نسبت به مساله کتابخوانی پیش وا دارد،‌ از سوی دیگر وقتی چنین فراخوان و جایزه‌ای برای شعار نمایشگاه کتاب تهران مطرح می‌شود‌، انتظار این است که با شعاری عمیق‌تر،‌ توام با خلاقیت بیشتر و چند بعدی مواجه باشیم.