رهبر معظم انقلاب در آغاز سال ۱۴۰۴، شعار «سرمایهگذاری برای تولید» را بهعنوان راهبرد اقتصادی کشور مطرح کردند. این انتخاب، دقیق و کارشناسیشده است و اگر دولت و مردم آن را جدی بگیرند، میتواند تحول اساسی در معیشت مردم و پیشرفت اقتصاد ایران ایجاد کند. اما چرا این شعار انتخاب شد؟ چه مشکلاتی را هدف قرار داده و چگونه باید آن را عملی کرد؟ در این یادداشت ، به تحلیل عمیق این موضوع میپردازیم.
سرمایهگذاری، حلقه مفقوده اقتصاد ایران
اقتصاد هر کشوری بدون سرمایهگذاری کافی، نمیتواند رشد کند و مشکلات معیشتی مردم را برطرف سازد. تولید نیازمند سرمایه است و اگر پول و نقدینگی بهجای ورود به بخش تولید، سر از بازارهای غیرمولد مثل دلار، طلا، زمین و خودرو دربیاورد، نتیجهای جز تورم، بیکاری و افزایش فاصله طبقاتی نخواهد داشت. این همان مشکلی است که سالها گریبان اقتصاد ایران را گرفته است.
در سالهای گذشته، بخش زیادی از نقدینگی کشور، بهجای تقویت تولید، به سمت دلالی و سفتهبازی هدایت شده است. این روند، باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات، کاهش اشتغال، وابستگی اقتصادی و فشار بر معیشت مردم شده است. رهبر انقلاب با طرح شعار «سرمایهگذاری برای تولید»، دقیقاً به همین نقطه ضعف اشاره کرده و نسخهای عملی برای حل آن ارائه دادهاند.
چرا سرمایهگذاری در تولید، مهمترین اولویت است؟
سرمایهگذاری در تولید، موتور محرک اقتصاد است. هر واحد پولی که در تولید به کار گرفته شود، باعث افزایش اشتغال، کاهش تورم، تقویت اقتصاد ملی و بهبود معیشت مردم میشود. برای درک بهتر، به سه اثر کلیدی این سیاست توجه کنید:
۱. کنترل تورم از مسیر افزایش عرضه کالا و خدمات: یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران، رشد تورم ناشی از کمبود تولید است. وقتی تقاضا برای کالاها زیاد باشد، اما تولید بهاندازه کافی رشد نکند، قیمتها بالا میرود. اگر سرمایهها وارد تولید شود، عرضه کالا و خدمات بیشتر شده و قیمتها تثبیت خواهد شد.
۲. ایجاد اشتغال پایدار و کاهش بیکاری: سرمایهگذاری در تولید، یعنی ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان. هر صنعتی که رشد کند، زنجیرهای از مشاغل مستقیم و غیرمستقیم را ایجاد میکند. وقتی اشتغال افزایش یابد، درآمد مردم بالا میرود و قدرت خرید تقویت میشود.
۳. کاهش وابستگی اقتصادی و تحریمناپذیری کشور: هرچقدر تولید داخلی قویتر باشد، نیاز کشور به واردات کاهش مییابد. وابستگی به خارج، یکی از ابزارهای فشار دشمنان است، اما با سرمایهگذاری در تولید، ایران میتواند بسیاری از کالاها و فناوریهای موردنیاز خود را بومیسازی کرده و از تحریمها عبور کند.
دولت چه اقداماتی باید انجام دهد؟
برای تحقق این شعار، دولت باید بسترهای لازم را فراهم کرده و موانع را از سر راه سرمایهگذاران بردارد. این اقدامات کلیدی میتواند مسیر سرمایهگذاری در تولید را هموار کند:
-اصلاح نظام اداری و کاهش بروکراسی: پیچیدگیهای اداری و سختی دریافت مجوز، سرمایهگذاران را ناامید میکند. دولت باید روند صدور مجوزهای تولیدی را تسهیل کند.
-حفظ ثبات اقتصادی: بیثباتی در نرخ ارز، قوانین مالیاتی و سیاستهای اقتصادی، سرمایهگذاران را فراری میدهد. دولت باید سیاستهای خود را پیشبینیپذیر و باثبات کند.
-مشوقهای مالیاتی و حمایتهای بانکی: دولت میتواند با کاهش مالیات بر تولید و ارائه تسهیلات بانکی ارزانقیمت، سرمایهگذاری در تولید را جذابتر کند
-مدیریت نقدینگی و هدایت سرمایهها به سمت تولید: باید راههایی برای جلوگیری از هجوم سرمایهها به بازارهای غیرمولد مثل ارز، سکه و مسکن پیدا کرد. این کار با ارائه گزینههای جذاب سرمایهگذاری در تولید، امکانپذیر است.
مردم چه نقشی دارند؟
سرمایهگذاری در تولید، فقط مسئولیت دولت نیست. مردم هم باید سرمایههای خود را از دلالی خارج کرده و به سمت تولید سوق دهند. برای این کار، چند راهکار پیشنهاد میشود:
-سرمایههای خرد را وارد صندوقهای سرمایهگذاری تولیدی کنند: بسیاری تصور میکنند که سرمایهگذاری در تولید، نیاز به پولهای کلان دارد، اما صندوقهای سرمایهگذاری، تعاونیهای تولیدی و شرکتهای دانشبنیان، فرصت خوبی برای ورود سرمایههای خرد به تولید فراهم کردهاند.
- در استارتاپها و کسبوکارهای نوآورانه سرمایهگذاری کنند: دنیای امروز، دنیای فناوری و نوآوری است. سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوآورانه و دانشبنیان، هم بازدهی بالایی دارد و هم به رشد تولید ملی کمک میکند.
- فرهنگ عمومی را به سمت تولیدمحوری سوق دهند: رسانهها، نخبگان و فعالان اقتصادی باید مردم را نسبت به آثار مثبت سرمایهگذاری در تولید آگاه کنند. وقتی نگاه جامعه به سمت تولید تغییر کند، مسیر سرمایهگذاری نیز تغییر خواهد کرد.
جمعبندی؛ راهکار اجرایی تحقق شعار سال
شعار «سرمایهگذاری برای تولید»، صرفاً یک جمله تبلیغاتی نیست، بلکه یک راهبرد کلان و نسخه شفابخش اقتصاد ایران است. اگر دولت و مردم با هم همکاری کنند، اقتصاد کشور میتواند از بحرانهای فعلی عبور کرده و به سوی پیشرفت و رفاه حرکت کند.
برای تحقق این شعار، سه اقدام ضروری است:
۱️-دولت باید موانع تولید را بردارد و سرمایهگذاری در تولید را تسهیل کند.
2-مردم باید سرمایههای خود را بهجای دلالی، به سمت تولید هدایت کنند.
3- فرهنگ عمومی کشور باید از سودجوییهای کوتاهمدت، به سمت سرمایهگذاری مولد تغییر کند.
الآن وقت عمل است. هر روزی که سرمایهها به سمت تولید نرود، یعنی ادامه بیکاری، تورم و فشار بر معیشت مردم. اما اگر این مسیر تغییر کند، نتیجهاش رونق اقتصادی، افزایش درآمد مردم و اقتدار اقتصادی کشور خواهد بود. انتخاب با ماست؛ رشد تولید یا ادامه مشکلات اقتصادی؟