وقتی ثریا هم در دست ایرانیان قرار میگیرد

ایران اسلامی از همان ابتدای پیروزی انقلاب و بیرون راندن اجنبی‌ها و غربی‌ها از کشور و کوتاه کردن دست دشمنان از منابع و ثروت‌های سرزمینی در مسیر پیشرفت و توسعه قرار گرفت؛ پیشرفت‌هایی که ایران اسلامی را به سوی فضایی شدن پیش برد و همگام با پیشرفت‌های فضایی در دنیا، ایران هم گام در این مسیر توسعه گذاشت و توانست پله‌ها را یکی پس از دیگری طی کند. فناوری‌های فضایی علاوه بر کمک در جهت دستاورد‌های مهم علمی نقش کاربردی و موثری هم در زندگی روزانه مردم ایفا میکند.
سازمان فضایی ایران برای سال جدید برنامه‌های گسترده‌ای عنوان کرده است؛ از طراحی و ساخت «راد ۲» و «راد ۱» و «پارس ۳» تا پرتاب ماهواره «پارس ۲».
به گفته مسئولین حوزه فضایی کشور ماهواره‌های راد ۱ و ۲ قابلیت تصویربرداری با دقت ۵۰ و ۲۰ متر و کاربرد مدیریت منابع طبیعی، کشاورزی و پایش محیط‌زیست خواهند داشت.

رو به آینده
این برنامه‌ها که توسط سازمان فضایی ایران با همکاری پژوهشگاه فضایی ایران و سایر مراکز تحقیقاتی انجام خواهد شد، برنامه‌های گسترده‌ای برای توسعه صنعت فضایی کشور خواهد بود که شامل طراحی و ساخت چندین ماهواره پیشرفته با کاربرد‌های متنوع خواهد بود.
عنوان شده است که ماهواره «پارس ۳» در مراحل پایانی طراحی قرار دارد و احتمالاً بخش‌هایی از زیرسیستم‌های آن نیز در سال آینده ساخته خواهد شد و پارس ۲ در سال پیش رو به فضا پرتاب میشود.
به گفته رئیس سازمان فضایی ماهواره «ناهید ۳» که در سطح پارس ۳، اما از آن پیشرفته‌تر است برای سال ۱۴۰۴ بعد از طراحی، در مرحله ساخت زیرسیستم قرار می‌گیرد و همچنین بلوک انتقال مداری سامانه یک نمونه دوم، جهت جابه‌جایی ماهواره در مدارها، در سال جاری به‌روزرسانی می‌شود. به گفته مسئولان فضایی کشور علاوه بر ماهواره‌های عملیاتی، پروژه‌های کوچک و بزرگ تحقیقاتی هم در دست اجراست که امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.
باید یادآور شد که ایران اسلامی نخستین بار در سال ۱۳۸۷ با پرتاب ماهواره امید در روز ۱۴ بهمن پا به عرصه فضایی گذاشت روزی که به نام روز فناوری فضایی مزین شده است. از ۱۴ بهمن سال ۸۷ تاکنون ایران دستاورد‌های بیشماری در حوزه فضایی کسب کرده است و هر سال طی یک برنامه ریزی مشخص پله‌های موفقیت را یکی پس از دیگر طی می‌کند؛ ایران برای سال پیش رو هم برنامه‌های فضایی کاربردی و موثری دارد که می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه فناوری‌های فضایی بیش از گذشته دچار تحول کند. با این حال دستاورد‌هایی که از سال ۸۷ و آغاز پیشرفت‌های فضایی ایران کسب شده است بی بدیل است و نیاز به بازخوانی دارد.

سرآغاز پیشرفت
پرتاب موفقیت‌آمیز "راکت کاوشگر ۳" حامل محموله‌ای زیستی شامل "لاک‌پشت"، "کرم"، "موش" و "نمونه‌های سلولی" در سال ۸۸ از پر افتخارترین موفقیت‌های ایران در حوزه فضایی است؛ رونمایی از ماهواره طلوع، نمونه مهندسی ماهواره مصباح دو، نمونه مهندسی ماهواره دانشجویی نوید علم و صنعت، نمونه مدل اولیه ماهواره‌بر سیمرغ، موتور ماهواره‌بر و افتتاح نخستین مرکز پردازش تصاویر ماهواره‌ای ایران و آزمایشگاه سه‌بعدی مجازی ماهواره‌ای از دیگر دستاورد‌های فضایی کشور در سال ۸۸ بود. سالی که می‌رفت به دستاورد‌های بزرگتری در سال ۸۹ بپیوندد.

از ظفر تا امیرکبیر
نمونه‌های مهندسی چهار ماهواره "ظفر"، "رصد"، "فجر"، "دانشجویی امیرکبیر" و همچنین نمونه مهندسی "موتور ماهواره‌بر سفیر B ۱" و "کپسول زیستی کاوشگر ۴" رونمایی شد.
در سال ۱۳۹۰ ماهواره "نوید" با موفقیت در مدار قرار گرفت و در سال ۱۳۹۱ مدل مهندسی ماهواره "ناهید" و مدل توسعه‌ای ماهواره "زهره" رونمایی شد و نخستین میمون به فضا پرتاب شد این میمون که"آفتاب" نام داشت با کاوشگر "پیشگام" که زنده به زمین بازگشت، در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.
سال ۹۲ از دو ماهواره "تدبیر" (دانشگاه علم و صنعت) و "خلیج‌فارس" (ساخته شده در دانشگاه صنعتی مالک اشتر) رونمایی شد. در مهرماه این سال و در هفته جهانی فضا، دومین میمون فضانورد ایرانی با نام "فرگام" با کاوشگر "پژوهش" و با گاز مایع به فضا پرتاب شد که باز هم این محموله زیستی، سالم به زمین بازگشت.
در سال ۹۳ ماهواره ملی "فجر" با ماهواره‌بر "سفیر" با موفقیت به فضا پرتاب شد و در مدار زمین قرار گرفت.
در سال ۹۴ پژوهشگاه فضایی ایران فاز نخست مرکز آزمون و یکپارچه‌سازی سامانه‌های فضایی را با هدف پشتیبانی از توسعه محصول‌های فضایی راه‌اندازی کرد، طراحی محموله مخابراتی باند KU، طراحی و ساخت چرخ عکس‌العملی و سازه ساندویچی لانه زنبوری مورد استفاده در ماهواره‌ها نیز در این سال انجام شد.
ایران بدون توقف از سال ۸۷ یکی پس از دیگری به دستاورد‌های بی بدیلی در عرصه فضایی دست یافت؛ دستاورد‌هایی که چشمان جهان را روی دانشمندان ایرانی و شعار ما می‌توانیم و به قله نزدیکم زوم کرده بود. این دستاورد‌ها در سال ۹۵ منجر به رونمایی از ماهواره مخابراتی "ناهید ۱" شد و در سال ۹۷ ماهواره "پیام" دانشگاه صنعتی امیرکبیر با ماهواره‌بر "سیمرغ" به فضا پرتاب شد هر چند این پرتاب با موفقیت همراه نبود و ماهواره پیام در مدار قرار نگرفت، اما باز هم از دستاورد‌های فضایی کشور به شمار می‌رود چرا که این اولین تلاش برای ارسال ماهواره از طریق ماهواره‌بر سه مرحله‌ای بود که با تلاش شبانه روزی دانشمندان کشورمان همراه بود.

ظفر موفق شد
در سال ۹۸ هم ماهواره "ظفر-۱" پرتاب شد، ولی نتوانست روی مدار قرار گیرد و نهایتا در اقیانوس هند سقوط کرد. اما ایرانی دانشمند کوتاه نیامد و شکست را سرلوحه پیروزی‌های آینده قرار داد. در سال ۹۸ هم ماهواره "ظفر-۲" که نسخه پیشرفته‌تری از ماهواره "ظفر-۱" بود با ماهواره‌بر سیمرغ پرتاب شد، اما باز هم سرعت تزریق آن به مدار به حد ممکن نرسید و نتوانست در مدار بماند. اما در نهایت ماهواره "ظفر" که نتیجه تلاش چند ساله دانشمندان حوزه فضایی بود با ماهواره‌ای که نسخه نخست آن با دوربین تصویربرداری با کیفیت ۲۵ متر همراه بود، در مدار قرار گرفت.
در سال ۹۹ هم ماهواره "نور-۱" به عنوان نخستین ماهواره نظامی ایران از ماهواره‌بر ۳ مرحله‌ای "قاصد" از کویر مرکزی ایران توسط سپاه ایران با موفقیت پرتاب شد و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت.
ماهواره ناهید ۱ و ۲ نیز جزو ماهواره‌های آماده هستند که باید به نوبت در صف پرتاب قرار بگیرند. ماهواره "ناهید ۱" به سفارش سازمان فضایی، توسط پژوهشکده سامانه‌های ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران ساخته شد. این ماهواره به عنوان مرحله نخست از برنامه راهبردی دستیابی به ماهواره‌های مخابراتی عملیاتی ساخته شد. اواخر سال ۹۹، ساخت ماهواره "ناهید- ۲" به اتمام رسید و فرآیند تحویل‌گیری آن توسط سازمان فضایی انجام شد. ساخت ماهواره مخابراتی "ناهید-۲" در راستای حرکت در مسیر نقشه راه فناوری فضایی کشور برای دستیابی به ماهواره مخابراتی در مدار ژئو (زمین آهنگ) است که توسط پژوهشگاه فضایی ایران طراحی و ساخته شده است.

ایران در مسیر آینده
ایران اسلامی دستاورد‌های فضایی بیشماری کسب کرده و توانسته با دست‌های خالی و تکیه بر فناوری و نیروی داخلی حرف‌های بسیاری در عرصه فضایی دنیا داشته باشد. حالا برنامه‌های فضایی برای سالی که مزین به نام برنامه ریزی برای تولید است در یک مسیر مترقی قرار گرفته است.