بانک‌ها چقدر به خودشان وام دادند؟

 بر اساس تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی، در پایان سال 1403 مجموع خالص تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط در 21 بانک و مؤسسه اعتباری به حدود 307 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در چارچوب الزامات ناظر پولی برای ارتقاء شفافیت در نظام بانکی، بانک‌ها موظف به افشای اطلاعات مربوط به تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود هستند. بررسی این تسهیلات از منظر تمرکز اعتباری، نسبت تسهیلات به وثایق، بازپرداخت و تعارض منافع از اهمیت بالایی برخوردار است.

این گزارش مروری دارد بر تسهیلات اعطایی 21 بانک به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خودشان تا پایان سال 1403. اطلاعات این گزارش مستند به داده‌های رسمی منتشرشده توسط بانک های مزبور در سایت بانک مرکزی است.

بررسی میزان تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط در شبکه بانکی کشور نشان می‌دهد که تفاوت‌های قابل‌توجهی میان بانک‌ها در نحوه و حجم تخصیص منابع به نهادهای وابسته خود وجود دارد.

براساس داده‌های بررسی‌شده از 21 بانک و مؤسسه اعتباری، مجموع خالص تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط تا پایان سال 1403 به حدود 307 هزار میلیارد تومان و اصل مبلغ پرداختی بانک ها به اشخاص و شرکت های مرتبط‌شان به حدود 382 هزار میلیارد تومان رسیده است.

این رقم قابل توجه، بیانگر سطح بالای تمرکز اعتبارات میان نهادهای وابسته به خود بانک‌ها است؛ امری که از منظر نظارت مالی، شفافیت و مدیریت ریسک می‌تواند تبعات قابل‌توجهی برای سلامت نظام بانکی به‌همراه داشته باشد.

در صدر فهرست تسهیلات پرداختی بانک‌ها به شرکت‌های مرتبط خود، بانک‌هایی همچون ملی ایران، سپه، اقتصاد نوین، سامان و کارآفرین قرار دارند که هر یک بالغ بر ده‌ها هزار میلیارد تومان به مجموعه‌های هم‌خانواده خود تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

10 بانک اول از نظر بالاترین خالص تسهیلات پرداختی به اشخاص مرتبط (همت):

1. بانک آینده: 85,565 میلیارد تومان
2. بانک شهر: 68,068 میلیارد تومان
3. بانک گردشگری: 32,647 میلیارد تومان
4. بانک ایران‌زمین: 25,732 میلیارد تومان
5. بانک رفاه: 21,700 میلیارد تومان
6. بانک ملت: 12,388 میلیارد تومان
7. بانک دی: 7,418 میلیارد تومان
8. بانک صادرات: 6,946 میلیارد تومان
9. بانک اقتصاد نوین: 1,888 میلیارد تومان
10. بانک پاسارگاد: 301.82 میلیارد تومان

 10 بانک اول از نظر اصل مبلغ پرداخت شده تسهیلات به شرکت‌های مرتبط خود عبارتند از:

1. بانک آینده: 139,538 میلیارد تومان (1.395.385.769.385.180 ریال)
2. بانک شهر: 70,588 میلیارد تومان (705.879.066.311.911 ریال)
3. مؤسسه ملل: 25,088 میلیارد تومان (250.876.928.333.142 ریال)
4. بانک رفاه: 21,700 میلیارد تومان (217.000.000.000.000 ریال)
5. بانک ملت: 12,388 میلیارد تومان (123.886.914.103.504 ریال)
6. بانک ایران زمین: 25,732 میلیارد تومان (257.324.518.373.567 ریال)
7. بانک گردشگری: 32,070 میلیارد تومان (320.697.968.888.426 ریال)
8. بانک پاسارگاد: 30,473 میلیارد تومان (304.727.398.579.869 ریال)
9. بانک سپه: 2,601 میلیارد تومان (26.015.750.991.226 ریال)
10. بانک صادرات ایران: 16,432 میلیارد تومان (16.432.441.612.599 ریال)

این تمرکز اعتباری، به‌ویژه در مواردی که بخش عمده منابع تنها به یک یا دو شرکت اختصاص یافته است، می‌تواند از منظر مدیریت ریسک، تعارض منافع و سلامت اعتباری شبکه بانکی، چالش‌برانگیز باشد، در مقابل، برخی بانک‌ها مانند خاورمیانه، صنعت و معدن و تجارت ارقام نسبتاً پایین‌تری را گزارش کرده‌اند که ممکن است نشان‌دهنده محدودیت در ارتباطات درون‌گروهی یا سیاست‌های اعتباری محتاطانه‌تر باشد.

نکته مهم آن است که بخشی از این تسهیلات ممکن است در قالب پروژه‌های اقتصادی، صنعتی، یا زیرساختی باشد، اما لزوم نظارت مؤثر، شفافیت، و گزارش‌دهی دقیق در این حوزه برای کاهش ریسک‌های سیستماتیک، ضرورتی انکارناپذیر است.

*بانک اقتصاد نوین به کدام شرکت‌هایش 1888 میلیارد تومان وام داد؟

بر اساس داده‌های منتشرشده از بانک اقتصاد نوین، این بانک تا پایان اسفندماه سال 1403 مجموعاً حدود 18٫88 میلیارد تومان (18.881.949.890.575 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، از این میان، حدود 6٫72 میلیارد تومان  (6.718.000.000.000 ریال)مربوط به اصل مبلغ پرداختی بوده است.

 اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات در این بانک عبارتند از:

1. سرمایه‌گذاری عمران و توسعه پایدار ایرانیان 
2. به‌پخش
3. لیزینگ اقتصاد نوین
4. پرداخت نوین آرین 

گفتنی است؛ این چهار شرکت مجموعاً بیش از 90 درصد تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط را دریافت کرده‌اند.

بررسی اطلاعات آماری بانک اقتصاد نوین در این بخش نشان می‌دهد تمرکز اصلی بانک در اعطای وام‌های مرتبط بر شرکت سرمایه‌گذاری عمران و توسعه پایدار ایرانیان بوده است که به‌تنهایی بیش از دوسوم کل تسهیلات مرتبط را دریافت کرده است. بررسی نسبت مانده جاری و غیرجاری این تسهیلات می‌تواند نمای روشنی از ریسک‌های اعتباری و الزامات نظارتی ارائه دهد.

* بانک ایران‌زمین چقدر وام به شرکت‌های خود داد؟

بررسی تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بانک ایران‌زمین نشان می‌دهد که مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط برابر با حدود 25732 میلیارد تومان (257.324.518.373.567 ریال) بوده است، این رقم دقیقاً برابر با اصل مبالغ پرداختی نیز می‌باشد.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات این بانک عبارتند از:

1. توسعه تجارت داتام 
2. جهان ارقام پارس 

بیش از 99٪ از تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط در این بانک به شرکت توسعه تجارت داتام اختصاص یافته است، این تمرکز شدید بر یک نهاد واحد، می‌تواند از منظر تمرکز اعتباری و احتمال تعارض منافع نیازمند بررسی دقیق‌تر باشد. تسهیلات مذکور به‌طور کامل در قالب مانده جاری و بدون ثبت مانده غیرجاری در فایل ارائه شده‌اند.

* بانک آینده چقدر به خودی‌هایش وام داد؟

بررسی داده‌های منتشرشده از بانک آینده نشان می‌دهد که این بانک در مجموع حدود 85565 میلیارد تومان (855.653.066.037.768 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات نیز معادل 139538 میلیارد تومان (1.395.385.769.385.180) بوده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال
2. شرکت ارزش‌آفرینان آینده 
3. سفیر امواج آریا 
4. راسا راه استوار (سهامی خاص) 
5. شرکت آرین پردیس دنا
6. توسعه عمران فردا گستر 
7. ستاره تابناک هشتم توس
8. توسعه تجارت نگین بینالود 
9. ارزش‌آفرینان سیراف 
10. گروه مالی آینده هیوا           

گفتنی است؛ تنها شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال به‌تنهایی حدود 66 درصد از کل تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط این بانک را دریافت کرده است.

مابقی تسهیلات عمدتاً به شرکت‌هایی با نام‌های هم‌راستا و مشابه پرداخت شده است که احتمال ارتباط گروهی یا ساختاری میان آن‌ها را مطرح می‌کند، این تمرکز بالا در اعطای تسهیلات می‌تواند نشانه‌ای از ریسک تمرکز اعتباری، تعارض منافع یا نبود تنوع در سبد تسهیلات مرتبط باشد.

* پارسیان چقدر به شرکت‌هایش وام داد؟

بر اساس اطلاعات فایل ارائه‌شده از بانک پارسیان، مجموع تسهیلات خالص پرداختی به اشخاص مرتبط با این بانک تا پایان سال 1403 برابر است با 2952 میلیارد تومان (29,521,532,434,161 ریال)، با این حال، اطلاعات دقیق درباره نام شرکت‌ها یا اشخاص دریافت‌کننده این تسهیلات در فایل بانک پارسیان موجود نیست.​

* پاسارگاد به خودی‌هایش چقدر وام داد

مطابق داده‌های رسمی بانک پاسارگاد، مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با این بانک، تا پایان سال 1403 برابر با حدود 301٫82 میلیارد تومان (301.823.745.908.967 ریال) بوده است، همچنین، اصل مبلغ پرداختی نیز معادل 30473 میلیارد تومان  (304.727.398.579.869 ریال) ثبت شده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شرکت سرمایه‌گذاری پارس آریان 
2. ارزش‌آفرینان پاسارگاد 
3. دانشگاه خاتم 
4. فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان 
5. توسعه فناوری ارتباطات پاسارگاد آریان 
6. مدیریت ساختمانی آریان پاسارگاد 
7. مدبران تجارت ایرانیان 
8. پاسارگاد پرواز کیش 
9. نظم‌آوران شایسته
10. نویان ابر آروان 

 گفتنی است، دو شرکت اول یعنی پارس آریان و ارزش‌آفرینان پاسارگاد، مجموعاً بیش از 44 درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک پاسارگاد را دریافت کرده‌اند.

تسهیلات اعطایی گسترده به شرکت‌های فناوری‌محور و آموزشی (مانند دانشگاه خاتم و شرکت‌های ICT) از مشخصه‌های بارز این گزارش است. تمرکز تسهیلات بر مجموعه‌ای محدود از شرکت‌های وابسته، موضوعی قابل تأمل از منظر نظارت مالی و تعارض منافع است.

* بانک تجارت به کدام شرکت‌ها بیشترین وام را داد؟

مطابق با داده‌های افشاشده توسط بانک تجارت، این بانک در مجموع حدود 1054  میلیارد تومان (10.539.804.844.454 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با 1329 میلیارد تومان (13.294.771.702.330 ریال) ثبت شده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. لیزینگ ایران 
2. آزادراه قزوین ـ رشت 
3. کارگزاری بانک تجارت 
4. فرآورده‌های غذایی و قند یاسوج 
5. کارگزاری سرمایه‌گذاری ملی ایران 

گفتنی است؛ تنها شرکت لیزینگ ایران حدود 47 درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک تجارت را به خود اختصاص داده است.

بخش عمده‌ای از تسهیلات اعطایی به شرکت‌های مالی (کارگزاری‌ها، لیزینگ‌ها) یا پروژه‌های عمرانی وابسته بوده که نیازمند بررسی بیشتر از منظر بازپرداخت و ریسک تمرکز اعتباری است.

در مقایسه با برخی بانک‌ها، رقم کل تسهیلات اشخاص مرتبط در بانک تجارت در سطح پایین‌تری قرار دارد، اما تمرکز اعتباری همچنان بالاست.

* خاورمیانه چقدر به خودی‌هایش وام داد؟

بانک خاورمیانه طی سال 1403، مبلغی معادل 395 میلیارد تومان (3.953.426.947.958 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، همچنین، اصل مبالغ پرداخت‌شده برابر با حدود 430 میلیارد تومان (4.298.426.662.280 ریال)بوده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. قند مرودشت 
2. شرکت خدمات ارزی و صرافی خاورمیانه
3. کارگزاری بورسیران.

تمرکز تسهیلات این بانک بر 3 شرکت وابسته و مشخص است که مجموعاً نزدیک به 100٪ کل تسهیلات مرتبط را به خود اختصاص داده‌اند.

تنوع پایین دریافت‌کنندگان و حجم بالای تسهیلات برای هر یک، موضوعی است که از منظر نظارتی و ریسک اعتباری، می‌تواند محل توجه باشد.

شرکت‌هایی مانند صرافی خاورمیانه و کارگزاری بورسیران به‌صورت مستقیم با ماهیت بانکی بانک در ارتباط هستند و این می‌تواند حساسیت‌های بیشتری ایجاد کند.

* بیشترین وام به خودی بانک دی به کدام شرکت‌ها پرداخت شد؟

بانک دی مجموعاً حدود 7418  میلیارد تومان (74.183.946.221.774 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، از این میان، اصل مبلغ پرداختی حدود 7389 میلیارد تومان (73.893.927.405.484 ریال) گزارش شده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. گروه مالی دی 
2. شرکت تولید نیروی برق دماوند 
3. بیمه دی
4. کارگزاری بانک دی
5. تجارت الکترونیک دی.

گفتنی است؛ حدود 95٪ از کل تسهیلات مرتبط بانک دی در اختیار پنج شرکت کاملاً وابسته به گروه مالی دی قرار دارد.

تمرکز بالا در اعطای منابع به شرکت‌های زیرمجموعه (به‌ویژه گروه مالی دی و شرکت دماوند) از نظر ریسک تمرکز و تعارض منافع حائز اهمیت است.

نام شرکت‌های تسهیلات‌گیرنده نشان‌دهنده پوشش گسترده فعالیت‌های مالی، بیمه‌ای، انرژی و دیجیتال توسط نهادهای مرتبط با بانک دی است.

* بانک رفاه 20 هزار میلیارد تومان به تأمین اجتماعی وام داد

مطابق داده‌های رسمی بانک رفاه، مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با این بانک بالغ بر 21700 میلیارد تومان (217.000.000.000.000 ریال)بوده است، این رقم برابر با اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز می‌باشد.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. سازمان تأمین اجتماعی ـ 20000 میلیارد تومان (200.000.000.000.000)
2. پالایش نفت بندرعباس ـ 1700 میلیارد تومان. (17.000.000.000.000)

نکات قابل توجه: بیش از 92٪ کل تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط بانک رفاه به سازمان تأمین اجتماعی اختصاص دارد.

ارتباط ساختاری مستقیم بانک با سازمان تأمین اجتماعی، موضوع تمرکز تسهیلات را برجسته‌تر می‌کند. به‌جز دو نهاد اصلی، سایر دریافت‌کنندگان تسهیلات یا فاقد تسهیلات ثبت‌شده هستند یا مبالغ ناچیزی در مقایسه با کل تسهیلات دارند.

* 4 شرکت 95درصد وام 1 همتی بانک سینا را گرفتند

در چارچوب الزامات ناظر پولی کشور مبنی بر افشای تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط، بانک سینا نیز اطلاعات مربوط به تسهیلات درون‌گروهی خود را منتشر کرده است. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که تمرکز بالایی در تخصیص منابع اعتباری به شرکت‌های هم‌نام و وابسته به برند «سینا» وجود دارد.

خالص تسهیلات پرداختی به شرکت‌های مرتبط بانک سینا 1008 میلیارد تومان (10.087.954.957.182 ریال)و اصل مبلغ پرداخت‌شده 1091 میلیارد تومان (10.916.183.411.230 ریال)است.

شرکت‌های وابسته با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شرکت توسعه اعتماد مبین
2. شرکت توسعه نوآوری و فناوری سینا 
3. شرکت توسعه سینا 
4. شرکت توسعه فناوری اطلاعات سینا (تفاس) 

گفتنی است؛ چهار شرکت بالا بیش از 95٪ کل تسهیلات مرتبط بانک سینا را دریافت کرده‌اند.

همه این شرکت‌ها نام‌هایی دارند که ارتباط ساختاری مستقیم با برند «سینا» را نشان می‌دهند، و در حوزه‌هایی مانند فناوری، نوآوری، توسعه صنعتی و دیجیتال فعال‌اند.

این تمرکز بالای منابع اعتباری میان مجموعه‌های درون‌گروهی، می‌تواند از نظر ریسک اعتباری، شفافیت و حاکمیت شرکتی مورد ارزیابی جدی قرار گیرد.

* بانک شهر 68 همت به خودی‌هایش وام داد

مطابق با داده‌های ارائه‌شده، بانک شهر در سال 1403 جمعاً مبلغی در حدود 68068 میلیارد تومان (680.682.208.471.678 ریال)تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط اعطا کرده است، همچنین، اصل مبالغ پرداختی برابر با 70588  میلیارد تومان (705.879.066.311.911 ریال)ثبت شده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شهرداری تهران 
2. مسکن و ساختمان جهان 
3. شهرداری شیراز 
4. گروه توسعه صنایع و معادن شهر 
5. شهرداری اصفهان
6. شهرداری مشهد 
7. شهرداری کرج 
8. شهرداری قم 
9. نوسازان شهر تهران 
10. صرافی شهر .

گفتنی است؛ شهرداری تهران به‌تنهایی بیش از نیمی از کل تسهیلات مرتبط بانک شهر را دریافت کرده است.

فهرست تسهیلات‌گیرندگان نشان‌دهنده تمرکز بالا بر نهادهای شهری و شرکت‌های توسعه‌گرای مرتبط با شهرداری‌ها است.

این سطح از تمرکز می‌تواند نیازمند تحلیل بیشتر از منظر ریسک نهادی، نسبت وثایق و تعارض منافع در درون ساختار شهری و مالی باشد.

* بانک صادرات چقدر به شرکت‌های خود وام داد؟

بانک صادرات ایران در سال مالی منتهی به اسفند 1403، جمعاً حدود 6946 میلیارد تومان (69.460.215.512.226 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود اعطا کرده است، از این میان، اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با 1643 میلیارد تومان (16.432.441.612.599 ریال) بوده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. صنایع پتروشیمی سبلان 
2. آزادراه زنجان ـ تبریز
3. کارگزاری بانک صادرات ایران
4. واسپاری سپهر صادرات
5. ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز
6. انرژی سپهر

گفتنی است؛ 64 درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک صادرات صرفاً به یک شرکت، یعنی پتروشیمی سبلان اختصاص یافته است.

تسهیلات اعطایی به پروژه‌های زیرساختی (مانند آزادراه) و نهادهای وابسته (کارگزاری و لیزینگ) از دیگر مشخصه‌های این بانک است.

پدیده شاندیز نیز در لیست دریافت‌کنندگان دیده می‌شود که از نظر افکار عمومی و سوابق حقوقی اهمیت بالایی دارد.

* صنعت و معدن چقدر وام به خودی‌هایش داد؟

بر اساس اطلاعات فایل ارائه‌شده، بانک صنعت و معدن طی سال 1403 حدود 399  میلیارد تومان (3.990.192.578.855 ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط خود پرداخت کرده است، اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات نیز حدود 70 میلیارد تومان (700.242.972.301 ریال) ثبت شده است.

دریافت‌کننده اصلی تسهیلات:

سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران

نکات قابل توجه: تنها یک شرکت به‌نام سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران کل تسهیلات اشخاص مرتبط را دریافت کرده است، این تمرکز 100٪ بر یک مشتری واحد، از منظر ریسک تمرکز اعتباری و الزامات نظارتی، نکته‌ای قابل توجه و محل بررسی دقیق‌تر است.

*6 شرکتی که بیشترین وام را از بانک کارآفرین گرفتند

مطابق با فایل رسمی منتشرشده، بانک کارآفرین تا پایان سال 1403 جمعاً حدود 1165 میلیارد تومان (11.653.468.013.685 ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز حدود 1211 میلیارد تومان (12.114.310.048.000 ریال) بوده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. توسعه تجارت امید کارآفرین 
2. کار و اندیشه
3. کارگزاری بانک کارآفرین
4. لیزینگ کارآفرین
5. گروه مالی کارآفرین
6. تأمین آتیه امید کارآفرین 

گفتنی است؛ کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک کارآفرین به شش شرکت اصلی تعلق دارد که همگی به‌نوعی از زیرمجموعه‌های مستقیم یا غیرمستقیم بانک هستند.

تمرکز اعتباری سنگین بر مجموعه امید کارآفرین، لیزینگ و گروه مالی، لزوم ارزیابی دقیق نسبت به وثایق دریافتی، بازپرداخت، و کنترل‌های داخلی را دوچندان می‌کند.

رقم تسهیلات اعطایی به‌لحاظ حجم، در رده بالا میان بانک‌های خصوصی کشور قرار می‌گیرد.

* کشاورزی 1.6 همت به چه‌کسی وام داد؟

بانک کشاورزی در سال 1403 مجموعاً حدود 1621 میلیارد تومان (16.215.328.952.378 ریال)تسهیلات به اشخاص مرتبط اعطا کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات برابر با 1653 میلیارد تومان (16.530.044.588.197 ریال)بوده است.

دریافت‌کننده اصلی:

شرکت توسعه و عمران اراضی کشاورزی

تمام تسهیلات مرتبط بانک کشاورزی در سال 1403 به یک نهاد مرتبط با توسعه اراضی کشاورزی اعطا شده است.

این تمرکز کامل بر یک دریافت‌کننده، نیازمند تحلیل دقیق‌تری از منظر نوع وثایق، عملکرد اعتباری و بازپرداخت‌ها است.

* 10 شرکتی که بیشترین وام را از بانک گردشگری گرفتند

بانک گردشگری در سال 1403 حدود 32647 میلیارد تومان (326.477.594.070.418 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود پرداخت کرده است. اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با 32070 میلیارد تومان (320.697.968.888.426 ریال) ثبت شده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شرکت توسعه فرآوری صنایع و معادن ماهان سیرجان 
2. هم وطا آریا 
3. اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان
4. نگین افق نیایش
5. الماس شهراد شرق 
6. شرکت توسعه بازرگانی ایرانیان نوآور
7. شرکت فراگستر فدک اسپادان 
8. پرستیژلند ایران
9. سرمایه‌گذاری و انبوه‌سازی پارس میکا کیش 
10. مجتمع فولاد صنعت بناب.

گفتنی است؛ بیش از 32٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط فقط به شرکت ماهان سیرجان پرداخت شده است.

اغلب دریافت‌کنندگان تسهیلات، شرکت‌های فعال در معدن، گردشگری، ساخت‌وساز و تجارت هستند که ارتباط ساختاری نزدیکی با بدنه بانک دارند.

تمرکز این حجم از منابع نزد چند شرکت خاص، از منظر ریسک تمرکز، الزامات نظارتی و وثایق قابل بررسی است.

* بانک ملت چقدر به شرکت‌هایش وام داد؟

بر پایه داده‌های رسمی منتشرشده، بانک ملت مجموعاً 12388 میلیارد تومان (123.886.914.103.504 ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، این مبلغ با اصل پرداختی نیز برابر است و نشان‌دهنده تسویه‌نشده بودن کامل مانده تسهیلات است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق 
2. شرکت مکران انرژی مفید
3. شرکت به‌پرداخت ملت
4. کارگزاری بانک ملت 
5. شرکت ساختمانی بانک ملت
6. شرکت واسپاری ملت 
7. توسعه صنایع و صادرات فارس 

گفتنی است؛ 60 درصد از کل تسهیلات مرتبط بانک ملت فقط به یک شرکت معدنی (بافق) اعطا شده است.

سایر دریافت‌کنندگان از زیرمجموعه‌های شناخته‌شده گروه بانک ملت هستند (پرداخت، کارگزاری، ساختمانی و واسپاری).

برخی ردیف‌های موجود نیز دارای تسهیلات صفر بودند و صرفاً در جدول گزارش شده‌اند.

* مؤسسه ملل چقدر به خودی‌هایش وام داد؟

مطابق فایل منتشرشده، مؤسسه ملل جمعاً مبلغ 32485 میلیارد تومان (324.849.335.724.049 ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط اعطا کرده است، از این رقم، حدود 25088 میلیارد تومان (250.876.928.333.142 ریال) به‌عنوان اصل مبلغ پرداختی بوده است.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. گروه توسعه اقتصاد ملل
2. گروه هتل‌های میثاق ملل
3. لیزینگ توسعه صنعت و تجارت توس
4. بازارگردانی نوین پیشرو 
5. نیروگاه خیام شید نیشابور 
6. تأمین سرمایه کاردان 
7. عمران نوین توس جاودان
8. فرش ایران 
9. کارگزاری ملل پویا 
10. تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل

گفتنی است؛ بیش از 70٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط به تنها یک شرکت یعنی گروه توسعه اقتصاد ملل تعلق دارد.

سایر شرکت‌ها نیز عمدتاً زیرمجموعه‌های اقتصادی، بازارگردانی، فناوری، لیزینگ و هتلداری وابسته به مؤسسه هستند.

تمرکز بالای اعتبارات نزد نهادهای درون‌گروهی، از منظر کنترل ریسک، نظارت داخلی و شفافیت تسهیلات مرتبط حائز اهمیت است.

*بانک ملی چقدر وام به شرکت‌هایش داد؟

بر اساس فایل بررسی‌شده، بانک ملی ایران طی سال 1403، مجموعاً 1432 میلیارد تومان (14.324.319.912.808 ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط با خود پرداخت کرده است. اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز بالغ بر 4135 میلیارد تومان (41.356.238.883.832 ریال) بوده که حاکی از وجود مانده‌های تسهیلاتی و بازپرداخت‌نشده‌ در سطح بالاست.

اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. گروه ملی صنعتی فولاد ایران
2. صنعتی و بازرگانی شفق راهیان اکسین 
3. شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران 
4. ایران ترانسفو 
5. شرکت سهامی میر بیزنس بانک

گفتنی است؛ نزدیک به 95٪ از کل تسهیلات مرتبط بانک ملی تنها به سه شرکت اعطا شده است.

شرکت میر بیزنس بانک در فهرست دیده می‌شود، ولی تسهیلات فعالی برای آن ثبت نشده است.

ارقام بالای تسهیلات نزد گروه ملی فولاد و شرکت‌های صنعتی نشان‌دهنده تمرکز سنگین منابع بانکی بر پروژه‌های کلان در حوزه صنعت و زیرساخت است.

* 40 درصد وام به خودی‌های سامان به 3 شرکت پرداخت شد

بر اساس داده‌های بررسی‌شده، بانک سامان در سال 1403 مجموعاً 1814 میلیارد تومان (18.149.153.100.687 ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط خود پرداخت کرده است. اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز برابر با 1996 میلیارد تومان (19.968.375.399.308 ریال) ثبت شده است.

 اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:

1. شرکت کیش سل پارس 
2. شرکت نرم‌افزاری تندرنور
3. گسترش خدمات آتیه‌اندیشان سپهر شرق 
4. پرداخت الکترونیک سامان کیش 
5. پردازشگران سامان 
6. خدمات تجاری هوشمند تسهیل‌کار
7. بیمه سامان
8. ارتباطات ماهواره‌ای سامان 

گفتنی است، حدود 40٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک سامان فقط به سه شرکت اول پرداخت شده است.

تمرکز تسهیلات روی شرکت‌های فناوری اطلاعات، پرداخت الکترونیک، مخابراتی و بیمه‌ای است که مستقیماً با هلدینگ سامان پیوند دارند.

همه‌ی مشتریان مرتبط، نامی مشابه یا هم‌خانواده با برند "سامان" دارند که نشانگر پیوند ساختاری مستقیم است.

* بانک سپه چقدر وام به خودی‌ها داد؟

در چارچوب الزامات افشای اطلاعات مرتبط با تسهیلات کلان و اشخاص وابسته، بانک سپه نیز اطلاعات مربوط به تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود را منتشر کرده است. با این حال، داده‌های ثبت‌شده در فایل افشا شده دارای نقص جزئی در ستون «خالص تسهیلات» هستند و تمامی ردیف‌های این ستون با عدد صفر درج شده‌اند.

با این وجود، بر مبنای ستون اصل مبلغ پرداخت‌شده که حاوی داده‌های عددی معتبر است، حدود 2601 میلیارد تومان (26.015.750.991.226 ریال)به اشخاص مرتبط در بانک سپه پرداخت شده است.