با توجه به تهدید آمریکا مبنی بر حمله نظامی به ایران، آیا ممکن است جمهوری اسلامی در دکترین دفاعی خود تجدیدنظر کند؟

نکته‌اول اینکه برای پاسخ به این سئوال باید بازدارندگی را در امنیت ملی جمهوری اسلامی و اندیشه رهبر معظم انقلاب مد نظر قرار داد. بازدارندگی در نگاه رهبر معظم انقلاب بر این مبنا بنا شده است که  «یک درس دائمی جلوی چشم سپاه وجود دارد و آن عبارت است از آیه‌ی کریمه‌: بِسمِ اللهِ الرّحمنِ الرَّحیمِ * وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَ مِن رِباطِ الخَیلِ تُرهِبونَ بِه عَدُوَّ اللهِ وَ عَدُوَّکُم‌.  که چند نکته هست: اوّلاً اِعداد -[یعنی] آماده کردن- به اندازه‌ی استطاعت؛ یعنی هیچ قانع نباشید به یک حدّی؛ هر چه می‌توانید، این آمادگی را در بخش‌هایی که در خود آیه ذکر شده بایستی تأکید بکنید و زیاد کنید. سپاه روزبه‌روز باید آمادگی‌های خودش را بیشتر کند. آنچه درباره‌ی آن باید آمادگی ایجاد کنید، اوّلاً «قُوَّة» است، ثانیاً «رِباطِ الخَیل»‌ است. «قُوَّة» یعنی قدرت، یعنی توان و نیرو؛ «رِباطِ الخَیل» یعنی ابزار؛ ابزارهای گوناگون؛ در هر دوره‌ای ابزار متناسب با آن [دوره] است. هدف چیست؟ تُرهِبونَ بِه عَدُوَّ اللهِ وَ عَدُوَّکُم؛ «تُرهِبون» فقط به معنای این نیست که آنها را بترسانید که از شما بترسند؛ نه، این ترس، بازدارنده است. اگر چنانچه دشمن بیمناک شد از قدرت شما، از آمادگی شما، آن وقت این بیمناکی، بازدارنده‌ی دشمن است. باید کاری کنید که دشمن از هیبت مردان جوان مؤمن فداکار پرُانگیزه احساس بیم بکند؛ و خودِ این مهم‌ترین بخشِ بازدارنده است.» (21/07/1398)

نکته‌دوم اینکه بیانات رهبر معظم انقلاب درباره سلاح هسته‌ای را در چند دسته می‌توان قرار داد:

1-    اتهام زنی آمریکایی‌ها: «حالا افسانه‌ی جعلی مسئله‌ی هسته‌ای و سلاح هسته‌ای را آمریکایی‌ها و پشت‌سرش اروپایی‌ها و بعضی بادمجان‌دورِقاب ‌چین‌های دیگر عَلَم کردند که بگویند جمهوری اسلامی مایه‌ی تهدید است؛ نه، مایه‌ی تهدید، خود آمریکا است.»(30/01/1394)

2-    سابقه بد آمریکایی‌ها: «در دنیا تا حالا دوبار بمب اتم استعمال شده است، هر دوبار هم به‌وسیله‌ی آمریكایی‌ها كه امروز خودشان را متولّی مسئله‌ی اتمی در دنیا میدانند! دلشان هم میخواهد كه این قضیّه فراموش بشود امّا فراموش‌شدنی نیست.»(29/08/1392)

3-    بهانه‌جویی با اهداف سیاسی: «آمریكایی‌ها میگویند ما متعهد به عدم تكثیر سلاح هسته‌ای هستیم. بهانه‌ی حمله‌ی به عراق هم در یازده سال قبل از این همین بود كه گفتند در عراق رژیم صدام دارد سلاح هسته‌ای درست میكند. البته رفتند و پیدا هم نكردند و معلوم شد دروغ بوده است. میگویند ما متعهدیم كه سلاح هسته‌ای تكثیر نشود؛ در عین حال از یك دولت شریری كه دارای سلاح هسته‌ای هم هست، تهدید به سلاح هسته‌ای هم میكند - یعنی دولت صهیونیستی - دفاع میكنند، حمایت میكنند. آن حرفشان است، این عملشان است.» (28/11/1391)

4-    توان و اراده ایران: «اگر ایران اراده میکرد که سلاح هسته‌ای داشته باشد، آمریکا به هیچ وجه نمیتوانست جلوی او را بگیرد.»(28/11/1391)

5-    حرمت شرعی سلاح هسته‌ای: «ما اگر گفتیم - که گفته‌ایم - که از سلاح هسته‌ای استفاده نمی‌کنیم، به‌خاطر همین تقیّدات است، به‌خاطر همین پایبندی به تعبّد اسلامی و مقرّرات اسلامی و قوانین اسلامی است.» (30/01/1394)

آنچه در دو سال گذشته مبنی بر تغییر دکترین دفاعی ایران از سوی برخی از افراد و شخصیت‌ها مطرح شده عمدتا گمانه‌ای است که در صورت تغییر شرایط با توجه به تهدیدات دشمنان، ممکن است حکم و نگاه فقهی هم نسبت به موضوع تغییر کند. 

منبع: پرسمان هفته شماره 1 سال 1404