توسعه دریا محور ظرفیتهای خفته اقتصاد ایران را بیدار می‌کند
راهی به جز استفاده از ظرفیتهای دریا محور برای توسعه کشور نداریم لذا همه استان های کشور را برای سرمایه گذاری در این بخش به دلیل اینکه کل کشور از عواید آن برخوردار می شود باید درگیر موضوعی با این حد از اهمیت کنیم.
پایگاه بصیرت / میلاد شکری
جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی و ژئوپلیتیکی از ظرفیتهای بسیار زیادی برای شکل‌دهی اقتصادی مبتنی بر توسعه دریامحور برخوردار است. ایران با قرار گرفتن در جنوب غربی آسیا، موقعیت ممتاز استراتژیکی در راستای تأمین انرژی و مطرح شدن به عنوان هاب حمل و نقل دریایی دارد از این رو ایران بزرگ همواره در کانون توجه جهانی قرار داشته بنحوی که این قابلیت نقش و کارکرد ویژه‌ای در جغرافیای جهان و آسیا به کشور عزیزمان بخشیده است.
سواحل ایران مناسب تأسیس بندر و تأسیسات نفتی است
آنچه در این موضوع حائز اهمیت است اینکه ایران به دلیل برخورداری از منابع فراوان نفت و گاز، نزدیکی جغرافیایی به دریا‌های آزاد و تنگه استراتژیک هرمز، سواحل مناسب برای تأسیس بندر و تأسیسات نفتی، دارای جایگاه انحصاری در تأمین نفت و گاز برای بسیاری از کشورهای آسیایی است. با این وجود و علی رغم برخورداری از ظرفیتهای بسیار بالقوه فراوان مناطق ساحلی و دریایی کشور، آنگونه که باید از این ظرفیت استفاده نشده و ظرفیت‌سازی‌های لازم برای توسعه دریامحور در مقایسه با سایر کشور‌ها ازجمله کشورهای جنوب خلیج فارس به وجود نیامده است.
توسعه دریا محور سیاست استفاده از ظرفیتهای دریایی است
همین امر باعث گردید تا موضوع توسعه دریامحور در عالی‌ترین سطوح سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مورد توجه قرار گیرد که بازتاب آن را میتوان در ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریامحور در تاریخ ۱۶/۰۸/۱۴۰۲ توسط مقام معظم رهبری و همچنین هدف قرار دادن اقتصاد دریا در فصل ۱۲ از برنامه هفتم پیشرفت مشاهده کرد که بر جنبه‌های مختلفی از توسعه دریامحور و استفاده کارآمدتر از ظرفیتهای مناطق ساحلی و دریایی تأکید شده است.
محور اصلی سیاست‌های اعلام شده و سند ابلاغی ناظر بر آن است که دست اندرکاران و دولتمردان باید نگاه ویژه‌ای به استفاده از بستر و ظرفیت دریا در جهت ایجاد و پویایی یک تمدن دریایی داشته باشند. این موضوع می‌تواند جهت‌گیری کلان کشور را به سمت وسوی توسعه اقتصادی دریا محور هدایت کند.
توسعه دریا محور عامل رشد و توسعه کشور است
«جعفر قادری» عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌و‌گو با «بصیرت» درخصوص حرکت به سمت توسعه دریا محور معتقد است: «بی تردید توسعه دریا محور موضوع بسیار مهمی است که تحقق آن میتوان بخش قابل توجهی از هدف‌گذاری‌های دولتمردان و حاکمیت را در راستای دست یابی به نرخ رشد اقتصادی در جامعه رقم بزند، زیرا در بند (۲) سیاست‌ها به این موضوع پرداخته شده است.»
وی در ادامه بحث گفت: «برای توسعه دریا محور باید براساس شعار سال نگاه ویژه‌ای به سرمایه گذاری در این بخش داشته باشیم، زیرا سرمایه گذاری اعم از داخلی یا خارجی در این حوزه بسیار مهم است و ما را به سمت توسعه در سایر بخش‌ها هدایت می‌کند از این رو باید با ایجاد زیر ساخت‌های لازم اعم از نرم افزاری و سخت افزاری تا حقوقی، اقتصادی و حتی امنیتی زمینه‌های لازم را برای تحقق این امر بسیار مهم در کشور ایجاد کنیم.»
این کارشناس اقتصادی گفت: «برای این موضوع یعنی توسعه دریا محور نباید تکیه گاه اصلی ما به «مکران» باشد، زیرا از شمال تا جنوب کشور باید سرمایه گذاری‌هایی بخصوص با اتکا به سرمایه بخش خصوصی و مردمی در حوزه توسعه دریایی داشته باشیم.»
وی در این باره تاکید کرد: «با توجه به سیاست‌های کلی ناظر بر توسعه دریا محور میتوان بخش خصوصی و مردمی را در این موضوع برای سرمایه گذاری فعال کرد، زیرا حضور بخش خصوصی و سرمایه مردمی رونقی به بسیاری از بخش‌هایی می‌دهد که در این حوزه وجود آنها ضرروی است مثل توسعه لجستیکی؛ حمل و نقل و ترانزیت و انسانی با اتکا به نخبگان و متخصصانی که می‌توانند با همکاری با دستگاه‌های متولی و سازمان‌های زیر بنایی توسعه دریا محور را به اصولی‌ترین شکل ممکن محقق کنند.»
تامین زیرساخت‌های توسعه دریا محور اولویت مهم دولت
علی رغم اینکه توسعه دریا محور موضوع بسیار مهمی است و تاثیرات بسیاری بر بخش‌های مختلف اقتصادی و حتی اجتماعی و سیاسی کشور دارد، اما دست یابی به توسعه دریا محور نیازمند عبور از چالش‌های ساختاری است که می‌تواند خود را در اشکال عدم هماهنگی سازمان‌های مربوطه، فقدان قوانین و مقررات جامع، کمبود سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی، مشکلات در تخصیص بودجه، هزینه‌های بالای زیرساخت، نوسانات اقتصادی و نرخ ارز، یا موانع تکنولوژی مثل فقدان دانش مربوطه و کمبود منابع انرژی پایدار در بندر و سواحل نشان دهد. از سوی دیگر سیاست گذار وناظر در حین اجرا و فراهم سازی زیر ساخت‌های توسعه دریا محور باید راهکار‌های درست و اجرایی برای جلوگیری از تخریب محیط زیست به دلیل آلودگی‌های ناشی از صنعت و کشاورزی، تغییرات اقلیمی و افزایش سطح دریا، افزایش غلظت دریا حاصل از آب شیرین‌کن‌ها را دردستور کار قرار دهد تا زمینه برای شکل گیری تعاملات منطقه‌ای و بین المللی با اتکا به شکل گیری همکاری‌ها و پیشگیری از تعارضات و تقویت سیاست‌های هم‌افزا با کشورهای همسایه شود.
حمایت از معاهدات جهانی مانند کنوانسیون حقوق دریا‌ها مهم است
پیشگیری از آلودگی‌های فرامرزی و حفاظت از اکوسیستم‌های دریایی، مدیریت منابع مشترک دریایی برای جلوگیری از بهره‌برداری ناپایدار از منابع مشترک مانند ماهیگیری یا ذخایر نفت و گاز، حل تعارضات، توافق بر سر استفاده از مسیر‌های کشتی‌رانی یا تعیین مرز‌های دریایی و حمایت از معاهدات جهانی مانند کنوانسیون حقوق دریا‌ها که به کشور‌ها چارچوب قانونی برای بهره‌برداری از منابع و حل اختلافات ارائه می‌دهد، حائز اهمیت است.
جعفر قادری در پایان گفت‌و‌گو تاکید کرد: امروزه کشورهای دارای اقتصاد برتر و پایدار به همه ظرفیتهای اقتصادی خود از خشکی تا دریا نگاه کرده و با برنامه ریزی‌های درست از تمامی ظرفیت‌ها مثل دریا و سواحل برای پیشبرد مقاصد توسعه‌ای خود استفاده می‌کنند بنابراین راهی به جز استفاده از ظرفیتهای دریا محور برای توسعه کشور نداریم لذا همه استان‌های کشور را برای سرمایه گذاری در این بخش به دلیل اینکه کل کشور از عواید آن برخوردار می‌شود باید درگیر موضوعی با این حد از اهمیت کنیم.
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
پربیننده ترین
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
