غول نفتی عربستان تحت فشار کاهش سود و افزایش هزینه‌

شرکت نفتی آرامکو سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت در جهان، گزارش داد که در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، سود خالص این شرکت به میزان ۴.۶ درصد کاهش یافته است.
این کاهش سود به دلیل کاهش فروش و افزایش هزینه‌های عملیاتی صورت گرفته است. آرامکو در این مدت سود خالص ۹۷.۵۴ میلیارد ریال سعودی معادل ۲۶.۰۱ میلیارد دلار ثبت کرده که از پیش‌بینی تحلیلگران اقتصادی که به‌طور میانگین رقم ۲۵.۳۶ میلیارد دلار را پیش‌بینی کرده بودند، بیشتر است.
کاهش سود آرامکو در سه ماهه اول ۲۰۲۵، معادل از دست دادن حدود ۱.۲ میلیارد دلار در درآمد این شرکت است. این کاهش می‌تواند تأثیرات جدی بر پروژه‌های کلیدی عربستان مانند برنامه «ویژن ۲۰۳۰»، پروژه‌های زیرساختی بزرگ مانند NEOM و انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین طرح‌های اجتماعی و رفاهی داشته باشد. 
پروژه NEOM به‌تنهایی حدود ۵۰۰ میلیارد دلار هزینه برآورد می‌شود و برنامه «ویژن ۲۰۳۰» نیز شامل پروژه‌هایی به ارزش صد‌ها میلیارد دلار است که به‌طور سالیانه باید منابع مالی بزرگی تأمین کند. در صورتی که درآمد آرامکو کاهش یابد، ممکن است دولت سعودی مجبور شود سرعت این پروژه‌ها را کاهش دهد یا برخی از آنها را به تعویق بیندازد، که می‌تواند تأثیر منفی بر تنوع اقتصادی و رشد پایدار کشور بگذارد.
توزیع سود و پیش‌بینی‌ها
آرامکو همچنان به توزیع سود‌های سه‌ماهه خود ادامه داده است و مبلغ ۲۱.۳۶ میلیارد دلار را برای سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ اعلام کرد که شامل ۲۱۹ میلیون دلار سود مرتبط با عملکرد این شرکت است. این مکانیزم سودآوری جدید به دنبال سود‌های غیرمنتظره ناشی از افزایش قیمت نفت پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شد.
آرامکو که مدت‌هاست از منابع اصلی درآمدی دولت سعودی است، تأکید کرده که بخش بزرگی از درآمد‌های دولت این کشور از نفت تأمین می‌شود، به‌طوری‌که در سال گذشته ۶۲ درصد از درآمد‌های دولت سعودی از نفت بوده است. 
بر اساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول، عربستان سعودی برای حفظ تعادل در بودجه‌اش به قیمت نفت ۹۲.۳ دلار برای هر بشکه نیاز دارد.
تأثیرات جهانی و روند کاهش قیمت نفت
نتایج مالی آرامکو در حالی منتشر شده است که همزمان با جنگ تجاری بین آمریکا و چین و نوسانات بازار نفت، قیمت نفت در حال کاهش است. قیمت نفت خام برنت از بالاترین سطح خود در سال جاری که ۸۲.۰۳ دلار برای هر بشکه بود، کاهش یافته و به ۶۳.۹۱ دلار برای هر بشکه رسیده است. این کاهش قیمت‌ها تأثیر زیادی بر درآمد‌های آرامکو و کشور‌های صادرکننده نفت گذاشته است.
کاهش پیش‌بینی سود سال ۲۰۲۵
آرامکو پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۲۵ توزیع سود سالانه این شرکت به ۸۵.۴ میلیارد دلار برسد که این رقم نسبت به سود سال گذشته که بیش از ۱۲۴ میلیارد دلار بود، کاهش قابل‌توجهی خواهد داشت. 
این کاهش عمدتاً به‌دلیل افت جریان‌های نقدی آزاد و کاهش سود‌های مرتبط با عملکرد است. همچنین، سود‌های مرتبط با عملکرد که در سال گذشته ۴۳.۱ میلیارد دلار بود، به‌طور چشمگیری کاهش یافته و به تنها ۹۸ درصد از رقم سال گذشته رسیده است.
سیاست‌های سرمایه‌گذاری و تنوع اقتصادی عربستان
حکومت سعودی که ۸۱.۵ درصد از سهام آرامکو را در اختیار دارد و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (PIF) ۱۶ درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد، همچنان به استفاده از درآمد‌های نفتی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت ادامه می‌دهد. عربستان برای تنوع اقتصادی خود، پروژه‌هایی نظیر ساخت و تجدید ۱۵ ورزشگاه برای میزبانی از جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ را در دستور کار دارد.
در پی نوسانات بازار‌های جهانی و کاهش قیمت نفت، آرامکو به شدت در حال بررسی استراتژی‌های بلندمدت خود در خصوص سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌های عملیاتی است. رئیس این شرکت، امین الناصر، اظهار داشت که تغییرات جهانی در زمینه تجارت و کاهش تقاضای جهانی برای نفت، بر بازار‌های انرژی تأثیرگذار بوده و باعث ایجاد عدم اطمینان در بازار‌های مالی شده است. وی همچنین بر اهمیت انعطاف‌پذیری و انضباط در اجرای استراتژی‌های سرمایه‌گذاری تأکید کرد.
افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری
در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، هزینه‌های سرمایه‌گذاری آرامکو به بیش از ۱۲.۵ میلیارد دلار رسید که افزایش ۱۵.۹ درصدی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. این شرکت پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۲۵ مجموع هزینه‌های سرمایه‌گذاری خود را بین ۵۲ تا ۵۸ میلیارد دلار قرار دهد که نشان از ادامه استراتژی توسعه‌ای این شرکت در مواجهه با نوسانات جهانی دارد.