1. از حیث برنامهای، کشور دارای برنامههای متعدد بلندمدت و کوتاهمدت بوده و عموما دولتها ذیل این برنامهها فعالیت دارند. قوانین و برنامههای مدون، ریل حرکت قطار دولت را تنظیم کردهاند.
2. در حوزه انرژی، یکی از محورهای اصلی، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر است. در سطح کلان هدفگذاری برای تولید۳۰هزارمگاوات برق خورشیدی و بادی تا سال ۱۴۱۰ گامی مهم برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و مدیریت ناترازی برق مانند احداث نیروگاههای خورشیدی در استانهایی مانند کرمان و طرح نصب سامانههای خورشیدی برای عشایر به شمار میرود. علاوه بر این، دولت با سرمایهگذاری در میادین گازی و نفتی مانند آزادگان، سامان و آذر تلاش دارد ظرفیت تولید انرژی داخلی را افزایش دهد.
3. از سوی دیگر، کاهش شدت مصرف انرژی بهویژه در بخش خانگی و اداری در دستور کار قرار گرفته است. نصب کنتورهای هوشمند، اصلاح تعرفهها و محدود کردن مصرف در ساعات اوج، بخشی از این برنامههاست.
4. در عرصه اقتصادی، دولت تلاش دارد با کنترل نقدینگی و مهار تورم، ثبات را به اقتصاد بازگرداند. کاهش رشد پایه پولی، جلوگیری از استقراض دولت از بانک مرکزی، و افزایش انضباط مالی نمونههایی از این سیاستهاست. اصلاح ساختار بانکی و دور کردن بانکها از بنگاهداری نیز با جدیت دنبال میشود. بانک ملی، به عنوان نمونه، در سال گذشته بخشی از املاک مازاد خود را واگذار کرد. همچنین با انتشار اوراق ارزی با ضمانت صندوق توسعه ملی، دولت بهدنبال جذب سرمایه و تأمین مالی پروژههای زیرساختی بدون افزایش پایه پولی است.
5. شفافسازی محل هزینهکرد منابع حاصل از اصلاح یارانه انرژی، یکی دیگر از اولویتهاست. با اجرای طرح "عدالت در بازتوزیع انرژی"، منابع حاصل از افزایش قیمت گاز صنایع پرمصرف به دهکهای پایین جامعه بازگردانده میشود. این اقدام با هدف کاهش نابرابری و بازسازی اعتماد عمومی صورت گرفته است.
6. در همین راستا برای کاهش فشار اقتصادی بر اقشار آسیبپذیر، دولت طرحهای حمایتی مختلفی ارائه کرده است. بهطور مثال، یارانههای کالایی برای همه اقشار مردم بویژه گروههای کمدرآمد در نظر گرفته شده است. در حوزه صنعت، سیاستهای حمایتی در قالب تسهیلات ارزانقیمت برای تولیدکنندگان فراهم شده است تا آنها بتوانند بهراحتی فعالیتهای خود را توسعه دهند و مشکلات مالی را پشت سر بگذارند.
7. در حوزه سیاست خارجه نیز دولت سعی در رفع تحریمها یا کاهشآنها، زیر نظر شعام، اقدام به مذاکره غیرمستقیم با آمریکاییها دارد و البته هم زمان با چین و روسیه و کشورهای منطقهای مبتنی بر دیپلماسی فعال اقتصادی ارتباطات خود را حفظ کرده تا مسئله تحریمها رفع یا کم اثر شوند.
در مجموع، مجموعه اقدامات دولت برای مقابله با بحرانهای انرژی و اقتصاد، بیانگر رویکردی ترکیبی از توسعه ظرفیت، اصلاح ساختار، جلب مشارکت عمومی و دیپلماسی است. با این حال، موفقیت این برنامهها به کارآمدی اجرایی، استمرار شفافیت و توانمندی مدیریتی بستگی دارد.
منبع: پرسمان سیاسی هفته شماره 5