با توجه به اعلام انحلال گروهک پ.ک.ک، آیا خطر پیوستن اعضای این گروهک به سایر گروهک‌های تجزیه‌طلب مانند پژاک وجود دارد؟

1.   بر اساس گزارش‌های اخیر، پ‌ک‌ک در مه 2025 به طور رسمی انحلال خود را اعلام کرد، تصمیمی که پس از فراخوان عبدالله اوجالان، رهبر زندانی این گروه، برای زمین گذاشتن سلاح‌ها و پایان مبارزه مسلحانه گرفته شد.

2.   در پاسخ به سئوال و از جنبه احتیاط می‌توان این سناریو را مطرح کرد که  پژاک به‌عنوان شاخه ایرانی پ.‌ک‌.ک، از نظر ایدئولوژیک(مارکسیسم- لنینیسم با تمرکز بر خودمختاری کردی) و سازمانی به پ‌ک‌ک وابسته است. این نزدیکی می‌تواند اعضای پ‌ک‌ک را به پیوستن به پژاک ترغیب کند. برخی منابع ادعا می‌کنند که قدرت‌های غربی ممکن است از انتقال نیروهای پ‌ک‌ک به پژاک حمایت کنند تا در صورت ضعف یا بی‌ثباتی در ایران، از این نیروها بهره‌برداری کنند.

3.  از سویی انحلال پ‌ک‌ک ممکن است باعث سردرگمی در میان کادرهای این گروه شود. اعضای جوان‌تر یا تندروتر که به مبارزه مسلحانه اعتقاد دارند، ممکن است به گروه‌هایی مانند پژاک بپیوندند که همچنان به فعالیت‌های نظامی علیه ایران ادامه می‌دهند.

4.  فقدان برنامه‌های بازپروری یا ادغام اجتماعی برای اعضای سابق پ‌ک‌ک در ترکیه یا عراق می‌تواند آنها را به سمت گروه‌های دیگر سوق دهد.

5.  هر چند احتیاط در محیط پرآشوب و پیچیده غرب‌آسیا یک امر ضروری است اما لازم است به چند نکته سلبی در پاسخ به این سوال توجه داشت:

5.1.    پژاک در مقایسه با پ‌ک‌ک از نظر منابع مالی، تسلیحاتی و تعداد نیروها ضعیف‌تر است. ممکن است این امر جذابیت آن را برای اعضای پ‌ک‌ک کاهش دهد.

5.2.   انحلال پ‌ک‌ک به‌عنوان یک شکست نمادین برای پروژه‌های تجزیه‌طلبانه تلقی می‌شود و از این رو، احتمال کاهش انگیزه برخی اعضا برای ادامه مبارزه در گروه‌هایی مانند پژاک وجود دارد.

5.3.    فراخوان اوجالان برای صلح و انحلال ممکن است بخشی از اعضا را به سمت راه‌حل‌های سیاسی و غیرنظامی سوق دهد.

5.4.   دولت‌های ایران، عراق، و ترکیه هماهنگی بیشتری برای مقابله با گروه‌های تجزیه‌طلب مسلح نشان داده‌اند. این همکاری می‌تواند تحرکات اعضای سابق پ‌ک‌ک برای پیوستن به پژاک را محدود کند.

5.5.   ایران از طریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌ویژه قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع)، دستگاه‌های اطلاعاتی و نیروهای انتظامی، کنترل شدیدی بر مناطق غربی کشور اعمال می‌کند.

5.6.   عملیات‌های متعدد علیه پایگاه‌های پژاک در مرزهای ایران و عراق نشان‌دهنده توان نظامی بالای ایران است. برای مثال، حملات موشکی و پهپادی به مواضع گروه‌های تجزیه طلب در اقلیم کردستان عراق در سال‌های اخیر، پیام روشنی از اقتدار ایران ارسال کرده است.

5.7.  ایران با فشار بر دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق، توانسته فعالیت گروه‌های کردی مخالف ایران را محدود کند. توافق‌نامه امنیتی 2023 بین ایران و عراق، که به خلع سلاح گروه‌های کردی در مرزها متعهد است، نمونه‌ای از این تلاش‌هاست.

5.8.   اقلیم کردستان به دلیل وابستگی اقتصادی به ایران و ترکیه، از انگیزه بالایی برای محدود کردن فعالیت گروه‌های کردی مخالف این دو کشور برخوردار است. ایران یکی از شرکای تجاری اصلی اقلیم است، و هرگونه حمایت از پژاک می‌تواند این روابط را به خطر بیندازد.

5.9.    احزاب اصلی اقلیم  به دلیل رقابت‌های داخلی و نیاز به حفظ مشروعیت، تمایلی به حمایت از گروه‌های تجزیه‌طلب ندارند.

منبع: پرسمان سیاسی هفته شماره 7