جدایی ماسک از ترامپ

پایگاه بصیرت / حسین یاری

سرانجام همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، ایلان ماسک پس از علنی ساختن انتقادات خود نسبت به نحوه بودجه‌ریزی دولت ترامپ، از سمت خود کناره‌گیری کرد. از ابتدای حضور رئیس‌جمهور جدید آمریکا در راس معادلات قدرت در واشنگتن، بسیاری از تحلیلگران مسائل اقتصادی و سیاسی در حزب جمهوریخواه، معتقد بودند بلندپروازی‌های ایلان ماسک در مسیر اجرایی شدن، با موانع سختی مواجه خواهد شد. بخشی از این موانع، ناظر بر ساختار دولت فدرال و برخ دیگر، مربوط به ملاحظات خاص و خطوط قرمز کنگره (مجلس نمایندگان و سنا) در اصلاح یا تغییر ساختار اقتصادی آمریکاست.

کناره‌گیری پس از دوره‌ای جنجالی

دوران حضور ایلان ماسک در کاخ سفید، مملوء از جنجال‌ها و بحران‌هایی بود که مخالفت بسیاری از جمهوریخواهان سنتی را نیز برانگیخته بود. با این حال ماسک معتقد بود که حضور ترامپ در کاخ سفید بهترین فرصت ممکن جهت ایجاد اصلاحاتی زیربنایی در زمینه استفاده از رمزارزها، تغییر ساختاری اداری دولت فدرال و از همه مهم‌تر، تغییر قواعد تجارت جهانی (بر اساس جنگ تعرفه‌ای) خواهد بود. در هر حال، ایلان ماسک، ثروتمند‌ترین فرد جهان و رئیس اداره بهره‌وری دولت ترامپ پس از یک دوره مملو از تصمیمات و اقدامات جنجالی از دولت دونالد ترامپ کناره‌گیری می‌کند. اقدامات ماسک در این دوره بر زندگی صد‌ها هزار کارمند از کار برکنار شده دولت آمریکا تاثیر مستقیم و بر زندگی میلیون‌ها نفر نیز تاثیر غیرمستقیم گذاشت. همین مسئله سبب شد تا برخی رای‌دهندگان مستقل نیز در همان هفته‌های نخست حضور ترامپ، از وی رویگردان شوند. میانگین نظرسنجی‌های صورت گرفته در آمریکا به وضوح نشان می‌دهد که محبوبیت ترامپ در ایالات متحده به ۳۸ درصد رسیده که بخش مهمی از آن، منبعث از نگرانی‌های اقتصادی و تجاری ایجاد شده در بازار‌های سرمایه است. فعالان بازار وال استریت و مقامات ارشد موسسه جی پی مورگان بار‌ها نسبت به ریسک‌پذیری بیش از حد ایلان ماسک و ترامپ در اعمال سیاست‌های تعرفه‌ای علیه چین و اتحادیه اروپا هشدار داده بودند، اما این زوج سیاسی-اقتصادی (که بسیار زودتر از آنچه تصور می‌شد از یکدیگر جدا شده‌اند) در مقابل این مطالبات مخالفت می‌کردند.

خبری که دیگر تکذیب نشد

خبر جدایی ایلان ماسک از دولت ترامپ بار‌ها در حد یک شایعه توسط رسانه‌های آمریکایی مطرح شده بود، اما هر بار از سوی ترامپ و نزدیکانش تکذیب شده بود. اما این بار خبری از تکذیبیه نیست! یک مقام کاخ سفید به رویترز اعلام کرد که خبر جدایی ایلان ماسک از دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا واقعیت دارد و روند «خروج رسمی» او آغاز شده است. ایلان ماسک که مدیر و مالک شبکه اجتماعی ایکس، تسلا، اسپیس‌ایکس و چندین شرکت فناوری دیگر است، روز چهارشنبه در شبکه اجتماعی ایکس ضمن قدردانی از دونالد ترامپ، نوشت که دوران فعالیت او به عنوان کارمند ویژه دولت در اداره بهره‌وری رو به پایان است. به گفته یک منبع آگاه، ایلان ماسک که در روز‌های مبارزات انتخاباتی و آغازین دولت دونالد ترامپ پیوسته در کنار او بود، پیش از اعلام کناره‌گیری هیچ گفتگوی رسمی با دونالد ترامپ نداشت و تصمیم خروج او از دولت در سطح «کارکنان ارشد» اتخاذ شد. به گفته این منبع، جدایی آقای ماسک از دولت آمریکا سریع و بدون تشریفات بوده و همین مسئله، حکایت از عمق اختلافاتی دارد که میان رئیس‌جمهور آمریکا مدیر عامل تسلا به وجود آمده است.

عامل اصلی جدایی ماسک از ترامپ

اگرچه جزئیات خروج ایلان ماسک از دولت آقای ترامپ بیان نشده است، اما ماسک درست یک روز پس از آن‌که لایحه مالیاتی «بزرگ و زیبا» دونالد ترامپ را به باد انتقاد گرفت، دولت را ترک می‌کند. او در گفت‌و‌گو با سی‌بی‌اس گفت: «از دیدن این لایحه پرهزینه واقعا ناامید شدم. نه تنها کسری بودجه را کاهش نمی‌دهد، بلکه موجب افزایش آن می‌شود. این قانون اساس کار تیم ما را در اداره بهره‌وری (DOGE) زیر سوال می‌برد.»

لایحه‌ای که ترامپ از آن تحت عنوان لایحه "بزرگ و زیبا" یاد می‌کند، تبدیل به عامل اصلی اختلاف میان دو شریک جنجالی شده است. تلاش ماسک در این مدت کاهش هزینه‌های دولت فدرال بود. با این حال او متوجه شد که لایحه «بزرگ و زیبا» کسری آمریکا را افزایش و بدهی عمومی را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کند. او به همین خاطر این لایحه را «نسل برانداز» خواند. لایحه مالیاتی «بزرگ و زیبا» دونالد ترامپ مالیات شرکت‌ها را به صورت گسترده کاهش داده و بودجه نظامی و امنیت داخلی را افزایش می‌دهد. این لایحه همچنین منجر به کاهش مالیات بر درآمد قشر پر درآمد می‌شود. در این لایحه، بودجه بسیاری از برنامه‌های رفاهی، محیط‌زیستی و آموزشی آمریکا یا کاملا قطع شده و یا با کاهش شدید رو‌به‌رو شده است. به گزارش اداره بودجه کنگره آمریکا، این لایحه منجر به افزایش کسری به بیش از ۲.۷ هزار میلیارد دلار طی ۱۰ سال آینده خواهد شد.

اختلافات دیگر میان ترامپ و ماسک

بسیاری از اعضای دولت ترامپ نسبت به حضور ماسک و قدرت فوق‌العاده وی در این مجموعه شدیدا ناراضی و خشمگین بودند. مقامات ارشد وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا معتقد بودند ایلان ماسک رسما بر تصمیمات کلان حوزه‌های گوناگون دولتی تسلط دارد و این تسلط مطلق، در تعارض با مسئولیت‌ها و وظایف آنها قرار دارد. شکایت‌های رسمی و غیررسمی آنها از ترامپ نیز به جایی نرسید، زیرا رئیس‌جمهور آمریکا ریسک جدایی ایلان ماسک از دولت را به سادگی نمی‌پذیرفت. با این حال ترامپ اکنون دیگر چاره‌ای جز پذیرش این "جدایی پرهزینه" نمی بیند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا ترامپ می‌تواند هزینه‌های جدایی ماسک از دولت را بپردازد؟! ماسک در هفته‌های اخیر چندین‌بار با برخی اعضای کابینه وارد تنش شده بود. ماسک همچنین پس از این که پیتر ناوارو، مشاور تجاری کاخ سفید درخواستش را برای «تعرفه صفر» میان آمریکا و اروپا رد کرد، او را «احمق» خطاب کرد. دوره ۱۳۰ روزه ماسک به عنوان کارمند ویژه دولت آقای ترامپ قرار بود در روز ۳۰ مه به پایان برسد. کاخ سفید اعلام کرد که اقدامات اداره بهره‌وری برای بازسازی و کوچک‌کردن ساختار دولت فدرال همچنان ادامه دارد. در عین حال، تبعات برخی تصمیمات و اقدامات ماسک همچنان بر دولت فدرال سنگینی می‌کند. در پی اقدامات ایلان ماسک و ترامپ مبنی بر تهدید به اخراج کارمندان دولت فدرال، پیشنهاد خرید خدمت و بازنشستگی زودهنگام، حدود ۱۲ درصد یا ۲۶۰ هزار نفر از نیروی کار غیرنظامی ۲.۳ میلیون نفری فدرال آمریکا کاهش یافت.

منبع: سایت بصیرت