استمرار پروژه تحقیر اروپا توسط ترامپ

اروپاییان نمی توانند خشم و وحشت خود را از تصمیم مجدد ترامپ مبنی بر تشدید جنگ تعرفه ای واشنگتن و بروکسل پنهان سازند. برخی مقامات اروپایی در قبال تصمیم اخیر رئیس جمهور آمریکا سکوت کرده و برخی دیگر آن را در تعارض با اصل "همزیستی واشنگتن-اروپا" در نظام بین الملل قلمداد می کنند. در این میان افرادی مانند فن درلاین رئیس کمسیون اروپا نیز کماکان با ترکیبی از مواضع خوشبینانه و محکوم کننده در انتظار تصمیمات آتی کاخ سفید در تقابل یا تعامل با موجودیت اقتصادی و ماهوی اروپای واحد هستند. البته ترامپ ابایی از ابراز مخالفت ذاتی خود با اتحادیه اروپا ندارد! حمایت گسترده کاخ سفید از احزاب و گروههای ملی گرای افراطی که جملگی خواستار بازگشت اروپا به قرن بیستم و انحلال منظومه اقتصادی - امنیتی اروپای یکپارچه هستند بر هیچ کس پوشیده نیست!

ماجرا از چه قرار است؟

اخیراً دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که اتحادیه اروپا و مکزیک از اول ماه اوت با تعرفه ۳۰ درصدی بر روی کالاهای وارداتی به ایالات متحده مواجه خواهند بود و همزمان تهدید کرد که در صورت اقدام متقابل این میزان افزایش خواهد یافت.به عبارت بهتر، ترامپ علاوه برافزایش میزان تعرفه ها به اروپاییان هشدار داده که تصور اقدام تقابلی با واشنگتن را به ذهن خود راه ندهند! پیشتر اتحادیه اروپا که با ۲۷ عضو، بزرگترین شریک تجاری آمریکا است، ابراز امیدواری کرده بود که تا قبل از اول اوت با واشنگتن به یک توافق برسد .اما این خوشبینی در مدت زمانی اندک تبدیل به یک "شوک اقتصادی علیه اروپا"شده است! بازارهای سرمایه در سرتاسر اتحادیه اروپا طی هفته های اخیر با این پیش فرض که توافق تجاری آمریکا-اروپا قطعیت دارد، بسیاری از معاملات خود را صورت دادند، اما اکنون با واقعیت دیگری مواجه شده اند که هضم آن برای سیاستمداران و فعالان اقتصادی در قاره سبز آسان نیست. در جریان برگزاری نشست اخیر سران کشورهای عضو ناتو در لاهه، 28 کشور اروپایی عضو پیمان آتلانتیک شمالی در تصمیمی جمعی که مثلا مصداق حسن نیت اروپاییان در مناسبات دوجانبه با آمریکا بوده است با اختصاص 5 درصد از تولید ناخالص داخلی خود به هزینه های نظامی و دفاعی جمعی در ناتو موافقت کردند. اما ترامپ پاسخ این اقدام حقیرانه اروپاییان را با تحقیر بیشتر آنها در جریان جنگ تعرفه ای داده است.

بهانه ترامپ چیست؟

ترامپ در استمرار رویکرد ضد اروپایی خود در جنگ تعرفه ای به کسری تراز تجاری آمریکا در معاملات اقتصادی اشاره می کند. او از اروپا امتیاز و به عبارت بهتر باج می خواهد! اروپاییان نیز به دلیل اعتیاد به سلطه پذیری از سوی آمریکا چنین باج هایی را یکی پس ازدیگری به کاخ سفید می دهند به امید آنکه شاید پروژه تحقیرشان از سوی واشنگتن پایان یابد! اما تصمیم اخیر رئیس جمهورآمریکا نشان داد که تاریخ مصرف حقارت و وابستگی ذلیلانه اروپا به واشنگتن هنوز منقضی نشده است. براساس گزارش‌ها کسری تراز تجاری آمریکا با اتحادیه اروپا در سال گذشته به ۲۳۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسید. در روزهای اخیر ترامپ همچنین گفته بود که ایالات متحده از یکم ماه اوت تعرفه‌های جدیدی را بر کالاهای ژاپن، کره‌ جنوبی، کانادا و برزیل اعمال خواهد کرد. براساس گزارش‌ها به تعدادی دیگر از شرکای تجاری کوچک‌تر ایالات متحده هم اعلام شده باید منتظر تعرفه‌های جدید باشند.

ترامپ در نامه‌ای که به اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا ارسال کرد، نوشت: «ما سال‌ها وقت داشتیم تا در مورد روابط تجاری خود با اتحادیه اروپا بحث کنیم و به این نتیجه رسیدیم که باید از این کسری‌های تجاری بلندمدت، بزرگ و مداوم که ناشی از سیاست‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای و موانع تجاری شما است، فاصله بگیریم. متاسفانه رابطه ما به هیچ وجه دوطرفه نبوده است.»

فن در لاین همان سیاستمداری است که یکی از اصلی ترین نمادهای وابستگی مطلق اروپا به آمریکا محسوب می شود. در ۲ آوریل او پیشنهاد اعمال تعرفه ۲۰ درصدی برای کالاهای این بلوک و همچنین ده‌ها شریک تجاری دیگر را داد. سپس با متوقف شدن مذاکرات تجاری، تهدید کرد که مالیات واردات اتحادیه اروپا را به ۵۰ درصد افزایش خواهد داد. واشنگتن و بروکسل امیدوار بودند که قبل از مهلت ۹ ژوئیه به توافق برسند، اما هیچ نشانه‌ای در مورد پیشرفت منتشر نشده است. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه هم گفت که از تصمیم اخیر ترامپ بسیار ناراضی است! بااین حال نارضایتی مکرون تاثیری در کاهش سطح و شدت حقارت اروپاییان در نظام بین الملل ندارد. فرانسوی ها پیشنها داده اند در صورت عدم دستیابی به توافق، اتحادیه اروپا دست به اقدام متقابل بزند، اما سران اتحادیه اروپا ( از جمله شخص مکرون) هیچ گاه به این وعده تهی و نمادین خود عمل نکرده اند.

نتیجه آشکار وابستگی به آمریکا

اروپاییان همواره هزینه های تصمیمات یکجانبه واشنگتن و  وقوع بحران اقتصادی در آمریکا را به بدترین نحو ممکن پرداخت کرده اند. وقوع بحران اقتصادي سال ۲۰۰۶ ميلادي در ايالات متحده آمريکا ـ که با ايجاد بحران مسکن در اين کشور کليد خورد ـ و تسري آن به اتحاديه اروپا موضوع ديگري است که حتي براي اقتصاددانان اروپايي نيز همچنان مايه تاسف است. ايجاد پيوستگي اقتصادي و تجاري کشورهاي عضو اتحاديه اروپا با ايالات متحده آمريکا از يک سو و ناتواني سران اروپايي در مواجهه با بحران بدهي هاي خارجي خود سبب شد تا بحران اقتصادي آمريکا به بدترين نحو ممکن به همه کشورهاي اروپايي سرايت کند. در اين ميان‌برخي کشورهاي اروپاي جنوبي و شرقي ـ مانند يونان، پرتغال، اسپانيا و... ـ بيش از ديگر کشورها آسيب ديدند. نکته قابل تأمل اينکه کشورهاي اروپايي خارج از اتحاديه اروپا و منطقه يورو ـ به طور خاص دو کشور نروژ و سوئيس ـ نسبت به ديگر کشورهاي عضو يورو و اتحاديه اروپا کمتر در معرض آسيب هاي ناشي از بحران اقتصادي قرار گرفتند. اعتیاد اروپای تضعیف شده به آمریکای قلدرمآب موضوعی است که شهروندان کشورهای گوناگون اروپایی را خشمگین ساخته است. نکته قابل تأمل اینکه ترامپ اخیراً در نامه خود به اروپاییان هشدار داده که اگر کمترین اقدامی در تلافی تصمیم اخیر وی صورت دهند با تعرفه های بالاتر و اقدامات سخت تری مواجه خواهند شد!همین تهدید بیانگر نوع و ماهیت رابطه ایست که میان اروپای حقیر و واشنگتن شکل گرفته است.