▼ حرف روز
تجزیه سوریه با توافق پاریس!
چند روز پیش اسعد شیبانی، وزیر خارجه الجولانی، و ران درمر، وزیر امور راهبردی رژیم صهیونی، با میانجیگری آمریکا در فرانسه با یکدیگر دیدار کردند. آخرین دیدار مستقیم مقامات سوری و صهیونیست در سال ۲۰۰۰ میلادی برای حل مسئله جولان بود؛ دیداری که در آن، دولت وقت ایهود باراک شرایط سوریه برای عقبنشینی از جولان را نپذیرفت و مذاکرات به هیچ نتیجهای نرسید. اکنون، پس از ۲۵ سال، دولت موقت الجولانی مذاکرات مستقیم با رژیم صهیونی را با میانجیگری آمریکا انجام داده و در آن، دو طرف به توافقاتی در رابطه با جنوب سوریه دست یافتهاند. رژیم صهیونی و سوریه در مذاکرات پاریس توافق کردند موضوعات مرتبط با منطقه سویدا به آمریکا سپرده شود و واشنگتن بر اجرای بندهای توافق نظارت داشته باشد. همچنین، سوریه متعهد شد نیروهای خود را از مناطق دروزینشین خارج کند، شوراهای محلی در سویدا برای رسیدگی به نیازهای مردم تشکیل شود و کمیتهای برای رصد و ثبت نقضهای احتمالی توافق ایجاد گردد که گزارشهای خود را به آمریکا ارائه دهد. وزیر خارجه الجولانی نیز متعهد شد شهرهای قنیطره و درعا – که فاصله کمی با مرز فلسطین اشغالی دارند – عاری از سلاح باشند و کمیتههای امنیتی محلی از مردم این مناطق، به شرط نداشتن سلاح سنگین، پابرجا بمانند.
با توجه به این توافق و اهداف صهیونیستها از توافق پاریس، چهار نکته در رابطه با آینده آن قابل توجه است:
۱. این توافق عملاً جنوب سوریه را از حیطه دولت مرکزی سوریه خارج خواهد کرد و با توجه به بند اعطای اختیار به کمیتههای محلی، عملاً حوزه امنیتی دولت سوریه بر سویدا پایان یافته است.
۲. خارج شدن سویدا از حیطه امنیتی سوریه منجر به آن خواهد شد که رژیم صهیونی در آینده نزدیک به سمت دو اقدام حرکت کند:
الف) اعطای انواع سلاح به دروزیها، مشابه مدل کردها در شمال و شرق سوریه که آمریکا با دادن سلاح، میادین نفتی شمال سوریه را در اختیار گرفت.ب) حضور نیروهای صهیونیست در این مناطق و جدایی آنها از سوریه و ایجاد یک منطقه حائل بین سوریه و سرزمینهای اشغالی (که احتمال این گزینه بیشتر است).
۳. رژیم صهیونی از این نشست و توافق با سوریه در جهت پیشبرد روند عادیسازی استفاده خواهد کرد؛ هدفی بلندمدت که این رژیم در تعامل با دولت الجولانی دنبال میکند.
۴. با این توافق، عملاً رژیم صهیونی در پی گسترش نفوذ خود در جولان و تثبیت حضور نظامیاش در جنوب سوریه است. در واقع، صهیونیستها با الگوی یک توافق دوجانبه، به هدف خود در جنوب سوریه خواهند رسید.در مجموع میتوان گفت که صهیونیستها با همراهی آمریکاییها، پروژه جدایی جنوب سوریه را از این کشور پیش میبرند. در این میان، دولت الجولانی همکاریهای لازم با آمریکا و رژیم صهیونی را در پیش گرفته است. این امر در آینده نزدیک منجر به آن خواهد شد که رژیم صهیونی نسبت به سایر استانهای جنوبی سوریه نیز ادعای جدایی داشته باشد و عملاً پروژه تجزیه سوریه را در جنوب تکمیل کند.(محمدرضا فرهادی)
▼ گزارش روز
هماهنگی میدان و دیپلماسی
در سیاست بینالملل معاصر، مرز میان میدان نبرد و میز مذاکره بهشدت محو شده است. جنگ ۱۲روزه اخیر میان ایران و رژیم صهیونی نمونه بارزی از این واقعیت بود که نشان داد چگونه یک کشور میتواند با هماهنگی کامل میان ابزارهای نظامی و دیپلماتیک، هم از منافع ملی خود دفاع کند و هم از تشدید بحران جلوگیری نماید. سخنان اخیر سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بهخوبی بر این اصل تأکید دارد: «وقتی تصمیمی قرار است گرفته شود که کشور را در شرایط بحرانی ببرد، هم دولت باید آماده باشد و هم نیروهای مسلح.» جنگ مدرن تنها با موشک و پهپاد پیروز نمیشود. آنچه امروز تعیینکننده است، توانایی تبدیل پیروزیهای میدانی به دستاوردهای سیاسی است.
ایران در جنگ ۱۲روزه نشان داد که چگونه میتوان از دیپلماسی بهعنوان مکملی برای عملیات نظامی استفاده کرد. همزمان با عملیات نظامی، دستگاه دیپلماسی ایران در سازمان ملل و محافل بینالمللی فعال شد تا ضمن محکومیت تجاوز و جنایت رژیم صهیونی، پاسخ ایران را مشروع جلوه دهد. عراقچی بهدرستی اشاره میکند: «همه تصدیق میکنند که دولت وظیفه خود را در تأمین نیازهای کشور انجام داد.» این جمله نشان میدهد که دیپلماسی ایرانی نهتنها واکنشی به تحولات میدان نبرد بود، بلکه پیشدستانه به طراحی سناریوهای سیاسی برای مدیریت بحران میپرداخت.
متأسفانه برخی تحلیلگران اصرار دارند میان دولت بهعنوان نهاد سیاسی و نیروهای مسلح بهعنوان نهاد امنیتی، تقابل مصنوعی ایجاد کنند. عراقچی به این بازی خطرناک هشدار میدهد: «خواهش میکنم به دوگانه دولت و نیروی مسلح پروبال ندهید، هر دو مجموعه کشور هستند.» این هشدار از آن جهت حیاتی است که در بحرانهای امنیتی، تفرقه میان نهادهای حکومتی به معنای شکست استراتژیک است. تجربه جنگ ۱۲روزه نشان داد که وقتی دولت و نیروهای مسلح در یک چارچوب واحد عمل میکنند، دشمن نهتنها در میدان جنگ، بلکه در عرصه حقوقی و رسانهای نیز شکست میخورد. همانگونه که نیروهای مسلح نیازمند پشتیبانی سیاسی دولت هستند، دولت نیز برای تأمین منافع ملی به بازوی اجرایی نیروهای مسلح وابسته است.
کلید موفقیت ایران در این جنگ، شفافیت در فرآیند تصمیمگیری بود. عراقچی به این نکته ظریف اشاره میکند: «ای کاش مردم میتوانستند جلسات حضرت آقا را ببینند که همه راحت نظرات موافق و مخالفشان را میگویند.» این نشان میدهد که در سطوح عالی مدیریت بحران، فضایی باز برای طرح تمام دیدگاهها وجود دارد. تصمیمگیریهای کلان، پس از بررسی همهجانبه و با در نظر گرفتن تخصص تمام نهادها اتخاذ میشود. این سبک مدیریت، هماهنگی میدان و دیپلماسی را از سطح تاکتیکی به سطح استراتژیک ارتقا میدهد. حفظ امنیت کشور در ترکیب هوشمندانه قدرت سخت و نرم، هماهنگی بیوقفه میان میدان و دیپلماسی، و وحدت استراتژیک تمام نهادهای کشور و مردم محقق میشود. هرگونه تلاش برای تخریب این هماهنگی، خیانت به منافع ملی خواهد بود.(مصطفی علیجان زاده)
▼ خبر ویژه
تشدید بحران سوریه؛ جولانی در باتلاق ناامیدی
«تام باراک» نماینده ویژه آمریکا در سوریه با اشاره به شرایط بحرانی در سوریه هشدار داد: «سوریه ممکن است به سرنوشت افغانستان دچار شود یا حتی وضعیت بدتری را تجربه کند.» وی افزود: «ضعف و پراکندگی گروههای مسلح، خطر تجزیه و فروپاشی کشور را افزایش داده است.»در همین زمینه، «یوسف ضیا جومرت»، تحلیلگر ترک، تاکید کرد: «سوریه تکهتکه و ضعیف، به نفع رژیم صهیونیستی است که با تحریک اقلیتهای دروزی و کردی، به دنبال تثبیت نفوذ خود در این کشور است.» او افزود: «این تجزیه، امنیت و ثبات منطقه را به خطر انداخته و زمینه دخالتهای خارجی را فراهم میکند.»در همین حال، یک منبع نظامی ترکیه نیز اعلام کرد: «ترکیه در پاسخ به درخواست جولانی، فقط آموزش، مشاوره و پشتیبانی فنی ارائه میدهد و از ارسال سلاح مستقیم خودداری میکند.»علاوه بر این، تحریمهای بینالمللی و حملات مکرر رژیم صهیونی به پایگاههای سوری، وضعیت را پیچیدهتر کرده است.
▼ اخبار
تدبیر رهبرمعظم انقلاب، تیر خلاص بر نقشه صهیونیستها
«حجت الاسلام والمسلمین علی سعیدی» رئیس دفتر عقیدتی و سیاسی فرمانده کل قوا در حاشیه برگزاری گرامیداشت شهدای جنگ ۱۲ روزه، اظهار کرد:« آمریکا با یک برنامه ۱۵ ساله و با ابزاری با عنوان رژیم صهیونیستی درصدد بود نظام را از پای در بیاورد؛ برنامه و محاسبات دشمن دقیق بود اما نکتهای که فراموش کرده بودند اراده خدا، رهبری انقلاب، و حضور مردم بود که توطئه دشمن را خنثی کردند.»وی افزود:« رهبر انقلاب بسیار موثر و به موقع توانستند سیستم فرماندهی را در نیروهای مسلح بازسازی کنند.» رئیس دفتر عقیدتی و سیاسی فرمانده کل قوا ادامه داد:« مردم انصافاً با همه وجود میدان آمدند و برخلاف تصور دشمنان، مردم پای امام و رهبری و نظام و انقلاب ایستادند و فداکاری کردند و بزرگترین توسعه را خنثی کردند.» او بیان کرد:« نیروهای مسلح نیز به سرعت وارد عمل شدند و توانستند ضربهای به رژیم صهیونیستی بزنند که به تدریج آثارش آن مشخص می شود.»وی همچنین تصریح کرد:« دولت خوشبختانه در این مسیر همراه بود و این عوامل چندگانه توانست بزرگترین توطئه را خنثی بکند.»
زیرساختهای ارتباطی اربعین، آماده خدمترسانی به زوار
«سید ستار هاشمی» وزیر ارتباطات از تقویت خدمات ارتباطی اربعین در تمام مسیرهای منتهی به کربلا خبر داد. هاشمی در پنجمین جلسه ستاد هماهنگی اربعین با اشاره به تعامل مثبت با اپراتورهای عراقی، تأکید کرد:« تأمین اینترنت پرسرعت، توسعه زیرساختهای ارتباطی در مناطق مرزی و تضمین پایداری شبکه در ایام اربعین، از اولویتهای اصلی وزارت ارتباطات است.» وی گفت:« در شرایطی که ملت ایران در خط مقدم مقاومت قرار دارد، باید با نگاهی جهادی، پیام وحدت و همدلی را به جهان منتقل کرده و خدمات شایستهای به زائران ارائه کنیم.»در این جلسه که با حضور استانداران استانهای مرزی، معاونان وزیر و مدیران اپراتورها برگزار شد، بر لزوم ارتقای پوشش جادهای، ایجاد زیرساختهای درمانی و تقویت خدمات ارتباطی در داخل عراق نیز تأکید شد. استانداران مرزی درخواستهایی مانند افزایش پهنای باند، ارائه وایفای رایگان و تقویت سایتهای پرتابل را مطرح کردند.وزیر ارتباطات از اپراتورها خواست اقدامات لازم را پیش از آغاز مراسم انجام دهند. همچنین اعلام شد تفاهمنامهای با طرف عراقی برای پوشش نقاط کور و تأمین ارتباط پایدار امضا شده است. خدمات بانکی و مخابراتی نیز برای تسهیل امور زائران در مسیر نجف و کربلا تقویت خواهد شد.
ارزآوری دانشبنیانها با ابزارهای مالی نوین
«حامد رفیعی» رئیس مرکز تأمین مالی و توسعه سرمایهگذاری معاونت علمی ریاستجمهوری از تعریف ظرفیت ارزی حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای شرکتهای دانشبنیان صادراتمحور خبر داد. رفیعی در نشست خبری گفت:« مسیر تأمین مالی برای بسیاری از این شرکتها با چالش مواجه است و باید زیرساختهای حمایتی تقویت شود.»وی با اشاره به تصویب آئیننامهای مهم در اردیبهشت امسال، اعلام کرد:« از این پس ۳۵ نوع دارایی از جمله مالکیت فکری، برند، مجوزها و مطالبات قراردادی به عنوان وثیقه بانکی به رسمیت شناخته شدهاند. این اقدام گامی مهم برای تسهیل تأمین مالی شرکتهای نوآور محسوب میشود.»به گفته رفیعی، دستورالعملهایی نیز برای ارزشگذاری رسمی این داراییها تدوین شده و شرکتهای مجاز با نظارت معاونت علمی این فرآیند را انجام خواهند داد. همچنین اوراق توسعه فناوری و سایر ابزارهای نوین مالی در حال پیگیری و اجرا هستند تا تأمین مالی از منابع غیردولتی گسترش یابد.وی افزود:« توافقاتی با بانکها و صندوق توسعه ملی صورت گرفته که میتواند منابع ریالی و ارزی جدیدی را در اختیار شرکتهای دانشبنیان قرار دهد و راه را برای رشد و رقابتپذیری آنها هموارتر کند.»
خروج یک میلیون تبعه غیرمجاز از ایران
«اسکندر مؤمنی» وزیر کشور اعلام کرد:« تاکنون حدود یک میلیون نفر از اتباع افغانستانی که بهصورت غیرمجاز در ایران حضور داشتند، بهصورت داوطلبانه و در کمال احترام و عزت از کشور خارج شدهاند.» مؤمنی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۶ میلیون تبعه افغانستانی در ایران زندگی میکنند، گفت: «از این تعداد، حدود ۲ میلیون نفر بهطور غیرقانونی وارد کشور شدهاند که باید به وطن خود بازگردند.»وی افزود: «خروج این افراد بدون تنش و با حفظ کرامت انسانی انجام شده است و بیش از ۷۰ درصد آنان بهصورت داوطلبانه به افغانستان بازگشتهاند.»مؤمنی همچنین از حضور نمایندگان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و مقامات افغانستان در ایران برای بررسی روند اخراجها خبر داد و گفت: «آنها از نزدیک روند را مشاهده کردند و اذعان داشتند که برخلاف برخی گزارشها، فرآیند بازگشت کاملاً محترمانه و قانونی انجام میشود.»وزیر کشور تأکید کرد: «ما با افغانستان روابط تاریخی، فرهنگی و همسایگی داریم اما هر کشوری قوانین مهاجرتی خاص خود را دارد. ورود غیرمجاز پذیرفته نیست و باید در چارچوب قانون با آن برخورد شود.»
▼ اخبار کوتاه
◄ «سردار علی فضلی» جانشین معاون هماهنگکننده سپاه، تنها راه مقابله با فتنههای داخلی و خارجی را اطاعتپذیری از رهبرمعظم انقلاب و حضور فعال در عرصههای فرهنگی، اجتماعی و امنیتی دانست. وی در مراسم گرامیداشت عملیات مرصاد در مشهد تأکید کرد:« تمرین اطاعت از نائب امام زمان(عج)، زمینهساز نقشآفرینی در فردای ظهور خواهد بود.» سردار فضلی همچنین راهپیمایی اربعین را نماد اتحاد امت اسلامی حول محور ولایت توصیف کرد.
◄ «ابراهیم رضایی» سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس از بررسی طرحی خبر داد که در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه توسط کشورهای غربی، دولت را موظف به خروج از معاهده NPT میکند. رضایی افزود:« این طرح بهصورت رسمی در دستور کار کمیسیون قرار گرفته است.» وی همچنین از بررسی طرح «تقویت مرزبانی» با حضور نهادهای نظامی خبر داد و گفت:« این موضوع برای بررسیهای تکمیلی به کمیته دفاعی کمیسیون ارجاع شده است.»
◄ «سردار غلامرضا سلیمانی»رئیس سازمان بسیج مستضعفین، با اشاره به حماسه ملت ایران در جنگ ۱۲ روزه، گفت:« همه مردم تحت فرماندهی فرمانده معظم کل قوا برای مقابله با تجاوز رژیم صهیونیستی اعلام آمادگی کردند و حتی ایرانیان خارج از کشور نیز وارد میدان شدند.» وی این همبستگی ملی را «شبیه معجزه» توصیف کرد و افزود:« دشمن تصور باطلی درباره تأثیر جنگ داشت، اما با وحدت ملت ایران، دنیا شگفتزده شد.»
◄ «عیسی بزرگزاده» سخنگوی صنعت آب کشور ادعاهای مطرحشده درباره انتقال آب از خوزستان به کشورهای همسایه را قویاً رد کرد. بزرگزاده با اشاره به انتشار کلیپهایی در فضای مجازی گفت:« چنین طرحی سالها پیش در حد ایده اولیه مطرح بود و بهدلیل بررسیهای فنی کنار گذاشته شد.» وی تأکید کرد:« تاکنون هیچگونه برنامهای برای انتقال آب به خارج از کشور در دستور کار وزارت نیرو نبوده و این ادعاها نادرست و تشویشبرانگیز است.»
◄ «فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت درباره سفر هیأت فنی آژانس به تهران گفت:« این سفر در چارچوب منافع ملی و با بررسی الزامات لازم انجام میشود.» مهاجرانی همچنین تاکید کرد:« اگر دستگاه دیپلماسی اقدامی کند، حتماً با بررسی مجوزها و هماهنگی نهادهای ذیربط است.»
◄ «مسرور بارزانی» نخستوزیر اقلیم کردستان عراق، با تأکید بر احترام به روابط با ایران گفت:« اقلیم هرگز منشأ تهدید یا توطئه علیه همسایگان نبوده است.» وی ایران را همسایه بزرگ و مهم خود دانست و افزود:« روابط دو طرف مسئولانه است.» بارزانی همچنین خواستار جایگزینی گفتگو به جای جنگ در منطقه شد و تصریح کرد که اقلیم از ثبات در سوریه حمایت میکند.
◄ «فرزانه صادق» وزیر راه و شهرسازی از رشد ۱۹ درصدی جابهجایی ریلی مسافر در سال جاری خبر داد. صادق در حاشیه نشست با رئیسجمهور گفت:« بخش ریلی کشور در کنار حملونقل جادهای و هوایی نقش مهمی در جابهجایی مسافران داشته است.» وی با اشاره به تأکید رئیسجمهور بر توسعه قطارهای حومهای، افزود:« اقدامات لازم برای ارتقای ناوگان حملونقل در حال انجام است تا خدمات بهتری به زائران و مردم سراسر کشور ارائه شود.»