امروز علاج، قوی‌شدن است

آمریکا در نظم جدید جهانی دیگر قدرت بلامنازع گذشته نیست و توافق‌هایش – حتی با نزدیک‌ترین متحدان – بیشتر ابزار کنترل تنش است تا یک تعهد پایدار. از برگزیت تا مالیات شبکه‌های اجتماعی، همه نمونه‌های اخیر گواه آن است که هیچ کشوری حتی اروپا، توافق امضا شده با آمریکا را نهایی و قطعی نمی‌داند. در چنین شرایطی، ایران نیز نمی‌تواند بر یک چنین توافقاتی حساب باز کند.

قاعده بازی تغییر کرده است. آمریکا برای مهار رقبای اصلی خود یعنی چین و روسیه، ناامنی پیرامونی را به یک استراتژی بدل کرده و ایران را در مرکز این میدان فشار قرار داده است. نتیجه روشن است: تا زمانی که تهران قدرت بازدارندگی خود را تثبیت نکند، هر مذاکره‌ای صرفاً فصلی موقت از کنترل تنش خواهد بود؛ بنابراین توصیه رهبر انقلاب برای «قوی شدن» نه یک شعار سیاسی، بلکه شرط آغاز هر گفت‌وگوی واقعی است.

این قوی شدن، اما فقط به معنای افزایش توان دفاعی نیست. در عرصه اقتصاد ایده‌هایی جدی از سوی صاحب‌نظران میهن‌دوست ارائه می‌شود؛ از جمله اینکه ایران باید خود را با «جهان پس از تحریم» و کاهش سهم تجارت چندجانبه وفق دهد. راه‌حل، دیگر فقط «دور زدن تحریم» نیست؛ بلکه حرکت به سمت تجارت دوجانبه، تعریف مبادی جدید واردات کالای اساسی، و ایجاد لجستیک مستقل از کانال‌های سنتی نیز هست. تمرکز بر صادرات نفت به‌عنوان لنگر ثبات اقتصادی، ایمن‌سازی مسیر‌های حمل‌ونقل، و تجاری‌سازی شرکت ملی نفت برای جذب سرمایه‌های جدید از جمله محور‌هایی است که می‌تواند ثبات بازار ارز و سرمایه‌گذاری را تضمین کند.

هم‌زمان، در مسئله‌ی هسته‌ای می‌توان از مرحله «غنی‌سازی به‌عنوان حق» به مرحله «غنی‌سازی به‌عنوان مزیت توسعه» پیش رفت. تعریف مصارف صلح‌آمیز و تولید برق هسته‌ای، پاسخ هوشمندانه‌ای است که هم نگرانی‌های بین‌المللی را بی‌اثر می‌کند و هم نقطه تمایز ایران را تثبیت می‌سازد.

در نهایت، دولت چهاردهم می‌تواند قوی شدن را از سطح شعار یا حرکت به سمت سند‌های بلندمدت به سمت تنظیم یک چشم‌انداز کوتاه‌مدت و سنجش‌پذیر – مثلاً یک برنامه یک‌ساله ملی – ببرد و نسبت به تحقق آن متعهد باشد و مجلس نیز با همکاری و ریل‌گذاری مناسب، امکان اجرای آن را فراهم کند.

ایران در آستانه سال ۱۴۰۵ با واقعیتی روبه‌روست که دیگر نمی‌توان آن را با چانه‌زنی‌های مقطعی پنهان کرد: در جهانی که نظم قدیم فرو ریخته و قدرت‌های نوظهور در حال شکل‌گیری‌اند، تنها کشور‌هایی به سهم واقعی خود دست می‌یابند که پیش از مذاکره، قدرت خود را تثبیت کرده باشند. قوی شدن، نه فقط انتخاب امروز ایران، بلکه ضرورت آینده آن است.