طراحی و بازتعریف روابط تجاری با آفریقا

قاره آفریقا باید به‌عنوان یکی از مناطق بااولویت برای فعالیت تجاری ایران طراحی شود، چرا که کشورهای این قاره به‌دلیل سال‌ها عقب‌ماندگی و تحت سیطره استعمار بودن، به رشد و بالندگی نرسیده‌اند و بسیاری از تولیدات ایرانی در این کشورها خواهان دارد. ایران با نگاه بردـبرد می‌تواند با ظرفیت‌هایی که دارد، بازار خوبی برای صنایع بالادستی، پایین‌دستی و صادرات کالاهای ایرانی، به‌ویژه در بخش کشاورزی، ایجاد کند.

پایگاه بصیرت / علی قاسمی

جمله معروف شهید رئیسی، رئیس‌جمهور فقید کشورمان، درباره رویکرد ایران در ارتباط با آفریقا شنیدنی است: «نگاه غرب به آفریقا برای تأمین منافع خود است؛ آنها آفریقا را برای خودشان می‌خواهند، ما آفریقا را برای آفریقا می‌خواهیم. این تفاوت دو رویکرد در جهان است.»

با همین رویکرد، سخنان مسعود برهمن، رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا، درباره ظرفیت‌های بازار آفریقا هم قابل تأمل و هم قابل برنامه‌ریزی است. وی حجم بازار آفریقا را ۲۵۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد و سهم ایران از این بازار بزرگ را فقط ۱/۵ میلیارد دلار دانست؛ در حالی که جمعیت یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون‌نفری این قاره، بازار مصرفی خوبی برای صدور کالاهای ایران است.

در ابتدا باید گفت قاره آفریقا باید به‌عنوان یکی از مناطق بااولویت برای فعالیت تجاری ایران طراحی شود، چرا که کشورهای این قاره به‌دلیل سال‌ها عقب‌ماندگی و تحت سیطره استعمار بودن، به رشد و بالندگی نرسیده‌اند و بسیاری از تولیدات ایرانی در این کشورها خواهان دارد. ایران با نگاه بردـبرد می‌تواند با ظرفیت‌هایی که دارد، بازار خوبی برای صنایع بالادستی، پایین‌دستی و صادرات کالاهای ایرانی، به‌ویژه در بخش کشاورزی، ایجاد کند.

ایران می‌تواند در بخش ماشین‌آلات کشاورزی از جمله تراکتور، خدمات فنی و مهندسی شامل سدسازی، راه‌سازی و انبوه‌سازی مسکن، صنایع غذایی و کودهای بیولوژیک که از نیازهای اصلی کشورهای آفریقایی است، مشارکت مؤثری داشته باشد.

علاوه بر روابط اقتصادی و ظرفیت‌های بالقوه با آفریقا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران با این قاره در چندین مرحله تاریخی، ابعاد متفاوتی به خود گرفت. شاهدی بر این مسئله، اظهارات نلسون ماندلا، نخستین رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، در دیدار با رهبر معظم انقلاب است که گفت: «ما مدیون انقلاب اسلامی هستیم و رهبر کنونی آن تأثیرات واضح خود را بر جهان گذاشته است.»

مضاف بر این، سفر رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۶۵ در راستای تلاش ایران برای ارتباط با «جبهه مقاومت در آفریقا»، فراز مهمی در تاریخ انقلاب به‌شمار می‌آید. معظم‌له در آن سال، سفر دوره‌ای به موزامبیک، آنگولا، زیمبابوه و تانزانیا داشتند و توافق‌هایی با این کشورها در زمینه‌های مختلف امضا کردند.

در پایان باید گفت یکی از چالش‌های دوجانبه میان ایران و کشورهای آفریقایی، ضعف آگاهی از ظرفیت‌ها است. فعالان اقتصادی ما از ظرفیت‌های کشورهای آفریقایی اطلاع کافی ندارند و آفریقایی‌ها نیز توانمندی‌های ایران را به‌خوبی نمی‌شناسند. بنابراین می‌توان با بهره‌گیری از ابزارها و روش‌های امروزی، بازتعریف جدیدی از روابط طراحی و عملیاتی کرد.