تصمیمات شش‌گانه برای مدیریت بازار ارز

پایگاه بصیرت / علی قاسمی

درباره ریشه‌های نوسان نرخ ارز در چند روز اخیر باید گفت عوامل مختلفی در آن دخیل است که یکی از عوامل ساختاری و بنیادین اقتصادی است. در دل مشکلات ساختاری، رشد نقدینگی یا همان حجم پول در کشور تأثیر گسترده‌ای روی بازارهای موازی تولید دارد؛ به طوری که وقتی رشد نقدینگی بالا باشد و آن نقدینگی به سمت تولید هدایت نشود، به صورت طبیعی فشار بلندمدت بر نرخ ارز ایجاد می‌شود.پس از عامل ساختاری اقتصاد ایران، عوامل سیاسی و امنیتی نیز تأثیر مخربی بر افزایش نرخ ارز دارند. معمولاً رخدادهای سیاسی، امنیتی و حتی برخی اخبار منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند موجب افزایش انتظارات و بالا رفتن تقاضای سفته‌بازانه شود. هرچند این عامل در کوتاه‌مدت اثر می‌گذارد و اگر مدیریت نشود، دامنه نوسان را گسترده‌تر می‌کند.

برخی اخبار منفی، شایعات اقتصادی و اتفاقاتی نظیر سه‌نرخی شدن بنزین، نگرانی از کسری بودجه دولت یا تصور تشدید فشارهای خارجی و تهدیدات می‌تواند انتظارات تورمی را تحریک کند و به عنوان عامل روانی بر شدت نوسانات بیفزاید. هرگاه این شرایط بر بازار حاکم شود، فعالیت‌های سوداگرانه، بعضاً سازماندهی‌شده و برخی مواقع ناشیانه، به بهانه حفظ ارزش پول به سمت بازار ارز، طلا و سکه میل پیدا می‌کند.با توجه به التهابات زیاد بازار ارز در این روزها، بانک مرکزی با هماهنگی دستگاه‌های مرتبط و با حضور ارکان مختلف، جهت مدیریت بازار ارز و ایجاد ثبات، در شش بند تصمیمات اجرایی زیر را اتخاذ کرده است:

۱-بازنگری و بازآرایی نظام بودجه‌بندی و تخصیص و تأمین ارز با اولویت بنگاه‌های اقتصادی ارزآور.

۲-تلاش برای کاهش فاصله زمانی بین تخصیص و تأمین ارز در مرکز مبادله ایران، به ویژه تأمین به‌روز ارز برای تخصیص‌های معتبر در تالار دوم، با اولویت تخصیص ارز برای متقاضیان خرد زیر ۵۰ هزار دلار.

۳-گسترش پیش‌فروش ارز برای کلیه شرکت‌هایی که به موقع تعهد ارزی خود را انجام داده‌اند.

۴-تقویت تأمین مالی ارزی پروژه‌ها از طریق انتشار انواع صکوک ارزی، به ویژه اوراق مرابحه ارزی، صندوق پروژه ارزی، صندوق درآمد ارزی و پیش‌فروش ارز در تالار دوم برای سرمایه‌گذاران.

۵-تنظیم اقدامات نظارتی و انضباطی بانک مرکزی برای مواجهه با گردش‌های مالی کلان با قصد سوداگری و اخلال در بازارهای ارز و طلا.

۶-همزمان با تأمین مؤثر ارز در تالار اول، تقویت عمق بازار و تسریع تأمین ارز در بازار توافقی تالار دوم مرکز مبادله ایران در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفت.با سیاست‌گذاری صحیح، شفافیت، اطلاع‌رسانی درست، نظارت قاطع و اجرای تصمیمات شش‌گانه، مجدداً می‌توان آرامش را به بازار بازگرداند.