علل، ابعاد و آینده درگیری‌ها و تحولات میدانی اخیر در یمن چیست؟

1. شبه نظامیان جنوب وابسته به امارات، استان المهره یمن هم مرز با عمان و بخش‌هایی از استان حضرموت را اشغال کردند. حضرموت 36 درصد مساحت یمن را تشکیل می‌دهد و چیزی نزدیک به 80 درصد از منابع نفت و گاز یمن در این منطقه واقع شده که 360 کیلومتر خط ساحلی با دریای عرب دارد.

در رابطه با تحولات رخ داده و اقدامات و تحرکات شبه نظامیان جنوب نکات ذیل مهم است:

2. المهره یمن دومین استان بزرگ یمن از نظر مساحت است. براساس اخبار موجود، این استان طبق مصالحه با نیروهای دولت مستعفی یمن، یعنی منصور هادی و وابسته به عربستان، به اشغال شورای انتقالی جنوب درآمده است. المهره در مرز با عمان و مسلط بر دریای عرب است و برحسب سیاست کلان اماراتی‌ مبنی بر تسلط بر مناطق جغرافیایی مهم یمن همچون جزیره سقطری، به دنبال تسلط بر مناطق شرقی یمن نیز هستند.

3. با اشغال المهره و بخشی از مناطق حضرموت این گزاره مطرح می‌شودکه احتمالا شبه نظامیان شورای انتقالی جنوب به سمت مناطق تحت اختیار انصارالله پیشروی کنند. براساس مدل رفتاری موجود توسط این گروه، پیشروی شبه نظامیان جنوب ادامه‌دار خواهد بود و بعید است آنها به همین مناطق اشغالی‌کنونی رضایت دهند؛ زیرا بعد از اشغال المهره به سمت حضرموت حرکت و مناطقی از این استان را نیز اشغال کردند.

4. برخی این حرکت شبه نظامیان شورای انتقالی جنوب را با مدل سقوط سوریه همانندسازی می‌کنند که در آن با پیشروی سریع، دیگر مناطق یمن را اشغال کنند. ذکر این نکته ضروری است که وضعیت داخلی انصارالله، ارتش و حمایت‌های مردمی از آن به مراتب بهتر از وضعیت سوریه است و اینکه سناریوی سوریه در یمن اتفاق بیفتد، تا حدود زیادی بعید است.

5. با وجود همگرایی‌های ظاهری بین امارات و عربستان در عرصه یمن، به نظر می‌رسد اقدام امارات در اشغال مناطق شرقی یمن به نوعی تقابل با عربستان باشد. گاردین در این رابطه می نویسد: «گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه امارات پس از عصبانیت از درخواست عربستان سعودی از دونالد ترامپ برای مداخله جهت پایان دادن به جنگ داخلی سودان، به شورای انتقالی جنوب چراغ سبز نشان داده است».

6. درگیری‌ها در یمن بین بازیگران مختلف شدت گرفته و اماراتی‌ها اقدامات خود را در سطوح مختلف منطقه‌ای از سودان تا یمن شدت داده‌اند و این اقدامات بیشتر در مقابله با محور مقاومت و ایران بوده که ادعا در رابطه با جزایر سه‌گانه ایران نیز در همین راستاست. در این رابطه برخی معتقدند که طرح استراتژیک امارات، ایجاد مجدد یک یمن جنوبی جداگانه است که با اسرائیل متحد خواهد شد تا نه تنها در برابر یمن شمالی تحت کنترل حوثی‌ها، بلکه در برابر ایران نیز سدی ایجاد کند.

7. امارات در یمن به دنبال تشکیل یک منطقه تحت نفوذ گسترده با مختصات استان‌های جنوبی و شرقی است. امارات در این راستا، تحرکات خاصی با تصرف مناطق شرقی یمن انجام داد و همین مسئله نشان داد که امارات با عربستان نیز وارد چالش‌هایی شده است. هرچند برخی‌ها معتقدند که امارات و عربستان در یک پازل حرکت می‌کنند و بین آنها هماهنگی‌های خاصی وجود دارد.

8. بعید است امارات به سمت تقابل با عربستان حرکت کند. درنتیجه سناریوی محتمل آن است که امارات در صورت تثبیت مواضع خود به سمت درگیری با انصارالله حرکت کند و جنگ داخلی را از طریق شبه نظامیان جنوب با انصارالله راه‌اندازی کند. یکی از استدلال‌هایی‌که اماراتی‌ها در رابطه با اشغال مناطق شرقی یمن عنوان می‌کنند آن است که قصد دارند انصارالله را از سوخت، مسیرهای زمینی تأمین سلاح و منابع مالی محروم کنند تا انصارالله در محدودیت‌های گسترده‌تری قرار گیرد.

منبع: پرسمان سیاسی هفته شماره 32