گزارش تحقیق ارشاد در راه قوه‌ قضائیه

عماد افروغ، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در تازه‌ترین اظهاراتش، خواستار ارسال گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد از وزارت ارشاد دولت خاتمی به قوه قضایه شد. جواد آرین منش رییس هیات تحقیق و تفحص از وزارت ارشاد نیز پس از اظهارات افروغ، خطاب به منتقدان این گزارش گفت: اگر به موضع‌گیری‌ها ادامه دهند و کوتاهی خود را نپذیرند مصادیق تخلف در حوزه سینما، حج و زیارت، هنر و امور مالی را به مراجع قضایی ارجاع می‌دهیم.
افروغ و آرین منش در حالی خواستار ارجاع این گزارش به قوه قضاییه شده‌اند که قرائت آن اعتراض‌ها و انتقادات فراوانی در میان اهالی فرهنگ و هنر برانگیخته است. طی چند روز گذشته، ولی‌الله شجاع‌پوریان یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی در نطق پیش از دستور خود در مجلس این گزارش را" غیر‌ واقعی، ناعادلانه" و آن را دارای "جهت‌گیری سیاسی" دانست. شجاع‌پوریان در نطق پیش از دستور خود، گزارش هیات تحقیق و تفحص از وزارت ارشاد را کپی کاری از روی یک گزارش قدیمی دانست و گفت: گزارش هیات تحقیق و تفحص برگرفته از گزارشی با عنوان آسیب‌شناسی وضعیت نشر ادبیات داستانی در ایران است- که بیشتر به دلیل حضور و مسوولیتم در کمیسیون فرهنگی دوره ششم با آن آشنا شده و آن را در اختیار دارم- بر مبنای آن گزارش انواع تهمت‌ها به وزارت ارشاد وشخص وزیر وارد گردید؛ ایراداتی که برای رد کتاب‌ها درآن گزارش تفصیلی به کار رفته عینا در متن گزارش تحقیق و تفحص مجلس نیز آمده است. تهمت‌هایی نظیر اشاعه ابتذال، عادی‌سازی روابط محرم و نامحرم، عادی ساختن و از بین بردن قبح گناه، ترویج رفتارهای غیر اخلاقی، تشریح صحنه‌های خلاف اخلاق جنسی، هنجارشکنی دختران جوان، بی‌توجهی به احکام شریعت و اشاعه تفکرات سکولاریستی.
در قسمتی از این گزارش که در آخرین جلسه تابستانی مجلس قرائت شد، آمده بود: "بررسی‌ها پیرامون چگونگی صدور مجوز نشر کتاب، تخصیص یارانه‌ها،حمایت از برگزاری نمایشگاه‌های کتاب و مسایل مربوطه حکایت از کم توجهی، اهمال در ممیزی و تخلفات جدی از ضوابط تولید و نشر کتاب دارد و متاسفانه درسال‌های اخیر به دلیل حاکمیت تساهل و تسامح فرهنگی و به بهانه کثرت آثار و کمبود نیروی انسانی کنترل و نظارت لازم بر نشر آثار فرهنگی و هنری اعمال نگردیده.
و در نتیجه آثاری منتشر شده است که برخی از آنها نه تنها هیچ‌گونه انطباقی با ارزش‌ها و معیارهای نظام جمهوری اسلامی ندارد بلکه تعداد زیادی از این آثار با ضوابط و معیارها و سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مغایرت دارد.
همچنین در قسمت دیگری از این گزارش با مبتذل خواندن تولیدات سینمایی ایران که طی سالهای 78 تا 84 در جشنواره فجر به نمایش درآمده‌اند، موارد تخلف در این عرصه اینگونه برشمرده شده بود: گسترش فرهنگ لمپنیزم، حاکمیت فرهنگ دین‌زادیی و غرب‌گرایی بر تولیدات سینمایی، زیر سوال بردن نهادهای انقلاب اسلامی، معرفی غرب به عنوان کعبه آمال و آرزوهای جوانان ایرانی، ترسیم نظام مقدس جمهوری اسلامی به عنوان تضییع کننده حقوق زنان و جوانان، خوانندگی و رقص زنان، پخش موسیقی های غیر مجاز، سیر صعودی خشونت درفیلم‌ها، توجیه خیانت زن ومرد به یکدیگر به عنوان امری عادی و جایز به چالش کشیدن مظاهر اقتدار نظام ازجمله ارتش، سپاه و تصویر آنان به عنوان نهادهایی متحجر وکهنه‌گرا، القاء عقب‌ماندگی مسلمانان، عدم هماهنگی با سیاست‌های خارجی نظام جمهوری اسلامی، استفاده ابزاری از تصاویر زنان، غیرت زادیی، تبلیغ ناامنی زنان، تبلیغ مشرب‌های صوفیانه و عرفان وارداتی و خانقاهی، زیر سوال بردن دفاع مقدس، زیر سوال بردن خود باوری ملی، استفاده ضد ارزشی و نمادها و عناوین مقدس با تکنیک‌های هنری،مطرح‌کردن فرزندان نامشروع به عنوان امری عادی و غیر قبیح، نفی روحیه استکباری ستیزی، خانواده گریزی، ترویج طلاق، خودکشی، رابطه‌های پنهان و... "
گزارش هیات تحقیق و تفحص که تولیدات فرهنگی و هنری طی سالهای گذشته را مبتذل و بر علیه ارزشهای انقلاب دانسته، به گونه‌ای واکنش منفی جامعه هنری را برانگیخته که ریئس این هیات در مقام توجیه عملکرد خود گفته است‌:" متاسفانه پس از انتشار این گزارش به نادرست بسیاری از اهل فرهنگ خودشان را در کنار کسانی قرار داده‌اند که در جهت تهاجم فرهنگی عمل کرده‌اند و در جهت ترویج غرب‌گرایی و لمپنیسم بوده‌اند. "
در همین ارتباط رسول صدر عاملی کارگردان و علی معلم از تهیه‌کنندگان سینمای ایران نیز در ابتدای هفته جاری طی مناظره‌ای رادیویی باوجود آرین منش رییس هیات تحقیق و تفحص، به عملکرد و گزارش این هیات انتقاد کردند.
رسول صدر عاملی در این مناظره رادیویی گفت: "لحن و ادبیات گزارش تحقیق و تفحص از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی لحن دلسوزانه و مصلحتانه‌ای نبود. فیلمهایی که با هزینه فقیرانه‌ای ساخته می‌شوند و کتاب‌هایی که با تیراژ اندکی منتشر می‌شود، آیا این فرافکنی نیست که همه این نابهنجاری‌ها را به گردن هنرمندان بیانداریم. سؤالم این است که همه نابهنجاری‌های اجتماعی مثل اعتیاد، طلاق، بیکاری، اشتغال، افسردگی و تمامی ناراحتی‌های اجتماعی مسبب آن سینماگران بوده‌اند؟"
گزارش از پیش نوشته شده
حسین صفار هرندی چندی پیش و همزمان با هفته دولت طی سخنانی در نماز جمعه شهر قم گفت: در گذشته همه تلاش می‌کردند که جهت‌گیری مدیران فرهنگی در جامعه اخلاقی و دینی، نباید ضد فرهنگی باشد و امروز ما با افتخار ادعا می‌کنیم که در موقعیت کنونی مدیریت فرهنگی برخلاف مصالح اعتقادی، اخلاقی و قانونی و شرعی نیست و در یک بازده زمانی نتایج آن مشخص و قابل ملموس در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
سخنان عماد افزوغ یکی از حامیان تحقیق و تفحص از وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سید محمد خاتمی نیز ادامه همین نظر بود.وی در پاسخ به منتقدان تحقیق و تفحص از وزارت ارشاد گفت :" در نخستین جلسه رئیسان کمیسیون‌های مجلس با مقام معظم رهبری، ایشان تاکید کردند که به دنبال رخنه گاه‌ بروید و اسم وزارت ارشاد را آورند. ایشان همچنین در جلسه‌ای که با کارگزاران نظام داشتند گفتند جلوی مخدر فروشان و سم پراکنان فرهنگیرا بگیرید."
از سوی دیگر غلامعلی حداد عادل، رییس مجلس هفتم نیز با حمایت از گزارش هیات تحقیق و تفحص، در رد انتقادهای هنرمندان و برخی نمایندگان مجلس گفت: اصل اینکه در دوران قبل هجوم فرهنگی حساب شده از جانب عده‌ای متوجه نظام و انقلاب بوده، از نظر من مورد تردید نیست.
گزارش تحقیق و تفحص نیز ناظر به این دوره بوده است. من شخصا از کسانی بودم که به شدت نگران یک جریان مخالف ارزشهای انقلاب که در کارهای فرهنگی خود را نشان می‌داد، بودم. بخصوص در آن بخش که مسوولیت با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، این امر محسوس بوده و معلوم بود که حرکتی در مقابل حرکتهای اسلامی آغاز شده است."
البته جواد آرین منش خطاب به هنرمندان و منتقدان به گزارش هیات تحقیق و تفحص گفت: "بحث برسر محدود کردن هنرمندان نیست، ما مسئولیتی را در برابر افکار مردم داریم، و مردم حق دارند در فضای سالم فرهنگی زندگی کنند و محصولات فرهنگی در جهت اصلاح امور باشد ونه درجهت تهاجم فرهنگی. "
و همه این بحث‌ها در شرایطی که به بهانه مقابله با این" حرکت در مقابل حرکت‌های اسلامی" روز به روز دایره عملکرد" مخدر فروشان "به استناد آمار و بیانات رسمی گسترده‌تر و عرصه عمل سم پراکنان فرهنگی بزعم آقایان محدودتر می‌شود.