چشم‌انداز روابط روسیه و اسراییل

در حال حاضر در روابط بین اسراییل و روسیه چیز وجود دارد که طی سال‌های زیادی وجود نداشت و آن گفتگو است. یخ‌ها ترک برداشته است. ما بر خلاف دوران شوروی می توانیم به طور بارز و مستقیم با همدیگر مسایل خود را در میان بگذاریم. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اغلب به خاور میانه سفر می کند. ولادیمیر پوتین در بهار سال 2005 به اسراییل آمده بود و من چند بار به مسکو سفر داشتم. یک وعده ولادیمیر پوتین را که به من داده شد، نکته کلیدی محسوب می‌کنم. او گفت: «روسیه از این به بعد هیچ وقت در خاور میانه سیاست یکجانبه‌ای دنبال نخواهد کرد». به نظر من، امتناع از دیپلماسی یکجانبه طرفداری از عرب‌ها در خاور میانه، تحول راهبردی در سیاست روسیه است. البته فعلاً این سیاست متعادل فقط روی کاغذ وجود دارد ولی امیدوارم که جامه عمل بپوشد.
*سئوال: قرار است در پایین موافقتنامه درباره لغو روادید بین روسیه و اسراییل به موقع اجرا گذارده شود.
**آلمرت: این موافقتنامه از تصویب گذشته است. فکر می کنم که از روز پنجشنبه شمارش معکوس 90 روز تا زمان لغو روادید شروع می‌شود. این پیشرفت جهشی مهمی در روابط بین دو کشورمان است. شهروندان دو کشور می توانند بیشتر پیش همدیگر سفر کنند، روابط اقتصادی بین اسراییل و روسیه به سطح جدیدی ارتقا خواهد یافت، چه رسد به سودی که شهروندان روسیه برای صنعت گردشگری اسراییل به بار می‌آورند.
*سئوال: در جریان بررسی این سند در اسراییل بارها صدای کسانی شنیده شد که نگران نفوذ «عناصر نامطلوب» به اسراییل بودند...
**آلمرت: این مسأله می‌تواند بدون ویزا نیز حل شود.
*سئوال: یک موضوع مهم دیگر برای مسکو، بازگشت دارایی سابق روسیه تزاری و از جمله ملک «آلکساندروف» در اورشلیم است. در حال حاضر دادگاه داوری در این ساختمان مستقر شده است. آیا این اطلاعات صحت دارد که طرف روس برای دادگاه ساختمان جدیدی خواهد ساخت؟
**آلمرت: ما به طرف روس اعلام کردیم که طبق قانون، اسراییل مالک رسمی این ساختمانهاست. اتحاد شوروی در زمان خود از ادعای ساختمان‌های واقع در آن قسمت اورشلیم که روسها آن را «ملک روسی» محسوب می کنند، امتناع کرده بود. اگر روسیه بخواهد ساختمان «آلکساندروف» را به دست آورد، باید به ما کمک کند که مسأله استقرار دادگاه داوری را حل کنیم. با ولادیمیر پوتین در این مورد گفتگو داشتم. او حاضر شد هزینه‌های ساخت ساختمان جدید در قسمت دیگر اورشلیم را پرداخت کند. و اما ملک «سرگییف» در ماه جولای سال جاری رسماً به روسیه واگذار خواهد شد.
*سئوال: بعضی شهروندان اسراییل، انتقال ساختمان‌ها را به عنوان احیای موقعیت سابق امپراطوری روسیه در خاور میانه تلقی می‌کنند. یکی از روزنامه‌های راستگرای اسراییل اظهار نگرانی کرد که انجمن فلسطینی امپراطوری ارتدوکس در روسیه به فعالیت میسیونری بپردازد. آیا این مسأله حساس با طرف روس در میان گذاشته شده است؟
**آلمرت: راستگرایان اسراییلی همیشه با واقعیت فاصله معینی دارند. آنها معتقدند که تمام جهان علیه آنها جبهه‌گیری کرده است و کاری جز طراحی برنامه‌های مضر علیه اسراییل ندارد. ولی من تفکر سالم‌تری دارم. فکر نمی کنم که ما باید نیروهایی را که به نزدیکی روابط با اسراییل و توسعه میراث تاریخی جهانی که در کشورمان تبلور یافته است، علاقه‌مند هستند، تحریک و ناراحت بکنیم. نباید هر شخص خارجی را به عنوان میسیونری تلقی کرد که می خواهد یهودیان را مسیحی بکند. این مسأله به اصطلاح باریک درباره احتمال فعالیت میسیونری انجمن ارتدوکش، اغراق بزرگی است. بسیاری از حرفهای سیاستمداران راست‌گرای اسراییل اغراق‌آمیز است.
*سئوال: آیا این اطلاعات صحت دارد که خود ولادیمیر پوتین از شما خواهش کرد به واگذاری «ساختمانهای روسی» کمک کنید؟
**آلمرت: ولادیمیر پوتین بارها در این مورد با من صحبت داشت. او مرد جالبی است و ساده نیست. به او علاقه دارم و ما با هم میانه خوبی داریم. او عقل تیز و نیرومندی دارد، کنه مسایل را درک می کند و با او می توان به طور باز صحبت کرد، جوک و لطیفه گرفت. او در مجموع اسراییل را چیزی شبیه به ادامه طبیعی روسیه محسوب می‌کند. برای او بسیار مهم است که در اسراییل مهاجران زیادی از روسیه زندگی می‌کنند که نه فقط به زبان روسی صحبت می‌کنند بلکه حامل همان ذخیره فرهنگی هستند. البته او منافع خود را دارد و بر اساس ملاحظات سرد سیاسی با سوریه و بعضی کشورهای دیگر روابط برقرار می‌کند که من طبیعتاً این کار را نمی‌پسندم. البته، همه کارهای او نباید حتماً مورد پسند من باشند. ما همه مسایل خود را به طور باز بررسی میکنیم و من نقطه نظر خود را ابراز میکنیم. ولی یقین دارم که ولادیمیر پوتین می خواهد روابط حسنه با اسراییل را حفظ کند.
*سئوال: شما حتماً در جریان هستید که الآن دمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه است؟
**آلمرت: نه تنها در جریان هستم بلکه با او گفتگوی تلفنی داشتم. در آینده قصد دارم با او ملاقات داشته باشم.
*سئوال: نظر شما درباره ابتکار روسیه مبنی بر جلب سازمان رادیکال حماس به مذاکرات صلح فلسطینی-اسراییلی چیست؟ مسکو این کار را لازمه پیشبرد روند صلح محسوب می‌کند.
**آلمرت: این اشتباه سرگئی لاوروف است. این بار اول نیست که او اشتباه می‌کند. هر تلاشی برای جلب حماس به مذاکرات صلح باعث سرنگونی محمود عباس خواهد شد. منظورم تماس‌هایی نیست که اسراییل از طریق میانجی‌گران مصری با حماس برقرار کرد تا توافق درباره آتش‌بس حاصل شود یا مذاکرات درباره آزادی گیلاد شلیت برگزار شود که دو سال قبل توسط شبه نظامیان فلسطینی ربوده شد. اگر این برنامه اجرا شود، در جهان عرب ادعا خواهند کرد که اسراییل ترجیح می دهد نه با نیروهای سیاسی معتدل بلکه با رادیکال‌ها و تروریست‌ها تماس داشته باشد. نمی خواهم که رهبران میانه‌رو فلسطینی مانند محمود عباس و احمد قرعه زمان امور منطقه خودگردان را به عناصر رادیکال واگذار کنند. به همین دلیل مذاکرات با جنبش حماس را بی اساس می دانم.
*سئوال: ولی فلسطینی‌های عادی احساس می‌کنند که اسراییل هیچ کاری انجام نمی دهد که مواضع سیاستمداران معتدل را تقویت کند.
**آلمرت: مذاکرات فلسطینی-اسراییلی به طور نسبتاً فشرده جریان دارد. البته ما هنوز تا توافق درباره بسیاری از مسایل کلیدی فاصله زیادی داریم. ما طی 60 سال با هم جنگیده‌ایم. آیا شما جداً فکر می‌کنید که می توان ظرف مدت شش ماه همه مسایل ما را حل کرد؟ ما در زمینه مسایل سرزمینی و وضع حقوقی آوارگانی فلسطینی پیشرفت زیادی کرده‌ای
*سئوال: جرج بوش رئیس جمهور آمریکا در نوامبر سال گذشته در کنفرانس آناپولیس گفته بود که تا پایان سال 2008 دولت مستقل فلسطینی می‌تواند تشکیل شود. آیا این کار واقعی است؟
**آلمرت: اعتقاد دارم که ما از این فرصت برخورداریم.
*سئوال: هفته گذشته موافقتنامه درباره آتش‌بس بین اسراییل و حماس به موقع اجرا گذارده شد. این توافق تا چه زمانی رعایت خواهد شد؟
**آلمرت: قبل از همه مایلم تأکید کنم که ما با حماس موافقتنامه مستقیم را منعقد نکردیم. ما با آنها مذاکره نمی کنیم. توافق با میانجی‌گری مصر حاصل شد. اگر قاچاق اسلحه از مصر به نوار غزه قطع نشود، این امر به معنی تخلف حماس از توافق خواهد بود. در این صورت ما می توانیم امکان اجرای عملیات جنگی در غزه را سبک و سنگین بکنیم.
*سئوال: آیا مصر برای متوقف کردن قاچاق اسلحه امکانات واقعی دارد؟
**آلمرت: فکر می کنم که دارد.
*سئوال: ولی آرزو دارد این کار را بکند؟
**آلمرت: آرزو فقط کم است و باید بیشتر باشد.
*سئوال: نگران آن نیستید که گیلاد شلیت زنده به خانه بر نگردد؟
**آلمرت: چنین احتمالی وجود دارد. امیدوارم چنین نشود.
*سئوال: اواخر ماه می اسراییل همراه با یونان در مدیترانه رزمایش مشترکی برگزار کرد. به نوشته روزنامه «نیو یورک تایمز» این رزمایش، بخشی از تدارکات برای عملیات در جهت نابود کردن رآکتور هسته‌ای ایران است. آیا اسراییل از برنامه حل و فصل نظامی مسأله ایرانی برخوردار است؟
**آلمرت: اسراییل به هیچ وجه حاضر نیست با وضعیتی سازش کند که کشوری که علناً به محو کردن اسراییل از روی صفحه روزگار دعوت می‌کند، صاحب سلاح‌های هسته‌ای شود. ایران هسته‌ای تنها مسأله اسراییل نیست بلکه درد سری برای ایالات متحده، روسیه. چین و کشورهای اروپایی است. در جهان دولت‌های بزرگ زیادی وجود دارند که برنامه هسته‌ای ایران روزی برای آنها مشکل بزرگی ایجاد خواهد کرد. آنها باید هر تلاش لازم را بکنند که ادعاهای هسته‌ای تهران را محدود کنند. ما میتوانیم به تلاش‌های آنها ملحق شویم. ولی ما نیرویی نخواهیم شد که در این فرآیند کشورهای دیگر را به دنبال خود بکشاند.
*سئوال: پلیس اسراییل علیه شما چند پرونده کیفری تشکیل داده است. آیا نخست وزیر بودن و تحت بازجویی قرار داشتن، وضعیت راحتی است؟
**آلمرت: هیچ یک از نخست وزیران سابق زندگی آسانی نداشت. پلیس علیه آریل شارون و پسرانش تحقیقاتی انجام می‌داد. اهود باراک دو ماه بعد از انتخاب شدن تحت بازجویی قرار گرفته بود. بنیامین نتانیاهو نیز همینطور.
*سئوال: شما بر بی گناه بودن خود تأکید می‌کنید؟
**آلمرت: فقط می‌توانم یادآوری کنم که حدود یک ماه قبل شبکه دوم تلویزیون اسراییل گفتگوی تلفنی با یک کارآگاه خصوصی را پخش کرد که حاضر بود یک میلیون دلار به عنوان جایزه به کسی بدهد که دلایل واقعی تقصیر مرا پیدا کند.
*سئوال: در اسراییل به یاد شارون افتادند که در زمانی که تحت بازجویی قرار داشت، درباره خروج یکجانبه از غزه تصمیم گرفته بود. سئوالی می کنند که آیا نخست وزیر فعلی مایل است برای حفظ مقام خود ارتفاعات جولان را به سوریه واگذار کند؟
**آلمرت: مخالفان سیاسی من که مخالف گذشت‌های سرزمینی هستند، این حرفها را می‌زنند. من در سال 2003 هم درباره ضرورت سازش‌های سرزمینی صحبت کرده بودم. نه به خاطر بازجویی بلکه با توجه به ضروری بودن این مذاکرات به مذاکرات با سوریه تن دادم. بله، در گذشته به اردوگاه راست تعلق داشتم ولی به مرور زمان در این ورد تجدید نظرکردم. ایدئولوژی راستگرایان نمی‌تواند در شرایط واقعی عملی شود.
*سئوال: روز چهارشنبه مجلس اسراییل به برگزاری انتخابات زودرس رأی خواهد داد. نظر شما در این مورد چیست؟
**آلمرت: من اصولاً مخالف انحلال دولت هستم. ولی اگر پارلمان به انتخابات زودرس رأی بدهد انتخابات برگزار خواهد شد.
*سئوال: این امر میتواند به فعالیت سیاسی شما پایان دهد.
**آلمرت: فعالیت سیاسی من، آخرین چیزی است که باید برای کشورمان اهمیت داشته باشد. البته، من نمی توانم نسبت به آینده سیاسی خود بی‌تفاوت باشم. ولی به خاطر منافع شخصی نیست که با انتخابات زودرس مخالفت میکنم.
*سئوال: شما در اکتبر سال گذشته اعلام کرده بودید که غده سرطانی پروستات شما کشف شد. الآن حالتان چطور است؟
**آلمرت: غده من فعلاً خواب است. او به من گفت: «اول مسایل سیاسی خود را حل کن و بعداً صحبت می کنیم».
*سئوال: شما به فوتبال علاقه زیادی دارید. در مورد بازی‌های تیم ملی روسیه در جام اروپا چه نظری دارید؟
**آلمرت: از بازی تیم روسی لذت زیادی برده‌ام. به ویژه از بازی اخیر با هلند. آرشاوین بی نظیر است! من که در فوتبال خوب وارد هستم، باید بگویم که مدتهاست که بازیگری را ندیده‌ام که تا این حد جو بازی را تعیین کند. او تمام بازی آنها را درست کرد. راستش را بخواهید حرف هیدینک را باور نکرده بودم که با آمدن آرشاوین تیم ملی دگرگون خواهد شد. ولی مربی هلندی حق داشت.
*سئوال: به نظر شما چه کسی برنده جام اروپا خواهد شد؟
**آلمرت: آلمان یا روسیه.
*سئوال: یعنی در بازی دور نیمه نهایی بین روسیه و اسپانیا، پیروزی روسیه را پیشبینی می کنید؟
**آلمرت: اگر روسیه برنده شود. میتوانم بگویم که اسراییل تنها کشوری است که از شرکت کننده در دور نهایی جام اروپای سال 2008 شکست نخورد. اگر یادتان باشد، در مسکو نتیجه ما مساوی بود و در تل‌اویو ما برنده شده بودیم.