امام خمینی«ره» - صفحه 36

سیدجواد ورعی اشاره: سوم اسفند مصادف با سالروز صدور پیام تاریخی (سال 1367) حضرت امام به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات کشور یا همان "منشور روحانیت" می‌باشد. این پیام و موضوعات مهم مطرح شده در آن، نقطه عطفی در تبیین جایگاه و رسالت روزآمد روحانیان بشمار می‌رود. بدین مناسبت دیدگاه کلی حضرت امام راجع به جایگاه و رسالت روحانیت توسط یکی از اساتید حوزه علمیه قم در دو قسمت مورد بررسی قرار می‌گیرد: مقدمه: بررسی دیدگاه امام خمینی(رض) در بارة روحانیت از آن رو اهمیت دارد که فارغ از شخصیت کم نظیری که دارد، در طول عمر خود در موقعیت‌های گوناگونی قرار داشته و از زوایای مختلف به روحانیت نگریسته و این نهاد کهن دینی را محک زده است. روزگاری نظاره‌‌گر "حاکمیت استبدادی رضاخانی" بوده و عزم جزم او را برای عملی ساختن طرح استعماری ریشه کن کردن روحانیت در این مملکت مشاهده کرده، بلکه با پوست و گوشت خود آن را لمس کرده و روزگار سیاه آن دوره را تجربه نموده است. با چشم خود عصر غربت و مظلومیت روحانیت را دیده و بارها از آن به عنوان هشدار برای طبقه جوان روحانیت استفاده کرده و آن را شاهدی بر تلاش دشمن برای نابودی علمای اسلام می‌دانست. روزگاری دیگر شاهد فضای به ظاهر آزاد دوران سلطنت محمد رضا پهلوی، ولی مصمم برای نابودی اسلام و احکام آن بوده و چون سکوت روحانیت را در برابر آن برنتافته، قدم به میدان مبارزه نهاده و با همراه کردن مراجع معاصر و بیدار کردن قشر جوان طلاب و فضلای حوزه نهضتی اسلامی را سامان داده و در راه آن رنج‌ها و مشقت‌ها، زندان‌ها و تبعیدها، اهانت‌ها و بی‌حرمتی‌ها را به جان خریده و این نهاد ریشه‌دار را از اضمحلال نجات داده است. چنانکه بخش پایانی عمر خود را صرف تأسیس و تثبیت نظام سیاسی جدیدی کرده و تحولی را در تاریخ روحانیت موجب شده؛ این قشر را وارد عرصة سیاست و قدرت کرده و با وجود همة دشمنی‌های داخلی و خارجی و بی‌تجربگی هاو بی‌صفایی‌های بعضی از همراهان، کارایی آن را در ادارة جامعه امروز بشر در طی ده سال به اثبات رسانده است. نظرات چنین شخصیتی دربارة "جایگاه، نقش، اهمیت، تکالیف و آیندة روحانیت" قابل توجه و شایستة تأمل و تحقیق و بررسی است. بدیهی است همة نظرات ایشان در قالب یک مقاله نگنجد، ولی سعی می‌شود اصول و امّهات دیدگاه ایشان در این زمینه مطرح گردد.

سعید الله‌بداشتی اشاره: آیت‌الله سیدحسین موسوی‌تبریزی آخرین دادستان منصوب حضرت امام است. وی همچنین چند دوره در مجلس شورای اسلامی حضور داشت. تجربه حضور در قوای مقننه و قضاییه از یک سو و اعتماد و علاقه امام به وی از سوی دیگر نهایتا به آنجا ختم می‌شود که بعد از رحلت حضرت امام، این روحانی سیاسی به قم عزیمت کرد. او امروز در قم از فقهای نواندیشی به حساب می‌آید که در کنار گستراندن بساط فقه و فقاهت و تربیت شاگردان، بحث و بررسی پیرامون مسایل و اندیشه‌های جدید را نیز از دست نمی‌دهد. نکته جالب رفتار و شخصیت وی این است همان‌طور که از ابتدای طلبگی در مسیر مبارزه و سیاست‌ورزی فعال بوده، طی دو دهه اخیر نیز این حضور و فعالیت سیاسی و اجتماعی را تداوم بخشیده است. از اوایل دهه 70 با گردهمایی و در نهایت تاسیس مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، در کنار جمعی دیگر از فضلا و روحانیون خط امامی، از جمله مرحوم آیت‌الله محمد عبایی‌خراسانی فعالیت‌های خود را جامعیت بخشید. او هم‌اینک دبیرکل مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم است و تاکید دارد که نه در سال‌های قبل از انقلاب و نه امروز، هدفش از فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، حضور در ساخت قدرت نبوده و نیست و می‌گوید هدف روحانیون از حضور در عرصه اجتماعی و سیاسی نباید کسب قدرت باشد، امام نیز این‌گونه بود.