(روزنامه اطلاعات – 1394/11/27 – شماره 26378 – صفحه 12)
شکسته شدن محاصره حدود چهار ساله دو شهرک نبل و الزهرا ، قطع راه‌های امدادی تروریست‌های تکفیری به ویژه با ترکیه و فروپاشی نظام فرماندهی و کنترل گروههای تروریستی تکفیری، علاوه بر واردن کردن ضربه شدید روحی، فضا را برای آنها تنگ‌تر کرده است.به گزارش ایرنا، مقاومت سرسختانه اهالی دو شهرک نبل و الزهرا و تحمل سختی‌های ناشی از محاصره شدید با عملیات نیروهای ارتش عربی سوریه، کمیته‌های مردمی و همپیمانان آنها به ثمر نشست و اکنون فصلی جدید در منطقه حلب سوریه در حال رقم خوردن است.
رسانه‌های با انتشار خبرهای استقبال گرم مردم نبل و الزهرا و شادی زاید‌الوصف آنها تاکید کردند ، کاروان‌های حاوی مواد غدائی و دارو توسط دولت سوریه وارد این دو شهرک شده است.دو شهرک شیعه نشین نبل و الزهرا در ریف شمال غربی حلب که به پایتخت اقتصادی سوریه معروف است، واقع شده‌اند و جمعیت آنها که از توابع منطقه اعزاز این استان به شمار می آیند بالغ بر 70 هزار نفر است و به همین دلیل از اهمیت جغرافیایی و راهبردی بالایی برخوردار هستند.
شهرک نبل درغرب جاده بین‌المللی منتهی به ترکیه واقع و فاصله آن از حلب از مسیر جاده اصلی که حلب را به دو منطقه اعزاز و عفرین وصل می کند، حدود 20 کیلومتر است. شهرک الزهرا نیز در 20 کیلومتری حلب در کنار شهرک نبل قرار دارد.اهالی دو شهرک نبل و الزهرا که فصل زمستان بسیار سرد آنها معروف است، عمدتا به کار تجارت ، صنعت و کشاورزی اشتغال دارند. این دو شهرک از سال 2013 تحت محاصره شدید گروههای مسلح تروریستی تکفیری قرار داشتند که آثار مصیبت باری برای مردم آنها برجای گذاشت.
تنها گاهی اوقات آن هم از طریق هوایی، امکان شکستن محاصره دو شهرک وجود نداشت و مواد غذائی و داروئی برای ساکنان آنها فرستاده می‌شد. تاثیرات سخت و دردناک محاصره بر مردم این دو شهرک به ویژه در خصوص مواد غذایی ، آذوقه ، دارو ، سوخت ، برق و آب بسیار زیاد احساس می شد.محاصره طولانی سخت باعث افزایش بیماری‌ها در این دو شهرک شد و وضعیت بهداشتی بدی را در آن رقم زد، به گونه‌ای که کودکان و بیماران صعب‌العلاج امکان دسترسی به داروی مورد نیاز خود را نداشتند.
علاوه بر همه این ها، اهالی دو شهرک نبل و الزهرا با خطر گلوله باران‌های مکرر و بی هدف گروههای مسلح تروریستی قرار داشتند که به شهادت و زخمی شدن بسیاری از اهالی از جمله زنان و کودکان منجر شد.در طول دوران محاصره، دانشجویان ،کارمندان و کارکنان این دو شهرک امکان رفتن به دانشگاه و محل کار خود را از دست داده بودند.
نبل و الزهرابه دلیل اهمیت موقعیت راهبردی آنها بارها مورد حمله با سلاح‌های سنگین قرار گرفت و گروههای مسلح چندین بار تلاش کردند به این دو شهرک حمله کرده و وارد آن شوند اما با سد مقاومت و پایداری مردم برخورد کردند و موفق نشدند. مردم این دو شهرک با وجود شرایط بسیار دشوار، حدود چهار سال، محاصره و گلوله باران را تحمل کردند و کمیته‌های دفاع با مشارکت اهالی تشکیل شد. مردم نبل و الزهرا در مقابل گلوله باران‌های تقریبا همه روزه، مقاومت کردند تا این که ارتش عربی سوریه ، کمیته‌های مردمی و همپیمانان آنها توانستند با شکستن محاصره وارد این دوشهرک قرار گیرند و مورد استقبال باشکوه و گرم مردم قرار گیرند.
درحالی که مقامات سوری بلافاصله امدادرسانی به اهالی دو شهرک را آغاز کردند، نیروهای ارتش سوریه همزمان در جبهه باشکوی هم پیشروی‌های بزرگی را رقم زد که همچنان ادامه دارد. نیروهای ارتش سوریه و همپیمانان آن در یک جنگ شدید و سخت موفق شدند با شکست دادن عناصر مسلح گروههای تروریستی تکفیری مانند جبهه النصره – شاخه القاعده در سوریه – و همپیمانان آن از جمله احرار الشام ، تحولاتی سریع را در میدان نبرد رقم بزنند و در روستای معرسته الخان ریف شمالی حلب با نیروهای کمیته‌های مردمی پیوند بخورند تا بتوان به طور رسمی و قطعی پایان محاصره دو شهرک نبل و الزهرا را اعلام کرد.
آغاز محاصره
در تاریخ 8 آوریل 2012 (اواخر فروردین ماه ) یک گروه تروریستی موسوم به گردان نورالشهدا، 17 نفر از جوانان این دو شهرک را که در حال بازگشت از سرکار بودند، ربود و تهدید به کشتن همه آنها کرد.اهالی دو شهرک هم برای اعمال فشار بر گروههای تروریستی چند تن از تروریست‌های تکفیری را به اسارت گرفتند تا مجبور به مبادله شوند.درست دو ماه بعد در تاریخ 17 ژوئن 2012 (30 خرداد)، محاصره نبل و الزهرا آغاز شد و گروههای مسلح تروریستی مانع از ورود مواد غذایی و داروئی به این دو شهرک شدند و ارتش سوریه مجبور شد برای ارسال غذا و دارو و انتقال بیماران بدحال از بالگرد استفاده کند.
در طول مدت محاصره، تنها دو مرتبه، کمک‌های انسان‌دوستانه از جمله چادرها برای پناهجویان، کیسه‌های نایلون، مقادیر بسیار کم دارو که فقط قادر به تامین مایحتاج چند روز مردم بود، از سوی هلال احمر وارد دو شهرک تحت محاصره شدید شد. اما شکسته شدن محاصره شهرک‌های نبل و الزهرا بعد از 1277 روز در نتیجه ایستادگی و مقاومت مردم، به منزله پیروزی راهبردی اهالی این دو شهرک و ارتش سوریه و همپیمانان آن بدر مقابل گروههای تروریستی تکفیری مسلح بود و ابعاد انسانی ، نظامی و راهبردی زیادی به دنبال داشته است.
با توجه به موقعیت نزدیک این دو شهرک ( 15 کیلومتری) به مرزهای ترکیه،شکست محاصره آن ضربه مهمی به طرح‌های این کشور در ایجاد به اصطلاح منطقه امن در شمال سوریه وارد کرد و برگ برنده ای در مذاکرات ژنو برای نظام سوریه به منظور حل سیاسی بحران تحمیلی بر آن شد. این پیروزی، ضربه مهمی به روحیه گروههای مسلح تروریست زد و برخی ناظران پیش بینی کرده اند که درگیری داخلی این گروهها و در نتیجه فاصله افتادن بین ریف شمالی حلب با ریف غربی و قطع خطوط امدادی بین گروههای تروریستی با ترکیه دور از انتظار نیست.
«امین حطیط »سرلشکر بازنشسته ارتش لبنان و تحلیلگر مسائل راهبردی تاکید کرده است: رفع محاصره از شهرک‌های بنل و الزهرا به معنی شکست ترکیه است چرا که این منطقه فقط 15 کیلومتر با مرزهای آن فاصله دارد.وی با بیان اینکه برگه‌های برنده گروههای تروریستی مدام از دست آنها خارج می شود، تاکید کرد،این اتفاق به منزله برگ برنده نظام سوریه در میدان نبرد و در پشت میز مذاکرات است. سرلشکر حطیط افزود: به دلیل ترکیب جمعیتی خاص این منطقه، تصمیم برای محاصره نبل و الزهرا خارج از مرزهای سوریه و در اختیار ترکیه قرار داشت تا به زعم خود با این کار سوریه، حزب الله و ایران را تحت فشار قرار دهند. وی خاطرنشان کرد نیروهایی که موفق به شکستن محاصره این دو شهرک شدند بسیار حرفه ای بوده و توانسته اند در این منطقه بسیارخطرناک دست به عملیات بزنند.
این ژنرال لبنانی تصریح کرد در درگیری ها، همه انواع سلاح به کار گرفته شد اما آسیبی به نیروهای مدافع دو شهرک وارد نشد، بنابراین عملیات آزادسازی نبل و الزهرا را باید یک عملیات بسیار حرفه‌ای به ویژه در نحوه استفاده از سلاح دانست. ژنرال حطیط اظهارداشت نیروهایی که در این عملیات مشارکت کردند شناخت دقیقی از میدان داشتند و عملیات را به صورت کاملا دقیق و حساب شده پیش بردند به گونه ای که نیازی به طی مسافت زیاد پیش نیامد، وقتی منطقه ای در 15 کیلومتری مرزهای ترکیه رفع محاصره می شود.
وی تاکید کرد پیام رفع محاصره دو شهرک نبل و الزهرا در نزدیکی مرزهای ترکیه این است که این نیروها قادر هستند محاصره همه مناطق سوریه را بشکنند.
«ترکی حسن» کارشناس راهبردی سوری نیز در این زمینه اظهار داشت در طول 1277 روز محاصره شهرک‌های نبل و الزهرا، بیش از 15 هزار بمب و موشک و خمپاره بر سر اهالی این دو شهرک فرود آمد اما مردم دست از مقاومت و ایستادگی اسطوره ای خود برنداشتند چون به خداوند و به توانایی‌های ارتش و کشور خود ایمان داشتند. وی با اشاره به اینکه خانواده‌های عناصر مسلح تروریست در حلب اکنون در حال فرار به سمت ترکیه هستند، گفت: این عملیات نقشه‌های ترکیه برای ایجاد به اصطلاح منطقه امن در نوار شمالی سوریه به عمق 30 کلیومتر و طول 110 کیلومتر از جرابلس تا عفرین را با شکست مواجه کرد.
« ولید سکریه » یک سرلشکر بازنشسته ارتش هم تاکید کرد: رفع محاصره نبل و الزهرا نشانه ای از پیشرفت راهبردی نظام سوریه در عرصه نظامی است که توازن نظامی را به نفع حکومت و ارتش سوریه پیش خواهد برد.
سکریه با اشاره به حمایت هوائی روسیه، آن را نشانه تصمیم مسکو برای بیرون راندن ترکیه از منطقه دانست و افزود روسیه از همان ابتدای بحران ایجاد شده با ترکیه اقدام به قطع روابط سیاسی با این کشور گرفت و نقشه‌های آنکارا را به چالش کشید. وی اضافه کرد عملیات هوایی روسیه علیه گروههای تروریستی، پس از حادثه سرنگون شدن جنگنده سوخوی آن توسط ترکیه شدت بیشتری گرفت و موفقیت‌های زیادتری راه همراه داشت و به این ترتیب موجب افزایش سیطره سوریه بر همه مناطق از جمله در نزدیکی مرزهای ترکیه شد.
سکریه تصریح کرد بعد از رفع محاصره نبل و الزهرا و تثبیت امنیت در این دو شهرک و اطراف آن، پایان دادن به رفع کامل محاصره شهر حلب پایتخت اقتصادی سوریه تا شمارش معکوس برای پایان بحران این کشور ادامه یابد و نظام سوریه برگ‌های برنده بیشتری برای شرکت در نشست‌های آینده ژنو با مخالفان داشته باشد.
در این حال، سایت خبری تحلیلی تابناک در مطلبی با پرداختن به موضوع افتخار آفرینان فتح نبل و الزهرا می افزاید این خبر نیز مانند بسیاری از خبرهایی بود که طی چندماه گذشته از سوریه می‌رسید و حاکی از آزادسازی بخشی از خاک این کشور از دست تروریستها بود، ولیکن با نگاهی دقیق تر به اخبار تحولات مربوط به نبل و الزهرا شاهد ابعاد گسترده و باارزشی درخصوص این عملیات می شویم.در این مطلب به قلم علی طاهایی می خوانیم : شهرک‌های نبل و الزهرا در شمال غرب شهر حلب واقع شده و 20 کیلومتر با این شهر فاصله دارد و ساکنان آن بدلیل نزدیکی به قطب صنعتی سوریه، حلب، و همچنین نزدیکی به مرزهای ترکیه عمدتا به تجارت اشتغال داشته اند.
این دو شهر روی هم رفته دارای بیش از 70 هزار نفر جمعیت هستند که تقریبا تمام آنها را شیعیان اثنی عشری تشکیل می دهند. بدلیل ترکیب جمعیتی این دو شهر وشیعه بودن اهالی این دو شهر از سال اول آغاز درگیری ها در سوریه و سقوط حلب، این دو شهر از اصلی ترین اهداف تروریست ها محسوب می شده اند و سقوط این شهر به عنوان یک قدرتنمایی در مقابل جبهه مقابل به حساب می آمد و بارها تروریست ها خبر از سقوط این شهر می دادند تا روحیه نیروها را در جبهه مقابل تحت تاثیر قرار دهند. تلاش برای اشغال این شهر توسط تروریستها پس از سقوط حلب آغاز شد و قریب به چهار سال ادامه داشت ولی اراده مردم مظلوم این منطقه بیش از تمام توان و تجهیزات نیروهای تکفیری بود و از این رو اراده الهی بر خلق حماسه ای دیگر رقم خورد.
نگاهی به چهارسال محاصره و مقاومت مردم مظلوم نبل و الزهرا، نحوه اجرای عملیات آزادسازی و اثرات و پیامدهای این عملیات می تواند بزرگی این پیروزی را بیشتر روشن کند. یکی از مهمترین نکات در موضوع نبل و الزهرا مقاومت مردم این شهرها برای چهار سال بود در حالیکه برخی مناطق در سوریه و عراق در مقابل حمله تکفیری‌ها پیش از رسیدن نیروهای تروریست شهرهای خود را ترک کرده و آن را به تکفیری ها واگذار کرده بودند، در حالیکه 5000 جوان این شهرها به عنوان مدافعان غیرتمند، از شهرهای نبل و الزهرا دفاع کرده و بیش از 300 عملیات تروریستها را برای تصرف این دو شهر دفع کردند.
رشادت مدافعان نبل و الزهرا بدین جا ختم نشد و در میان بهت تروریستها بخش مهمی از عملیات اخیر برای آزادسازی این دو شهر توسط مدافعان داخل این شهرها اجرا شد و با الحاق آنها به نیروهای عمل کننده از خارج شهر عملا حصر این شهرها را شکست. حصر این دو شهرک به معنای عدم ورود غذا، آب و دارو به این شهر بود که این شهر را در آستانه وقوع یک فاجعه انسانی قرار داده بود. دولت بارها تلاش کرد تا با اجازه کمک رسانی به شهرک مزایا توسط هلال احمر سوریه اجازه کمک رسانی به نبل و الزهرا را از جیش الاسلام و احرارالشام بگیرد ولی سرسختی و تلاش فراوان تروریستها برای شکستن اراده مردم این دو شهر و عدم اجازه برای کمک رسانی به غیر نظامیان در این دو شهر راهی برای مدافعان و نیروهای مقاومت باقی نگذاشت مگر جنگیدن و نابودی محاصره کنندگان تکفیری. بنا بر اخبار رسیده این عملیات از جنبه نیروهای مشارکت کننده در آن نیز ویژگی‌های خاصی داشت. حضور گسترده نیروهای ارتش و نیروهای مردمی سوریه، نیروهای داوطلب کردستان سوریه، نیروهای حزب‌الله و آتش هوایی روسیه به همراه مجاهدت و جانفشانی مستشاران زبده ایرانی که تجربه سالها دفاع مقدس را در دفاع از محور مقاومت به کار گرفته بودند همکاری و هماهنگی مناسبی را برای شکستن کمر تکفیری ها در شمال حلب رقم زد.
پیامدهای عملیات
تاثیر این عملیات تا آنجا بود که مذاکرات صلح ژنو متوقف شد و واکنش‌های فراوانی را در میان گروههای معارضه و حامیان غربی و عربی آنها برانگیخت. آزادسازی نبل و الزهرا به عنوان یک حرکت نمادین دارای اهمیت فراوانی است ولی آنچه این عملیات را مهم تر می کند ارزش راهبردی منطقه شمال حلب است که ارتباط گروههای مسلح را با عقبه راهبردیشان یعنی مرزهای ترکیه فراهم می کند.
این شکست در ادامه پیروزی‌های گذشته نیروهای سوری و مقاومت که منجر به آزادسازی بخشی از جاده راهبردی شمال به جنوب سوریه شده بود راه اصلی تدارک گروههای مسلح را از شمال قطع کرده است و آنها را خصوصا در فصل زمستان با دشواری‌های زیادی برای تدارک نیروهایشان در مناطق جنوبی مواجه کرده و موازنه قدرت را بصورت محسوسی بر هم زده است. این نکته برای گروههای مسلحی که در مذاکرات صلح ژنو شرکت کرده بودند دارای بار منفی فراوانی بود به نحوی که توان چانه‌زنی آنها را تا حد زیادی کاهش داد و منجر به خروج برخی از این گروهها از مذاکرات و توقف آن شد.
این واکنش درخصوص گروههایی که مناطق تحت کنترل آنها در این عملیات آزاد شده شدیدتر بوده است هر چند رصد معارضان سوریه نشان می دهد که سایر گروهها نیز دچار فروپاشی شدید در روحیه نیروهایشان شده اند و در مقابل روحیه نیروهای ضد تروریستی به شدت افزایش یافته است چراکه یکی از اهداف قدیمی و بسیار ارزشمند مستشاران ایرانی در سوریه از ابتدای بحران که آزادسازی مردم مظلوم نبل و الزهرا بوده است محقق شد.دستپاچگی حامیان غربی و عربی گروههای معارضه سوریه از این پیروزی بر تروریستها در جای خود جالب و البته قابل انتظار به نظر می رسد.
وزرای خارجه فرانسه و آمریکا از اولین کشورهایی بودند که خواستار توقف عملیات در شمال حلب شدند چراکه تمام برگ‌های برنده معارضان را در مذاکرات از دست رفته دیدند و حتی ترکیه به عنوان اصلی ترین بازنده این عملیات خود را آماده عملیات زمینی برای نجات گروههای مسلح مورد حمایت خود نشان داد.
به نظر می‌رسد آزادسازی نبل و الزهرا گام مهمی در راه شکستن محاصره سخت و غیر انسانی فوعه و کفریاست و امید است که این دومینو با آزادسازی حلب به سایر مناطق تحت سیطره تروریستها سرایت کند و ارتباط جبهه شمال و جنوب بطور کامل قطع شود. در پایان باید به این نکته اشاره کرد که مقاومت مردمی در نبل و الزهرا خاری در چشم تروریستها برای تثبیت کامل مناطق شمالی حلب بود . این مقاومت مردمی را در فوعه و کفریا در سوریه و در بلد و آمرلی در عراق دیده ایم و می تواند نمونه ای موفق برای پایداری و ایستادگی مردم در مقابل تکفیری ها باشد. نقش مردان گمنام این نبردها را باید با صدای بلندتری ستود.
از طرفی،همزمان با پیشرفت‌های چشمگیر ارتش سوریه در حلب مقامات کشورهای غربی و حتی معارضان سوری هجمه هماهنگی را علیه روسیه آغاز کرده و خواستار توقف عملیات نظامی این کشور علیه تروریست ها شده اند. پس از آنکه «فیلیپ هاموند» در اظهاراتی حملات روسیه به مواضع گروههای تروریستی در سوریه را عامل تضعیف جریان‌های مخالف بشار اسد و قوت گرفتن داعش نامید، «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا، نیر در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش سخنان مشابهی را ایراد کرد.
همزمان با این اظهارات نیز یک گروه مخالف حکومت سوریه از حمله جنگنده‌های روسیه به حومه شهر حلب انتقاد و تهدید به کناره گیری از مذاکرات صلح ژنو به دلیل این حملات خبر داد. سالم مسلط، سخنگوی «کمیته عالی مذاکرات» (گروه مورد حمایت عربستان و ترکیه در مذاکرات ژنو) به خبرنگاران گفت: با وجود آنکه یک قتل عام بزرگ در سوریه رخ داده، هیچ‌کس، کاری انجام نداده و جامعه بین‌المللی به طور کامل کور است .همزمان با این تحولات یک فرمانده شورشیان به خبرگزاری رویترز گفت: نیروهای تقویتی از جمله موشکهای ضد تانک ساخت آمریکا را به جبهه‌های نبرد در اطراف حلب اعزام خواهد کرد.
او نبردها در شمال سوریه را «سرنوشت ساز» توصیف کرد.خبرگزاری رویترز می‌افزاید نیروهای دولتی با حمایت حملات هوایی روسیه در نواحی غربی که اکثر شهرهای مهم سوریه در آنجا قرار دارند، در حال پیشروی هستند.حملات روزهای اخیر به نواحی شمالی حلب اولین عملیات نیروهای دولتی سوریه در آن مناطق از پایان ماه سپتامبر ۲۰۱۵است. شمال حلب برای هر دو طرف نقش استراتژیک دارد زیرا یکی از مسیرهای تدارکاتی اصلی شورشیان از مرز ترکیه به سمت مناطق تحت کنترل آنها در حلب و اطراف آن از این منطقه عبور می‌کند.
در عین حال اگر نیروهای دولتی این منطقه را تصرف کنند می‌توانند روستای شیعه نشین نبول و الزهرا را که در محاصره شورشیان هستند، آزاد کنند.دید‌بان حقوق بشر سوریه که با استفاده از اطلاعات شبکه‌ای از فعالان خود در مناطق مختلف کشور حوادث مربوط به جنگ داخلی را بررسی و گزارش می‌کند، اعلام کرد ارتش سوریه مناطق بیشتری را در شمال غرب حلب تصرف کرده است.
«احمد ال سعود» فرمانده یک واحد ارتش آزاد سوریه (از گروههای اصلی شورشی سوری) که با عنوان لشکر۱۳شناخته می‌شود، به خبرگزاری رویترز گفت:ما نیروهای تازه نفس و سلاح‌های سنگین تری به جبهه اعزام کرده‌ایم. به نظر می‌رسد که این یک نبرد سرنوشت ساز خواهد بود. ما دو سکوی پرتاب موشک و تسلیحات دیگری به خطوط مقدم ارسال کرده‌ایم.
موشکهای ضد تانک هدایت شوند تاو(Tow) ساخت آمریکا موثر‌ترین تسلیحات در زرادخانه نیروهای شورشی است و زیر نظر سازمان سیا و فقط به بخشی از اپوزیسیون سوری مورد تایید آمریکا داده شده است.خبرنگار شبکه تلویزیونی المیادین در گزارشی گفت طی دو روز گذشته حداقل ۱۵۰مورد حملات هوایی انجام شده است.
اهداف هجمه همزمان به روسیه
همانطور که اشاره شد حلب از موقعیتی استراتژیک هم برای ارتش سوریه و هم برای گروههای شورشی و تروریستی برخوردار است و تسلط ارتش بر این شهر موضع تروریست ها را در سوریه که در ماه‌های اخیر به شدت تضعیف شده بیش از گذشته در خطر قرار می دهد .تضعیف موقعیت شورشیان و تروریست ها در داخل سوریه به معنای افزایش قدرت چانه زنی دولت سوریه در مذاکرات ژنو است و از همین رو کشورهای غربی و عربی که در صف حامیان گروههای شوروشی و تروریستی هستند مایل به از دست دادن منافع خود نیستند از همین رو با هجمه به روسیه و زیر سوال بردن حملات این کشور به مواضع گروههای تروریستی و فرافکنی در مورد این حملات سعی در ایجاد نوعی جبهه و جو سنگین دیپلماتیک علیه روسیه دارند تا شاید از این طریق از شدت حملات ارتش سوریه به مواضع تروریست ها در حلب کاشته شده و در نهایت پیشروی نیروهای مقاومت در این منطقه استراتژیک متوقف شود.
اعراب و کشورهای غربی از زمان آغاز بحران سوریه متحمل هزینه‌های زیادی در حمایت از گروههای شورشی شده اند از همین رو به هیچ وجه خواهان تضعیف موقعیت خود در مذاکرات ژنو نیستند .
ش.د9405910