شب قبل از شروع مذاكرات آستانه، ولاديمير پوتين پس از خداحافظي با مهمان خود آنگلا مركل در شهر سوجي روسيه، با دونالد ترامپ، تماس گرفت و همزمان با شروع نشست در روز چهارشنبه با رجب طيب اردوغان ديدار كرد تا مهم‌ترين حاميان گروه‌هاي مسلح در سوريه را متقاعد كند رويكرد سازنده‌اي درباره مذاكرات سياسي براي حل بحران سوريه در پيش گيرند. پوتين بيشتر ديپلمات‌هاي خود را براي گفت وگو با دو كشور ديگري كه نقش تأثيرگذاري در جنگ سوريه دارند يعني عربستان و قطر مأمور كرده بود و در همين حال براي كشاندن مخالفان پاي ميز مذاكره طرح جديدي ارائه كرده كه همه اين تلاش‌هاي روسيه براي حل بحران سوريه نشان دهنده جديد مسكو براي ترجمه ديپلماتيك و سياسي دستاوردهاي نظامي روي زمين است كه طي يك سال گذشته از طريق همكاري گسترده با نيروهاي مقاومت به رهبري ايران به دست آمده است، هر چند سرسختي مخالفان و سابقه مذاكرات سياسي باعث مي‌شود چشم‌انداز زياد اميدوار‌كننده‌اي درباره دور چهارم مذاكرات آستانه وجود نداشته باشد.
به گزارش جوان، پايتخت قزاقستان روز گذشته شاهد دور ديگري از مذاكرات بين دولت و مخالفان سوريه با حضور سه كشور ايران، روسيه و تركيه بود كه قرار است امروز نيز ادامه يابد. منابع خبري گزارش دادند كه هيئت مخالفان روز گذشته به دليل آنچه ادامه حملات هوايي در بعضي مناطق سوريه عنوان كردند از جلسه بيرون آمده و مذاكرات را به حالت تعليق درآوردند هر چند مقامات قزاقستان تأكيد كردند مذاكرات امروز با حضور هيئت مخالفان ادامه خواهد يافت. اولين نشست‌هاي آستانه پس از آزادسازي كامل حلب در آذر ماه سال گذشته برگزار شد كه سه كشور يعني ايران، روسيه به عنوان متحدان دولت سوريه و تركيه به عنوان حامي مخالفان گردهم آمدند تا با توجه به تحولات جديد، راهي براي حل مسالمت‌آميز بحران پيدا كنند.
اهميت دور چهارم
از آن زمان اين مذاكرات با احتساب نشست اخير چهار بار تكرار شده است اما آنچه اين دور از مذاكرات را از دفعات قبلي متفاوت مي‌كند اولاً به طرح جديد روسيه مربوط مي‌شود دوماً به سطح گسترده تلاش ديپلماتيك روس به‌ويژه خود پوتين براي ايجاد اجماع ديپلماتيك برمي‌گردد. در اين طرح پيشنهاد ايجاد چهار منطقه امن با هدف «كاهش خشونت‌ها» مطرح شده كه شامل ادلب، شمال شهر حمص، غوطه شرقي و جنوب سوريه است. مسكو در اين طرح تأكيد كرده كه بايد شرايطي ايجاد شود تا با كمك مخالفان داعش و جبهه النصره (شاخه سوري القاعده) از اين مناطق امن بيرون برانند. داعش و القاعده بر اساس توافق‌هاي ديپلماتيك و قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل گروه تروريستي شناخته مي‌شوند و در نتيجه آتش بس شامل حال اين گروه‌ها نمي‌شود.
منابع نزديك به مخالفان گزارش دادند كه آنها از اين طرح استقبال كرده‌اند اما هنوز معلوم نيست كه مخالفان چگونه مي‌خواهند به درخواست روسيه براي بيرون راندن القاعده و داعش عمل كنند. جدا كردن القاعده و داعش از ساير گروه‌هايي كه «شورشيان ميانه‌رو» خوانده مي‌شوند يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي مذاكرات سياسي بوده است چرا كه اين گروه‌ها اتحاد نزديكي با القاعده به‌ويژه در شمال سوريه برقرار كرده‌اند و كارشناسان معتقدند به دليل درهم آميختگي اين گروه‌ها با يكديگر اساساً جدا كردن آنها كار غيرممكني محسوب مي‌شود. مقامات قزاقستان اعلام كردند روز اول مذاكرات تمركز بر ايجاد مناطق امن بود. اين نخستين باري است كه موضوع ايجاد مناطق امن در مذاكرات دولت سوريه و مخالفان مطرح مي‌شود.
ديپلماسي گسترده روسي
روسيه بدون توجه به حمله موشكي امريكا به يك پايگاه هوايي سوريه تلاش مي‌كند از طريق ديپلماسي گسترده كشورهاي مؤثر در جنگ سوريه را با خود همراه كند تا به سياست‌هاي خصمانه خود پايان دهند. ولاديمير پوتين روز سه شنبه با آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان در شهر سوچي واقع در سواحل درياي روسيه ديدار و درباره سوريه گفت‌وگو كرد. او پس از خداحافظي همانطور كه از قبل اعلام شده بود با دونالد ترامپ همتاي امريكايي خود تماس گرفت. بر اساس بيانيه‌هاي كرملين و كاخ سفيد رهبران دو كشور درباره سوريه گفت‌وگو كرده‌اند.
ركس تيلرسون وزير خارجه امريكا در كنفرانسي مطبوعاتي درباره اين تماس تلفني گفت كه مذاكرات بسيار سازنده بود و تبادل آرا صورت گرفت. خواهيم ديد كه نتايج آن چه خواهد بود. كاخ سفيد نيز در بيانيه‌اي اعلام كرد: «ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه و دونالد ترامپ همتاي امريكايي‌اش توافق كردند كه همه طرف‌ها بايد همه تلاش خود را براي پايان دادن به خشونت به‌كار گيرند.» باوجود اينكه انتظار مي‌رفت ترامپ بر اساس وعده‌هاي انتخاباتي خود رويكردي متفاوت و سازنده درباره سوريه در پيش بگيرد اما دستور حمله موشكي به بهانه شيميايي باعث شد تا روابط مسكو و واشنگتن تيره شود. تماس رؤساي جمهور دو كشور براي اولين بار است كه پس ازاين حمله صورت مي‌گيرد.
علاوه بر مركل و ترامپ، رئيس‌جمهور روسيه با همتاي ترك خود رجب طيب اردوغان روز چهارشنبه در شهر سوجي ديدار كرد. تركيه مهم‌ترين حامي مخالفان محسوب مي‌شود و تصميم‌هاي اين كشور تأثير كليدي بر جنگ سوريه دارد. مسكو در طول دو سال گذشته به طرق مختلف سعي كرده است آنكارا را با خود در سوريه همراه كند كه تا حدودي با موفقيت همراه بوده است. روسيه پيشتر نيز مذاكرات فشرده‌اي با قطر و عربستان انجام داده بود. اين دو كشور نيز نقش مهمي در جنگ سوريه دارند و با حمايت مالي و تسليحاتي خود از گروه‌هاي تروريستي مانع از برقراري صلح در سوريه مي‌شوند. مشخص نيست كه تا چه حدي مذاكرات مسكو با مقامات اين دو كشور توانسته آنها را به اتخاذ رويكرد سازنده متقاعد كند اما عادل الجبير وزير خارجه عربستان اخيراً و پس از ديدار با همتاي روس خود گفت رياض از نشست آستانه حمايت مي‌كند.
نتانياهو: به پوتين گفته‌ام ايران براي روسيه هم تهديد است
نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با بيان اينكه حضور دائم ايران در سوريه قابل قبول نيست، مدعي شد تقويت تهران در منطقه تهديدي براي روسيه نيز خواهد بود. نتانياهو در گفت‌وگو با شبكه 9 اسرائيل با بيان اينكه «توسعه‌طلبي» ايران در منطقه، منافع روسيه را تهديد خواهد كرد، تلاش داشت مسكو را به عدم همكاري با ايران در موضوعات منطقه‌اي ترغيب كند. به نوشته خبرگزاري «اسپوتنيك» وي همچنين افزود: «ما مي‌گوييم ايران – و البته من به (ولاديمير) پوتين رئيس‌جمهور روسيه هم گفته‌ام – كه ايران نه تنها تهديدي براي ما بلكه نهايتاً تهديدي براي شما (مسكو) خواهد بود.» نتانياهو با ابراز نگراني از محور ايران-روسيه گفت: «روسيه البته توضيحات زيادي به‌خاطر اين رفتارش دارد. آنها مي‌خواهند از پيروزي داعش جلوگيري كرده و آن را شكست دهند اما اين بدان معني نيست كه بخواهيم داعش را براي ايران جايگزين كنيم و حزب‌الله يا شبه‌نظاميان شيعه در منطقه سوريه مستقر شوند.»
http://www.javanonline.ir/fa/news/849798
ش.د9600317