(روزنامه شرق - 1396/09/11 - شماره 3024 - صفحه 2)
همان‌طورکه رسانه‌های آمریکایی گفته بودند، بالاخره رضا ضراب، تاجر ایرانی- ترکیه‌ای، در دادگاه نیویورک علیه ترکیه شهادت داد. ایلنا به نقل از رویترز نوشت: ضراب که در مقام شاهد در دادگاه رسیدگی به یکی از پرونده‌های نقض تحریم آمریکا علیه ایران حضور دارد، روز پنجشنبه و در جریان سومین روز جلسه استماع شهادت، «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه را متهم کرد که شخصا مجوز دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را صادر کرده بود. رضا ضراب همچنین گفته «بانک زراعت» و «واکیفبانک» ترکیه در دورزدن تحریم‌های ایران نقش داشته‌اند. پیش از این، رضا ضراب و «هالک‌بانک» متهمان اصلی این پرونده به‌شمار می‌رفتند. دادستانی آمریکا رضا ضراب را متهم کرده که در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به دولت ایرانی کمک کرده است تا صدها میلیون دلار دارایی‌های آنها را برای دورزدن تحریم‌ها جابه‌جا کند. شهادت و ادعای رضا ضراب البته با واکنش اردوغان مواجه شد. به گزارش ایسنا به نقل از ارم‌نیوز، رئیس‌جمهور ترکیه در نشستی که با برخی نمایندگان حزب اعتدال و توسعه ترکیه داشت، در واکنش به سخنان رضا ضراب، گفت: «ترکیه تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نقض نکرده است. ما کار درست را انجام داده‌ایم و تحریم‌های ایران را نقض نکرده‌ایم».
رشوه ضراب به وزیر اقتصاد ترکیه
بر اساس این گزارش، ضراب همچنین در دادگاه نیویورک مدعی شده به «ظافر شاجلیان»، وزیر اقتصاد پیشین ترکیه، میلیون‌ها یورو رشوه داده است تا بتواند از ایران طلا قاچاق کند. در همین راستا، «بکر بوزداغ»، معاون نخست‌وزیر ترکیه، نیز گفت: «به رضا ضراب فشار آورده‌اند و او را مجبور به این اظهارات کرده‌اند. ما به وضوح می‌گوییم که این محاکمه سیاسی است و هیچ اساس قضائی ندارد. این توطئه‌ای علیه ترکیه است».
ضراب در جلسه دادگاه مدعی شده در فاصله مارس ٢٠١٢ تا مارس ٢٠١٣، ٤٥ تا ٥٠ میلیون یورو معادل ٥٣,٢ تا ٥٩.١ میلیون دلار به اضافه حدود هفت میلیون دلار رشوه به وزیر اقتصاد وقت ترکیه پرداخت کرده است. همچنین ایلنا به نقل از رویترز نوشت: «واکیفبانک» (واقف‌بانک) در ترکیه، روز گذشته اعلام کرد اتهامات مطرح‌شده از سوی رضا ضراب در دادگاهی در نیویورک علیه این بانک، بی‌اساس است. یک سخنگوی دولت ترکیه هم این پرونده را توطئه‌ای علیه ترکیه توصیف کرده است. «ماهر اونال»، سخنگوی حزب عدالت و توسعه، نیز محاکمه برگزارشده در آمریکا را اقدامی علیه ترکیه دانست و اعلام کرد: «ما اجازه نخواهیم داد ترکیه از سوی مردی که خود به گروگان گرفته شده، به گروگان گرفته شود».
برائت بانک‌های ترکیه از همکاری با ضراب
همچنین تسنیم به نقل از رویترز خبر داد همین اظهارات ضراب باعث شده بانک‌های ترکیه خود را از این اتهامات مبرا کنند. «دنیزبانک» ترکیه اعلام کرد هیچ همکاری‌ای با گروه کشتی‌رانی متعلق به رضا ضراب نداشته است. او در دادگاه گفته بود کمک کرده که دولت ایران از پول‌های خود در «هالک‌بانک» ترکیه برای خرید طلا استفاده و سپس آنها را از طریق دوبی به داخل کشور منتقل کند. ضراب همچنین گفته او از «دنیزبانک» ترکیه برای برخی از این معاملات استفاده کرده است. «هالک‌بانک» ترکیه نیز بعد از این اظهارات، با انتشار بیانیه‌ای ادعاهای ضراب درباره دست‌داشتن این بانک در معاملات غیرقانونی برای کمک به دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تکذیب کرده است.
«واکیفبانک» ترکیه هم اعلام کرده هیچ‌گاه دخالتی در فعالیت‌های شبکه رضا ضراب نداشته است. ضراب در اظهارات خود در دادگاه گفته بود که واکف‌بانک هم در انتقال پول‌ها به ایران نقش داشته است که باعث شده ارزش سهام واکف‌بانک در بورس استانبول با افت ١,٦درصدی مواجه شود. پیش از این دادگاه هم جابه‌جایی ضراب در آمریکا باعث مواجهه‌ای دیپلماتیک بین ترکیه و ایالات متحده شده بود. وزارت خارجه ترکیه در یادداشتی در زمینه اطلاع‌رسانی به‌موقع به سفارت ترکیه و وکلای دعاوی آنان در هنگام انتقال شهروندان ترکیه‌ای به یک مکان جدید و همچنین دلایل این انتقال، تأکید کرده بود. چندی بعد اما «مولود چاووش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه، خبر داد که مقام‌های آمریکایی اطمینان داده‌اند حال رضا ضراب خوب است و به مکان جدیدی منتقل شده است.
ضراب شریک بابک زنجانی
قبل‌تر از اینها، پای رئیس‌جمهوری ترکیه به این پرونده باز شده بود. در آبان، رویترز نوشته بود دادستان‌های آمریکایی می‌گویند ضراب برای پیشبرد کارهای خود از نام «رجب طیب اردوغان» استفاده کرده و دنبال جلب حمایت او بوده است. آنها در توضیح ادعای خود، به فایل ضبط‌شده یکی از مکالمات تلفنی ضراب اشاره می‌کنند که در آن با یکی از شرکای جرم خود از دیداری که با اردوغان حین یک مراسم عروسی داشته، سخن می‌گوید و اینکه تلاش داشته رضایت او را برای خرید یک بانک ترکیه‌ای جلب کند.
مهرماه هم رویترز از قول رجب طیب اردوغان نوشت: او گفته مقام‌های آمریکایی با تحت تعقیب قراردادن ضراب، دنبال انگیزه‌های پنهانی هستند. رضا ضراب که قرار بود در این پرونده به‌عنوان متهم حاضر شود، از شرکای بابک زنجانی، متهم ردیف اول بزرگ‌ترین فساد نفتی است که به اعدام محکوم شده است. آذر ١٣٩٢ پلیس ترکیه اعلام کرد در جریان ماجرای بحران فساد مالی ترکیه، ٥٣ نفر را به اتهام پول‌شویی و فساد مالی بازداشت کرده است؛ یکی از این افراد، رضا ضراب بود. او در ترکیه بدون محکومیت آزاد شد؛ اما در فروردین ٩٥ در آمریکا به اتهام صدها میلیون دلار معاملات مالی در نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران بازداشت شد. اولین جلسه دادگاه رضا ضراب اردیبهشت ٩٥ در نیویورک برگزار شد، ولی او اتهامات مربوط به برنامه‌ریزی توطئه برای انجام صدها میلیون دلار مبادلات مالی برای کمک به ایران را رد کرد.
http://www.sharghdaily.ir/News/147310
ش.د9603655