امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل پیرامون اصلاح روش‌های کاری شورای امنیت سخنرانی کرد.
متن این سخنرانی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب رئیس،
روش‌های کاری شورای امنیت نقش مهمی در ایفای مسئولیت آن دارد.
ایران همواره از تلاش‌ها برای اطمینان از اینکه دستور کار شورای امنیت به‌صورت کارآمد، شفاف و مطابق با اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد بهبود بیابد، حمایت کرده است.
در واقع، روش‌های کاری شفاف و مؤثر تضمین می‌کند که اقدامات و تصمیمات شورای امنیت در برابر جامعه بین المللی گسترده‌تر پاسخگو باشد.
این امر اهمیت روش‌های کاری را به عنوان یکی از پنج موضوع اصلی که اکنون در بحث‌های اصلاحی شورای امنیت مورد بحث قرار می‌گیرد، برجسته می‌کند.
آقای رئیس،
در راستای دستور کار نشست امروز، مایلم به نکات زیر اشاره کنم:
۱) شورای امنیت باید به منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی با احترام به حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی کشورهای عضو پایبند باشد.
۲) شورای امنیت باید با احتیاط از اختیارات خود ذیل فصل هفتم استفاده کند، به ویژه در مواقعی که در مورد توجیه تحریم‌ها نامطمئن است تا از آسیب رساندن به غیرنظامیان جلوگیری نماید. در این راستا، ارزیابی منظم تأثیرات انسانی تحریم‌ها، چه با تعلیق یا پایان دادن آنها در موارد ضروری، امری حیاتی است. باید از سیاسی کردن رژیم‌های تحریمی پرهیز کرد. متأسفانه، برخی از اعضا از تحریم‌ها به عنوان اهرمی برای پیگیری اهداف سیاسی خود و ایجاد بهانه‌های جدید برای طولانی کردن آن استفاده می‌کنند و به غیرنظامیان و کشورهای مستقل آسیب می‌رسانند.
۳) ایجاد ارگان‌ها یا سازوکارهای فرعی شورای امنیت باید مطابق با اصول منشور سازمان ملل باشد و شورای امنیت باید اطمینان حاصل کند که این نهادها در چارچوب وظایف خود عمل می‌کنند. علاوه بر این، اعضای شورا باید به نگرانی‌های مشروع کشورهای میزبان در مورد مأموریت‌های سازمان ملل احترام بگذارند.
۴) شورای باید تلاش‌های مستمر خود را برای انتقال موضوعات در دستور کار مجمع عمومی یا اکوسوک به شورای امنیت متوقف کند. چنین اقدامی با منشور ملل متحد در تضاد است، زیرا شورا در مورد موضوعاتی از این دست فاقد اختیار است. در همین راستا، گسترش دستور کار غیر ضروری شورا برای فشار بر کشورها، تنها اعتبار و مشروعیت شورا را خدشه دار می‌کند.
۵) شفافیت از طریق جلسات عمومی و جلسات توجیهی توسط دبیر کل یا سایر مقامات سازمان ملل افزایش می‌یابد. برای حفظ اعتماد و شفافیت، جلسات غیرعلنی و نشست‌های غیررسمی باید به حداقل برسد و تنها در مواقع ضروری و نه به عنوان یک رویه استاندارد، مورد استفاده قرار گیرد.
۶) سو استفاده عمدی از قواعد، رویه‌ها و عملکردهای شورای امنیت برای اهداف سیاسی توسط برخی اعضا، به ویژه در دوران ریاست آنها، اعتبار شورا و همچنین توانایی آن برای دفاع از منشور ملل متحد تضعیف می‌کند. متأسفانه، چنین رفتارهای نادرستی در حال رایج شدن است، که نه تنها غیرمسئولانه است بلکه سو استفاده آشکار از قدرت به حساب می‌آید. پایان دادن به چنین رفتارهای بی مسئولانه ای بسیار مهم است.
۷) مکانیزم قلمداری همچنان موجب نگرانی است زیرا اغلب منافع برخی از اعضا را در اولویت قرار می‌دهد که منجر به تصمیم گیری های عجولانه و نتایج غیر توافقی می‌شود. قلمداران باید مسئولیت‌های خود را بی طرفانه و شفاف انجام دهند.
آقای رئیس،
با توجه به نکات فوق، جمهوری اسلامی ایران از اصلاحات همه جانبه برای شفاف سازی، قانون مداری و پاسخگویی شورای امنیت دفاع می‌کند.
یک مثال فوری که نیاز به چنین اصلاحاتی را برجسته می‌کند، ناکامی شورا در جلوگیری از اقدامات نسل کشی رژیم اسرائیل در غزه، علیرغم درخواست‌های مکرر بین المللی برای آتش بس فوری است.
سواستفاده مکرر از حق وتو توسط ایالات متحده مانع از انجام وظیفه اصلی شورا در حفظ صلح و امنیت جهانی می‌شود.
سپاسگزارم