یکی از موضوعات بسیار مهم در زمینه رفع ناترازی برق و گاز کشور در فصول سرد سال، مسئله کاهش وابستگی سوخت نیروگاه‌ها به گاز و تنوع بخشیدن به سبد تولید برق کشور است. در قوانین بالادستی به مسئله توسعه سبد تولید برق کشور و کاهش وابستگی به گاز تأکید شده اما در یک بخش از قوانین بالادستی، تصمیم مهمی در زمینه تأمین نیاز صنایع از محل توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر با محوریت شرکت‌های دانش‌بنیان شده است که مربوط به ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان است. در این ماده قانونی به‌صراحت ذکر شده است که برای توسعه ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر هر ساله، یک درصد از تأمین نیاز برق صنایع با قدرت بیشتر از یک مگاوات از محل نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین شود و در سال 1405 حداقل 5 درصد از کل نیاز صنایع کشور نیز باید از محل برق تجدیدپذیر شود. در غیر این صورت با اخذ جریمه و افزایش قیمت برق تحویلی به این صنایع به قیمت برق تجدیدپذیر، منابع آن در جهت توسعه صنعت نیروگاهی برق تجدیدپذیر نظیر پرداخت وام کم بازده به بخش خصوصی جهت احداث نیروگاه تجدیدپذیر یا توسعه فناوری تولید برق تجدیدپذیر در شرکت‌های دانش‌بنیان هزینه شود.متأسفانه نه صنایع در این بخش سرمایه‌گذاری مناسبی انجام دادند و نه وزارت نیرو منابع حاصل از جریمه صنایع را به معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و صندوق نوآوری و شکوفایی تخصیص داده است.در ارتباط با این ماده قانونی با احمد بیگدلی، نماینده مردم خدابنده در مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم.
احمد بیگدلی در خصوص ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان گفت: این ماده قانونی، صنایع با قدرت مصرف برق بالاتر از 1 مگاوات را موظف کرده از سال 1402 تا 1406 سالانه یک درصد از برق مصرفی خود را از طریق تجدیدپذیر تأمین کنند تا جایی که در پایان دوره مورد بحث میزان تأمین برق تجدیدپذیر آن‌ها به 5 درصد میزان کل مصرف سالانه‌شان برسد.بیگدلی در ادامه گفت: اگر صنایع این کار را انجام ندادند، باید وزارت نیرو برق آن‌ها را با تعرفه برق تجدیدپذیر محاسبه و مبالغ را به حساب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق شکوفایی و نوآوری واریز کند تا در راستای تولید برق تجدیدپذیر هزینه شود. واقعیت این است که ما در زمینه قانون و قانون‌گذاری مشکلی نداریم. شاید کمتر مجلسی را بتوانیم در دنیا پیدا کنیم که به اندازه ایران بر امر قانون‌گذاری تأکید و توجه داشته باشد.وی افزود: ما قوانین خوبی در کشور داریم که اجرای آن‌ها می‌تواند مشکلات را در حوزه‌های مختلف حل کند. مجلس در زمینه قانون‌گذاری عملکرد خوبی داشته و قوانین خوبی هم مصوب شده است. به نظر می‌رسد در اجرا به مشکل می‌خوریم و در آن جا ضعف داریم که قوانین به خوبی اجرا نمی‌شوند. البته مجلس نیز در مرحله نظارت عملکرد قابل قبولی نداشته است. به همین دلیل زمینه برای عدم اجرای قوانین به وجود آمده است.بیگدلی عنوان کرد: موضوع مهمی در مجلس مبنی بر تجمیع قوانین مطرح شده است؛ این که به بررسی قوانین بپردازیم و قوانین موازی را حذف کنیم و به نوعی کارآیی قوانین مصوب را بالاتر ببریم. این روند می‌تواند کمک‌کننده باشد. در این روند قوانین اضافی و موازی کنار گذاشته می‌شود و به سمت اجرای قوانین شفاف و کارآمد می‌رویم. در ادامه باید نظارت مجلس بر اجرای قوانین افزایش پیدا کند.
باید به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برویم
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه دنیا به سمت استفاده از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در حرکت است، اظهار کرد: برای عقب نماندن از این روند باید به اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان بپردازیم و زمینه را برای تأمین برق صنایع از منابع تجدیدپذیر مهیا کنیم. استفاد از برق، مازوت، گاز و... در دنیا به شکلی که در کشور ما مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حال منسوخ شدن است. باید به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برویم.
انرژی‌های تجدیدپذیر به کاهش ناترازی برق کمک می‌کند
بیگدلی گفت: دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر علمی است که باید آن را فرا بگیریم. زیرا با استفاده از این فناوری زندگی انسان‌ها آسان‌تر می‌شود. دسترسی به این نوع از انرژی‌ها تا حد زیادی به کاهش ناترازی موجود کمک می‌کند. به همین دلیل، ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان بر تأمین برق صنایع به صورت تجدیدپذیر تأکید کرده و سازوکارهایش را پیش‌بینی کرده است.وی ادامه داد: دنیا به سمت دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر و استفاده از آن‌ها حرکت کرده است. ما در کشور فقط حرف این موضوع را زده‌ایم و قانون تصویب کرده‌ایم و در عمل اتفاقی نیفتاده است. با محاسبه برق صنایع با تعرفه تجدیدپذیر و اختصاص این منابع به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به نحوی که برای دانش‌بنیان‌های واقعی فعال در زمینه دستیابی به فناوری‌های تجدیدپذیر هزینه شود، اتفاق مثبتی رخ می‌دهد.
اجرایی کردن ماده 16 قانون راه نجاتی برای مشکل برق
بیگدلی در خصوص لزوم اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان و این که وزارت نیرو باید به وظایفش در این زمینه عمل کند و منابع حاصل از محاسبه برق صنایع با نرخ تجدیدپذیر را در اختیار صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری قرار دهد، تصریح کرد: آنچه در قانون پیش‌بینی شده است، بر اساس کار کارشناسی بوده و در راستای رفع مشکلات کشور در حوزه ناترازی برق است. عمل به قانون می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و مجلس نیز باید نظارت خود را در این زمینه افزایش دهد.وی در پایان خاطرنشان کرد: طبق ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان متولی اصلی تامین مالی توسعه برق تجدیدپذیر و رهایی از وابستگی بیش از حد به سوخت گاز برای تامین برق، منابع حاصل از ماده 16 و تخصیص آن در جهت توسعه توان تولیدی برق تجدیدپذیر از محل پرداخت وام با کم بازده به بخش خصوصی جهت احداث نیروگاه تجدیدپذیر یا توسعه فناوری تولید برق تجدیدپذیر در شرکت‌های دانش‌بنیان است که تاکنون انجام نگرفته است.