در چند شماره گذشته با گزیده و مختصری از ویژگیهای مکتب مرجع، فیلسوف، عارف ربانی و مجاهد «شهید آیتالله محمدباقر صدر» آشنا شدیم؛ مکتبی که تک تک خشتهای آن را با فکر خود بنا کرد و با تلاشهای پیگیر علمی خود، آن را مرحله به مرحله شکوفا کرد. مجموعه مطالب گفته شده، تنها بیانکننده بعد علمی، یعنی فقط یک بعد از ابعاد این شخصیت بزرگ و بینظیر تاریخ معاصر جهان تشیع و تاریخ تفکر انقلاب اسلامی است. چرا گفتیم تاریخ انقلاب اسلامی؟ زیرا شهید صدر به دلیل موضعگیری نسبت به انقلاب به شهادت رسید. درباره اتفاقاتی که به شهادت ایشان منجر شد، شرحش به این ترتیب است که یک بار برای مدت کوتاهی ایشان را به بغداد میبرند و سپس آزاد میشود. در واقع، بیشتر خواسته و مشکل رژیم بعث پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و موضعگیری شهید صدر در مقابل انقلاب بود. حتی صدام سعی میکند بعضی از آخوندهای عرب اهواز را که با صدام رابطه داشتند با لطایفالحیلی خدمت شهید صدر بفرستد که ایشان از طریق خواسته علمای اهواز نسبت به ایران موضع منفی بگیرد. این عده مطالب دروغی درباره تبعیضی که انقلاب اسلامی و امام نسبت به عربهای خوزستان روا میدارند، مطرح کرده بودند؛ اما ایشان با کمال هوشیاری و بصیرت پاسخ میدهد و میگوید به هیچ وجه در سایه اسلام چنین چیزهایی اتفاق نخواهد افتاد و اسلام و نظام حکومتی اسلامی عدل و داد را بر پا میکند و به هیچ وجه قابل قبول نیست این حرفهایی که شما میگویید.
در مرحله آخری که ایشان را به همراه همشیرهشان به بغداد میبرند، صدام محاجهای با ایشان میکند و مطالبات خودش را تکرار میکند و به نتیجه نمیرسد، اینگونه نقل کردهاند که صدام چنان عصبانی میشود که با دست خودش ایشان را ترور میکند. در ابتدا پیکر ایشان را در یک محل گمنام دفن میکنند، بعد از سقوط صدام آن کسانی که مشرف بر دفن ایشان بودند، نزد خواص انقلابیون عراقی میآیند و آن مکان را نشان میدهند که روی آن آسفالت و خیابان کشیده شده بود، لذا پیکر ایشان را در میآورند و میبرند در مقبرهای که الآن نمایان هست و آنجا دفن میکنند. به این ترتیب، بار دیگر جهان اسلام، به ویژه مکتب تشیع یکی دیگر از بزرگترین اندیشمندان خود را که به تعبیر امام خمینی (ره) «مغز متفکر اسلامی» در تاریخ اسلامی، به ویژه در قرن چهاردهم هجری بود، از دست داد.
البته امروز آثار علمی و فکری به جا مانده از وی و همچنین آثار شاگردان تربیت شده در مکتب علمی و فکری وی گرمابخش محافل علمی اندیشمندان اسلامی در عالم اسلام است. شهید صدر در طول نزدیک به سی سال تدریس و تعلیم، شاگردانی جوان، محقق، پرشور، متقی، متفکر، آگاه، مجاهد و سیاستمدار تربیت کرد که هر یک از آنها بعدها پرچمدار نشر علم و فرهنگ و آیین جهاد در راه خدا شدند و بعد از استادشان، راه علمی، فکری و سیاسیـ اجتماعی او را ادامه دادند.
شهید صدر از حامیان صادق امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی بود. امام (ره) در پاریس بود که سیدمحمدباقر صدر طی نامهای پشتیبانی خود را از ایشان و ملت انقلابی ایران اعلام و از مقام شهدای انقلاب تجلیل کرد؛ چرا که سیدصدر، نهضت امام خمینی (ره) در ایران را روزنه امیدی برای نجات امت اسلامی میدانست. بنابراین؛ از آغاز نهضت اسلامی امام در سال ۱۳۴۲ شمسی آن را تحت نظر داشت و از امام و حرکتش حمایت میکرد و به دلیل موضعگیری به نفع انقلاب اسلامی و نگرانی رژیم منحوس بعث از تکرار انقلاب اسلامی در عراق شهید شد.