نشست علمی دانشگاه تراز انقلاب اسلامی با ارائه «دکتر محمدرضا حسنی آهنگر» و همراهی کارشناسان تیم «دکتر محمد علی برزنونی»، «دکتر حامدنجاران طوسی» و «دکتر مهدی فاتح‌راد» و داوری استادان بزرگوار «دکتر محمد سعید تسلیمی»، «دکتر غلامرضا گودرزی»، «دکتر زهرا ناظم بکائی» و «دکتر محمدحسین رجبی دوانی» در دانشگاه جامع امام حسین (ع) برگزار شد تا پیشزمینهای برای ارائه کامل این نظریه در سطح کشور باشد. در این نشست دکتر حسنی آهنگر، فرمانده و رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) به عنوان نماینده و مسئول تیم ارائه دهنده ابعاد نظریه دانشگاه تراز انقلاب اسلامی را ارائه داد و سپس داوران دیدگاههای خود را درباره این نظریه بیان کردند.
سوزن‌بانی استادان برای تعیین ریل حرکت کشور
حسنیآهنگر با اشاره به نقش سوزن‌بانی استادان دانشگاه در مسیر حرکت کشور‌ها مبتنی بر منویات رهبر معظم انقلاب، گفت: «قطعاً امروز دو ریل حرکت وجود دارد، یکی مسیر غرب که بسته آماده و کامل برای حرکت مبتنی بر روش و منش غرب است و دیگری ریل تمدن نوین اسلامی که در این حوزه تجربیات کمی وجود دارد و باید صفر تا صد را تدوین و تبیین کرد.»
وی با اشاره به اینکه حاکمیت اسلامی از طریق تقلید از غرب ممکن نیست، ادامه داد: «برای این منظور بحث دانشگاه تراز انقلاب اسلامی مطرح میشود که تولید نظریات، منشور، الگوها، مکتبها و... صورت بگیرد و باید توجه داشت وقتی سخن از تمدن‌سازی به میان است؛ یعنی ایجاد و عدم تکرار و تقلید، چون چیزی را که نیست باید ایجاد کرد.»
وی به موضوع ایجاد هسته دانا و شبکه توانا در دانشگاه جامع امام حسین (ع) اشاره کرد و گفت: «موضوع این نظریه حدود ۱۲ سال پشتوانه اجرایی دارد و همزمان با نظریهپردازی اجرا هم شده است، اینکه چگونه انسان تراز را تربیت کند، بحث استاد و مربی محوری، توجه به اقتدار ملی و اسلامی، احصای نظام مسائل و اعتبارسنجی، اولویتبندی و پاسخدهی و رسوب دانشی و بسیاری دیگر از مباحث همزمان با نظریهپردازی در حال اجراست.»
آهنگر در ادامه ابعاد گوناگون نظریه و روند اجرای آن را در دانشگاه بررسی کرد و در نهایت گفت: «این بخشی از گزارش اجراست و قطعاً کار‌های صورت گرفته و بررسی و اصلاح روند‌ها فرصت مبسوطتری برای ارائه نیاز دارد، البته این نظریه به صورت مکتوب در اختیار داوران است که مطالعه بفرمایند.»
کشتی نجات در این دانشگاه متبلور است
داوران این نشست «دکتر محمد سعید تسلیمی» از دانشگاه تهران، «دکتر غلامرضا گورزی» از دانشگاه امام صادق (ع)، دکتر «زهرا ناظم بکایی الزهرا» و «دکتر محمدحسین رجبی دوانی» از دانشگاه جامع امام حسین (ع) بودند.
دکتر تسلیمی پس از ارائه ابعاد این نظریه در نقد و بررسی آن ابتدا با اشاره به چراغ هدایت و کشتی نجات بودن امام حسین (ع)، این نام را در خور قامت این دانشگاه دانست و افزود: «حضرت امام خمینی (ره) می‌فرمایند دانشگاه مبدأ همه تحولات است، وقتی از تراز سخن به میان می‌آید، البته باید آن را با نقیضش هم شناخت، یعنی در این نظریه باید ناتراز را هم تعریف کنید.»
وی افزود: «هر عنصر آفت هم دارد، آفتها اغلب به چشم نمیآیند، در این نظریه باید به آفتها هم توجه شود.»
تسلیمی در ادامه گفت: «انتظار از دانشگاه تراز که منتسب به کشتی نجات است، تولید انسان تراز است و دانشگاه تراز باید به این امر هم توجه کند.»
وی دانشگاه را موظف به حل نظام مسائل کشور دانست و گفت: «این هم در نظریه شما و هم در عمل که گزارش دادید وجود دارد.»
تمرکز نباید صرفاً بر نظام حل مسائل باشد
دکتر محمد گودرزی دیگر داور این نشست هم ضمن اشاره به اینکه این نظریه در عمل هم در حال ساخته شدن است، افزود: «نکته مثبت سازکار بهبود مستمر در برنامه است.»
وی مردمی بودن، ساختارشکنی، ساختارسازی، تمدن‌سازی و... را از مهمات یک دانشگاه تراز دانست و گفت: «واژه تراز ذهن را درگیر میکند، اینکه چه میخواهد بسازد.»
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه افزود: «چالشهایی وجود دارد؛ کارآمدی در صحنه عمل، رقابتپذیری، سرآمدی برای جا افتادن نظریه و رفت و آمد با سایر دانشگاه ها برای گفتمان‌سازی و همراهسازی. در این نظریه هرچند کار جامع است، اما باز به خصوص در حوزه علوم انسانی دچار یک فقدان نظریه مبنا هستیم.»
گودرزی در ادامه به موضوعاتی، مانند کم رنگ دیده شدن مرجعیت، حرکت دانشگاه به سمت مسئله و همزمان حرکت مسائل به سمت دانشگاه و تبیین جریان دو طرفه علم و مسئله اشاره کرد و افزود: «تمرکز تمام روی نظام مسائل گاهی یک دام هم میتواند باشد، یعنی وقتی دانشگاه بیش از حد وارد حل مسائل میشود؛ از جنبه علمی خود غفلت میکند که در تبیین این نظریه باید به آن توجه شود، یعنی رصد نیاز است تا آینده را هم ساخت و صرفاً روی مسائل امروز تمرکز نکرد، همانطور که شما در حوزه هوش مصنوعی چنین اقداماتی را در دانشگاه در حال انجام دارید.»
تخصیص ندادن بودجه آفت کار است
«دکتر زهرا ناظم بکایی» دیگر داور این نشست بود. وی هم در بررسی و نقد این نظریه اظهار داشت: «مقوله دانشگاه اسلامی نمونه اجرایی در تاریخ ندارد، البته برشهایی از تاریخ امامت حضرت صادق (ع) و حضرت رضا (ع) در حوزه شاگردپروری وجود دارد، اما دانشگاه نبوده است.»
وی در تبیین ابعاد نظریه افزود: «ما در مطالعه نظریه گاهی با دانشگاه سازمانی مواجه شدیم گاهی با دانشگاه عمومی، در این نظریه باید به دقت مشخص شود که دانشگاه تراز سازمانی ملاک است یا غیر سازمانی.» وی افزود: «فرآیند عمل در این نظریه باید همچون کارکرد آنزیم در بدن باشد که بتوان تسریعکننده فرآیند شود.»
بکایی ادامه داد: «برخی ویژگیهای گفته شده در نظریه پیش فرض است، برای نمونه بحث میانرشتهای و فرا رشتهای در کشور تعریف مشخصی ندارد و در کشور تجربه موفقی هم وجود نداشته است، تعریف مشخصی هم از این موضوع نشده است.» وی افزود: «آفت مهم کار بودجه است، یعنی برنامه بدون تخصیص و بودجه قابل اجرا نیست و باید به این امر هم توجه کرد.»
دکتر محمدحسین رجبی دوانی به منزله آخرین داور این نشست هم در بررسی کلی و نقد این نظریه، ضمن قدردانی از تلاش دکتر آهنگر طی این سال‌ها در رابطه با بسط عملی و نظری این نظریه با هم اظهار داشت: «باید آسیبشناسی کرد که چرا پس از ۴۶ سال هنوز دانشگاه تراز در جمهوری اسلامی نداریم؛ از سال ۱۳۵۸ که خود ما در بخش جنبش دانشجویی دانشکدههای اسلامی به صورت خودجوش در دانشگاه تأسیس کردیم و همه اقدامات با انقلاب فرهنگی تعطیل شد تا بعد که دانشگاه تربیت مدرس با همین هدف شکل گرفت و پس از چند سال از این هدف دور شد و حتی در دورانی به ضد این هدف تبدیل شد و... همه و همه را باید آسیبشناسی کرد.»
وی افزود: «تا حاکمیت اخباریون بر حوزه در حدود چهار قرن پیش، حوزههای علمیه منجم، ریاضیدان، طبیب، فیلسوف و بسیاری دیگر از دانشمندان حوزههای مختلف علمی را هم تربیت میکردند، که این از حوزههای علمیه گرفته شد، اما در روند‌های بعدی اگرچه فلسفه و علوم از این دست به حوزه برگشت؛ اما دیگر خبری از علوم دیگر در حوزه نشد.»
وی با انتقاد از موضوع مباحث تاریخی در این نظریه، گفت: «به نظر می‌رسد در این نظریه به منابع دسته دوم تاریخی ارجاع شده که باید توجه میشد که از منابع دسته اول بهره برد.»