«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پر حاشیه آمریکا، با مردی دیدار کرد که تا همین شش ماه پیش، واشنگتن بهدلیل ریاست شاخه‌ای از القاعده در سوریه، ۱۰ میلیون دلار جایزه برای سرش تعیین کرده بود. دیدار ترامپ با «احمد الشرع» رئیس‌جمهور سوریه در ریاض، نخستین دیدار رؤسای‌جمهور دو کشور بعد از یک ربع قرن است. آخرین دیدار، ملاقات «بیل کلینتون» با «حافظ اسد» در ژنو بود. بهزعم برخی ناظران، این لحظه اعطای مهر تأیید آمریکا به الشرع بود و نشان داد که دولت ترامپ بالاخره به سیاست مشخصی در قبال سوریه رسیده است. بهویژه آنکه در سخنرانی ۴۸ دقیقه‌ای خود در مجمع سرمایه‌گذاری عربستان هم بهطور غافلگیرکننده‌ای اعلام کرد، همه تحریم‌ها علیه سوریه را لغو می‌کند. اما آیا وعده‌های ساکن این روز‌های کاخ سفید که به رفتار‌های هیجانی معروف است، محلی از اعراب دارد؟
دکتر «نیل کوئیلیام» پژوهشگر اندیشکده انگلیسی «چتم هاوس»، در این باره می‌نویسد: «ترامپ قبل از شروع تور سه روزه خود به کشور‌های عربی حوزه خلیجفارس وعده خبر‌های بزرگی را داده بود، اما تعداد کمی از سیاستگذاران اطراف رئیس‌جمهور احتمال می‌دانند او دست به چنین اقدامی بزند. ترامپ تأکید کرده معافیت از تحریم‌ها با هدف تشویق سوریه به عادی‌سازی روابط با (رژیم) اسرائیل انجام شده و به ضرورت اخراج شبه نظامیان خارجی، اخراج گروه‌های رادیکال فلسطینی و کمک به مهار داعش نیز اشاره کرده است.»
وی با بیان اینکه این تصمیم می‌تواند بهمعنای آغاز بازسازی جدی سوریه باشد، تصریح کرد: «لغو تحریم‌ها پیامد‌های بسیار گسترده‌ای خواهد داشت؛ ازجمله امکان آزادسازی دارایی‌های بین‌المللی سوریه، فرصتسازی برای سرمایه‌گذاری کسب‌وکار‌های خارجی در بخش‌های کلیدی مانند ساخت‌وساز، انرژی و تجارت و دسترسی به سیستم‌های مالی و اعتبار جهانی.»
این پژوهشگر حوزه غرب آسیا وعده ترامپ برای لغو تحریم‌های روسیه را مصداق ضرب‌المثل «باد آورده را باد می‌برد» دانست و نوشت: «بسیاری در دولت ترامپ با این سیاست جدید مخالف هستند. مهم‌تر آنکه ترامپ دستورات اجرایی متعددی صادر می‌کند. اما در استمرار اجرایی شدن تصمیمات خود پایدار نیست. چنانکه بهسرعت از کارزار خود علیه حوثی‌ها (انصارالله) در یمن خسته شد. او برای تحقق لغو تحریم‌ها به حمایت همه‌جانبه نیز نیاز دارد. زیرا تنها تحریم‌های اعمال شده علیه سوریه از طریق دستورات اجرایی (EO) می‌تواند بهراحتی از سوی ترامپ لغو شود، که تنها دو تحریم از مجموعه تحریم‌های آمریکا علیه دمشق است.»
وی افزود: «لغو تحریم‌های کنگره، مانند تحریم‌های اعمال شده براساس قانون سزار، بسیار سخت‌تر است. این موارد در قوانین آمریکا مدون هستند و نمی‌توانند بهطور یک‌جانبه از سوی رئیس‌جمهور لغو شوند. همچنین این احتمال نیز وجود دارد که تصمیم ترامپ در لحظه و به دستور محمدبن سلمان اتخاذ شده باشد؛ از اینرو می‌توان پیش‌بینی کرد که رئیس‌جمهور توسط یک شخصیت کاریزماتیک دیگر متقاعد شود که دوباره نظر خود را تغییر دهد.»
«کوئیلیام» با تأکید بر دشواری لغو تحریم‌های مرتبط با تروریسم، تصریح کرد: «سوریه از سال ۱۹۷۹ در فهرست دولت‌های حامی تروریسم آمریکا قرار دارد و به اتهام استفاده از سلاح‌های شیمیایی، جنایات جمعی و نقض حقوق بشر تحریم شده است. این نام‌گذاری‌ها وزن حقوقی و سیاسی قابل توجهی دارند و حذف آنها بحث‌برانگیز و زمانبر است. به این ترتیب، می‌توان نتیجه گرفت وعده دادن برای لغو تحریم‌ها علیه سوریه آسان، اما اجرای آن دشوار است.»
«مایکل روبین» پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعاتی «امریکن اینترپرایز» و مشاور پیشین وزارت دفاع آمریکا نیز در انتقاد از این اقدام ترامپ نوشت: «الشرع غیر منتخب است و هنوز ثابت نکرده که کنترل جنبش خود را دارد، چه رسد به کشور سوریه. او نهایتاً ۳۵ تا ۴۰ درصد از سوریه را تحت کنترل داشته باشد. قبایل جنوبی منطقه اطراف دیره را کنترل می‌کنند و در فاصله قابل توجهی از دمشق قرار دارند. کُرد‌ها همچنان شمال و شرق سوریه را در اختیار دارند و علوی‌ها همچنان در امتداد سواحل مدیترانه حضور دارند.»
وی افزود: «ترامپ با لغو تحریم‌ها به دیگر گروه‌های تروریستی این پیام را می‌دهد که برای خروج از لیست تروریست‌ها دو راه پیش رو دارند، یا خودشان را اصلاح کنند و یا بر شدت توحش خود بیفزایند تا یک کشور را در دست بگیرند. از سوی دیگر، این اقدام ترامپ می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد «محور القاعده» از آنکارا تا دمشق و دوحه باشد که خطری برای منطقه است.»