همه راه‌ها به گاز ختم می‌شود

بصیرت: بر اساس پیش بینی شرکت ملی گاز ایران با اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها روزانه شاهد صرفه جویی حداقل 80 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری خواهیم بود. دولت می تواند این صرفه جویی را در مواردی همچون صادرات، تزریق به مخازن نفتی ، نیروگاهها و صنایع عمده حمل و نقل به کار گیرد.
باید دید مصرف گاز طبیعی صرفه جویی شده در کدام یک از موارد فوق بیشترین صرفه اقتصادی را برای کشور دارد. هزینه تمام شده یک متر مکعب گاز طبیعی شامل هزینه های تولید، پالایش، انتقال و توزیع حدود 900 ریال است.با در نظر گرفتن قیمت نفت به ازای هر بشکه 70 دلار و بهای صادرات هر متر مکعب گاز طبیعی به ترکیه 32 سنت ، صادرات هرمترمکعب گاز طبیعی 2،300 ریال برای کشور صرفه اقتصادی دارد.
مخازن تزریقی که گاز می خواهند
طبق اعلام شرکت ملی نفت ایران هم اکنون به منظور برداشت هر بشکه نفت اضافی از میدان های نفتی، به تزریق 80 تا 110 متر مکعب گاز طبیعی نیاز است که این عدد متناسب با شرایط میدان، مخزن، فشار و ویژگی های نفت متفاوت است. اگر میانگین 80 تا 110 متر مکعب یعنی 95 متر مکعب را محاسبه کنیم، نفت بشکه ای 70 دلار، تزریق هر متر مکعب گاز طبیعی به میدان های نفتی 6،470 ریال برای کشور صرفه اقتصادی دارد. شایان ذکر است تزریق ضمن ازدیاد برداشت نفت از مخازن، گاز میدان مشترک پارس جنوبی را تخلیه و در میدان های مستقل ذخیره می کند.
سوخت نیروگاه ها و صنایع
این در شرایطی است که سوخت مایع مصرفی نیروگاهها و صنایع کشور نفتگاز و نفت کوره است که متاسفانه پس از سالها بی نیازی کشور از واردات نفتگاز، از سال 1385 مجددا واردات این فرآورده به کشور آغازشد که باعث خروج میلیاردها دلار ارز از کشور شد. از آنجا که متوسط قیمت FOB خلیج فارس نفتگاز و نفت کوره در دو ماه اخیر به ترتیب 5،540 و 4،460 ریال بوده است.همچنین حدود 3/2 درصد سوخت مایع مصرفی نیروگاهها و صنایع کشور نفت کوره و حدود 3/1 درصد آن نفتگاز است که با احتساب هزینه های نگهداشت، انتقال و توزیع، استفاده از هر متر مکعب گاز طبیعی در نیروگاهها و صنایع 5،370 ریال برای کشور صرفه اقتصادی دارد.
...و اینک CNG
بر اساس محاسبات انجام شده هزینه واردات یک لیتر بنزین با قیمت FOB خلیج فارس به علاوه هزینه نگهداشت، انتقال و توزیع 6،680 ریال برآورد می شود. از آنجا که استفاده از هر متر مکعب سی.ان.جی در یک خودروی گازسوز مطلوب (یعنی دارای موتور پایه گازسوز مجهز به سیستم پاشش مستقیم که مخازن آن در کفی خودرو جانمایی شده است ) منجر به کاهش حدود یک لیتر واردات بنزین می شود.صرفه جویی اقتصادی ناشی از جایگزینی یک لیتر بنزین با یک متر مکعب سی.ان.جی (در موتور پایه گازسوز و با احتساب برق مصرفی جایگاه سی.ان.جی با در نظر گرفتن قیمت تمام شده هر کیلو وات ساعت 832 ریال)، 5،570 ریال حاصل می شود.
پرواشح است که پس از تزریق، استفاده از گاز طبیعی به صورت سی.ان.جی البته در یک خودرو گازسوز مطلوب بیشترین صرفه اقتصادی را برای کشور دارد.
بد نیست در پایان به متوسط مصرف گاز طبیعی در هر یک از چهار حوزه مذکور در سال 88 نیز اشاره شود . آماری که بر اساس آن ، میزان صادرات گاز طبیعی 2/19 ، تزریق 6/12 ، نیروگاهها و صنایع عمده 180، حمل و نقل (سی.ان.جی) 5/9 میلیون متر مکعب در روز اعلام شده است .
متاسفانه برای ساخت 7 پالایشگاه جدید در کشور برآورد 26 میلیارد دلار سرمایه گذاری شده است که تا کنون 5/8 میلیارد دلار آن هزینه شده است و توجیه آن جلوگیری از خام فروشی و تامین بنزین مورد نیاز کشور ذکر شده است که هر دو مورد مردود است. اگر این 5/8 میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری شده بود شاید اکنون کشور در وضعیتی قرار نداشت که تا 3 سال آینده هیچ افزایشی در ظرفیت تولید گاز کشور نداشته باشیم.
مرتضی ابراهیمی - دبیر انجمن صنفی CNG