سوء مدیریت دلیل اصلی سوانح هوایی اخیر اعلام شد

احسانة حاج‌اسماعیلی: کمیتة دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در نشستی خبری با اصحاب رسانه،‌ گزارش بررسی‌های خود از علل و عوامل فاجعة سقوط هواپیمای 13 ـ c ارتش را اعلام کرد.
رضا طلایی‌نیک، رئیس این کمیته به همراه شش عضو دیگر کمیته، دو نفر از دیگر اعضای کمیسیون امنیت ملی، 20 فرماندة نظامی و مسئول کشوری و 20 کارشناس و متخصص نظامی و غیرنظامی که در طول دو ماه از رخداد حادثة سقوط به بررسی این حادثه پرداخته بودند، در نشستی دو ساعته با خبرنگاران، نتایج حاصل از این بررسی‌ها را اعلام کرد. طلایی‌نیک البته در ابتدای سخنان خود از عدم‌ پی‌گیری سوانح گذشته و عدم عذرخواهی و ضعف مسئولیت‌پذیری برخی از مسئولان ذی‌ربط در این حادثه انتقاد کرد و در گفتاری مفصل به تشریح عملکرد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پرداخت و تاکید کرد که این گزارش به هیچ وجه فعالیت ارزشمند این دو نهاد را زیر سؤال نخواهد برد.
گزارش کمیتة مسئول پی‌گیری ابعاد این سانحه در مجلس به ذکر نکاتی پیرامون علل و عواملی که نقشی تکمیلی و زنجیره‌ای در بروز این حادثه داشتند، بسنده کرده بود و طلایی‌نیک با اعلام این که گزارش مفصل‌تر در جلسة غیرعلنی نمایندگان مجلس اعلام خواهد شد و یک نسخه از آن نیز به دفتر مقام معظم رهبری برای پی‌گیری و بررسی ارسال می‌شود، تاکید کرد: البته وظیفه کمیتة دفاعی مجلس تعیین علل و عوامل بود و شناسایی مقصرین و برخورد با آنها برعهدة قوه قضاییه است، مجلس نمی‌تواند در موارد مرتبط با پی‌گیری قضایی و جزایی دخالت کند. وی در ادامه تصریح کرد که آنچه قرار است در جلسة غیرعلنی مطرح شود چیزی فراتر از چارچوب صحبت‌های امروز نخواهد بود و تنها به دلیل بیان برخی آمار و ارقام و اطلاعات در حوزة نظامی و لشکری که اعلام آن برای افکار عمومی به دلیل ملاحظات امنیتی با محدودیت مواجه است این جلسه غیرعلنی خواهد بود.
طلایی نیک همچنین یادآور شد: هیچگونه قرینه و دلیل و مدرک معتبر و نظر کارشناسی مبنی بر عمدی بودن یا توطئه و خرابکاری در این سانحه به اثبات نرسیده است و به لحاظ آسیب‌شناسی در تجهیزات، مسایل فنی و مراقبتی، عوامل سانحه و ریشه‌های اصلی آن در گزارش کمیته مشخص است. وی دربارة احتمال حملة الکترونیکی به هواپیمای c-130 ارتش و فالکن سپاه که پیش از این توسط وزیر کشور عنوان شده بود نیز گفت: اظهارات اخیر مبنی بر احتمال حملة الکترونیکی در بروز سانحه به عنوان یکی از فرضیه‌های احتمالی در گروه‌های بررسی‌کننده، مطرح بوده اما هیچ دلیل، مدرک و نشانة کارشناسی برای اثبات این فرضیه وجود ندارد و به احتمال زیاد اظهارنظر وزیر کشور یک دیدگاه کاملاً شخصی است و ایشان هیچ‌گونه مسئولیتی در تیم‌های برررسی‌کنندة علل سقوط هواپیما نداشته است.
رئیس کمیتة دفاعی مجلس در بیان مشروح گزارش این کمیته در خصوص سانحة سقوط هواپیمای c-130 ارتش جمهوری اسلامی، اظهار امیدواری کرد که با تکمیل تحقیقات قضایی برخی مسئولان ذی‌ربط در حادثه سقوط هواپیمای c-130 ارتش در عذرخواهی یا استعفاء از برخی سمت‌ها اقدام منطقی کنند.
طلایی نیک گفت: نتایج تحقیقات کمیتة دفاعی مجلس با روند تحقیقات دستگاه قضایی هم‌خوانی نزدیک و با نتایج بررسی‌های گروه نظامی بررسی‌کنندة حادثه هم‌خوانی نسبی دارد.
وی از گزارش گروه نظامی بررسی‌کنندة حادثه، بازدیدهای تکمیلی گزارش‌های کتبی و شفاهی مرتبط، دیدگاه‌های کارشناسی، نوار مکالمات مراقبت پرواز با خلبان و کتاب‌های مرجع هوانوردی و اسناد بین‌المللی، به عنوان فاکتورهای مورد توجه در بررسی علل وقوع حادثه یاد کرد و گفت: به هم خوردن صحنه سانحه به دلیل ضعف مدیریتی در عملیات امداد و نجات، شهادت تمامی سرنشینان هواپیما، آسیب‌دیدگی بدنة هواپیما به دلیل آتش‌سوزی شدید و فقدان سیستم‌های DFDR و CVR (جعبة سیاه) چهار عامل مؤثر در محدودیت بررسی حادثه به شمار می‌روند. وی افزود: برخی علل سقوط به دلیل ملاحظات امنیت ملی در جلسة غیرعلنی مجلس مطرح می‌شود و همه بررسی‌ها و نتایج به دست آمده، علاوه بر گزارش به افکار عمومی و صحن غیرعلنی مجلس به مقام معظم رهبری و سران سه قوه برای رسیدگی ارجاع خواهد شد.
طلایی نیک سه عامل اصلی و دو عامل فرعی را علت بروز سانحة سقوط هواپیمای C-130 ارتش دانست و گفت: بروز نقص فنی در سیستم ناوبری هواپیما و نارسایی سیستم مراقبت پرواز فرودگاه، کاهش غیرمجاز ارتفاع، سرعت و تغییرات شدید سمت هواپیما و عدم انصراف از تقرب به عنوان عوامل اصلی و همچنین بروز نقص فنی در موتور چهارم هواپیما و محدودیت دید به دلیل آلودگی هوا به عنوان دو عامل فرعی بروز سانحه در بررسی‌ها مشخص شده‌اند.
وی همچنین از ضعف تدابیر در مدیریت و سیاست‌گذاری، معضل کمبود بودجه، ناهماهنگی در ساختار مدیریتی هوانوردی کشور، ضعف نظارت ستادی و تخصصی و همچنین محدودیت پشتیبانی ناشی از فقدان پایبندی کشور سازنده هواپیما به تعهدات بین‌المللی به عنوان پنج عامل ریشه‌ای واحدهای لشکری وکشوری در به وجود آمدن این‌گونه از حوادث یاد کرد. طلایی نیک پس از ارایة گزارش نهایی بررسی‌های به عمل آمده در خصوص علل بروز سانحه سقوط هواپیمایی C-130 ارتش در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال عمدی بودن بروز سانحه گفت: هیچ‌گونه نظر کارشناسی یا دلیلی مبنی بر عمدی بودن این سانحه به اثبات نرسیده است.
وی همچنین در خصوص علت ارایه گزارش در جلسة غیرعلنی مجلس گفت: جلسة غیرعلنی برای تشریح اطلاعات، آمار و برخی ارقام حوزه نظامی است و به دلیل برخی ملاحظات امنیت ملی، امکان ارایه این اطلاعات در افکار عمومی با محدودیت مواجه است. این نمایندة مجلس، دربارة علت تغییر خلبان و ارتباط آن با سقوط هواپیما گفت: تغییر خلبان نمی‌تواند به عنوان عامل بروز سانحه تلقی شود؛ اما به عنوان یک سوء تدبیر در مورد به‌کارگیری مجدد خلبان در گزارش کمیتة دفاعی وجود دارد. ‌
وی در مورد علت انتقال خبرنگاران با هواپیمای ترابری گفت: انتقال خبرنگاران با این هواپیما نیز جزو مصادیق سوء تدبیر مسئولان ذی‌ربط به شمار می‌رود و روند تصمیم‌گیری در مورد چگونگی استفاده از هواپیمای ترابری نظامی برای انتقال خبرنگاران در گزارش وجود دارد. طلایی نیک گفت: به لحاظ کلی و سازمانی رده‌های مقصر شناسایی شده‌اند و دستگاه قضایی آمادگی برخورد با مقصرین و مسببین را دارد و به لحاظ تفکیک وظایف قانونی این امر توسط دستگاه قضایی صورت خواهد گرفت.