مقصر اصلی و یا...

نسرین وزیری
54 روز از شهادت خبرنگاران و نیروهای نظامی در فاجعه مرگبار سقوط هواپیمای C-130 می‌گذرد؛ فاجعه‌ای «شوک‌برانگیز» که هیچ چیز مایه التیام داغ دیدگان آن نمی‌شد و نمی‌شود، مگر شناسایی علل و عوامل آن.
از آن سو، تاکنون با مسکوت ماندن ریشه‌های این رخداد شوم، چه گزنده نگاه‌های تلخی که می‌رفت، «گوهری» خلبان این هواپیمای مرگ را نشانه رود. و چه بی‌پناه مادر او که به استناد عاجزانه خواسته بود علاوه بر داغ فرزند، سایه خجلت را بر سرش روانه نکنند که تا همیشه شرمنده دیگر داغداران این فاجعه نباشد. گرچه در کش و واکش بسیار میان بنیاد شهید و ارتش، ابتدا به ساکن جان باختگان این حادثه را شهید نخواندند و بعد با سماجت و پیگیری‌های مسئولان دیگر شهید خواندند. گرچه استیضاح در قدم نخست خاموش ماند اما با تشکیل چندین کمیته تحقیق و پیگیری وعده ریشه‌یابی علل سقوط را نوید دادند. 6 روز دیگر، این حادثه 2 ماهه می‌شود ولی همچنان اثری از نتایج تحقیق کمیته‌های حقیقت‌یاب نیست. فراکسیون اقلیت مجلس که بلافاصله پس از این فاجعه در راستای استیفای حقوق ملت، طرح استیضاح وزیر دفاع را مطرح کرد؛ در راستای حقوق همین ملت و البته به علت حفظ منافع و امنیت ملی، این طرح را مسکوت گذارد و به نوعی آن را پس گرفت. این فراکسیون که در نخستین روزهای پس از حادثه، پیگیری علل و عوامل آن از کانال‌هایی چون سوال، تذکر و تحقیق و تفحص را زمانبر می‌خواند، امروز به گفته دبیر کلش قصد دارد که از کانال تحقیق و تفحص نظارت خود را پی گیرد. اگرچه گهگاه برخی نمایندگان از دستاوردهای مهم و شگرف هیأت تحقیق و تفحص، سخن می‌گویند ولی هنوز هیچ نتیجه و یا بیانیه‌ای از سوی این هیأت دال بر شناسایی و ریشه‌یابی علل سقوط هواپیمای C-130 منتشر شده است. کمیته دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز که از سوی خانه ملت متولی پیگیری این امر بود، به جز اظهارنظرهای پراکنده رئیس خود و کنفرانس مطبوعاتی‌ای که تنها به تکرار مکررات در آن پرداخته شد؛ هیچ نتیجه ملموسی را ارائه نداده است. نگاه‌های معطوف به کمیته 29 نفره نیز این روزها دچار یأس شده‌اند. اگرچه این کمیته نیز رسماً نتیجه دستاوردهای خود را مطرح نکرده است ولی برخی نمایندگان از گزارش نهایی آنها دال بر مقصر جلوه دادن برج مراقبت پرواز و خلبان شهید پرده برداشته‌اند. نتیجه‌ای که مطرح کنندگان استیضاح و پیگیران تحقیق و تفحص از سانحه سقوط C-130 را اقناع نکرد، چه رسد به افکار عمومی. از هیأت پیگیری دستگاه قضایی نیز خبری به گوش نمی‌رسد. در این بین که اظهارنظرهای مسئولان اعم از نمایندگان مجلس، وزیر دفاع، متخصصان نیروی هوایی و... در بررسی علل این سقوط؛ نقص فنی، ضعف مدیریت، نامناسب بودن شرایط جوی، فرسوده بودن سیستم پرواز و عواملی از این دست را نشانه رفته است، به ناگهان وزیر کشور از احتمال خرابکاری بیگانگان در سیستم الکترونیکی هواپیما خبر می‌دهد؛ احتمالی که اگرچه از نگاه عضو هیأت رئیسه مجلس یا نمایندگان پیگیر ماجرای سقوط به علت جایگاه امنیتی گوینده آن، قابل توجه است، ولی به گفته رئیس کمیته دفاعی مجلس تاکنون تأیید نشده است. حتی یک عضو هیأت تحقیق و تفحص از فاجعه سقوط C-130 از اینکه تاکنون این احتمال را به علت فقدان شواهد لازم صفر در نظر گرفته بودند، سخن می‌گوید. جدا از اینکه اعلام مواضعی از این دست با یکی از تکنیک‌های تبلیغات سیاسی بی‌شباهت نیست؛ باید اذعان داشت که انتشار این گونه اخبار بی‌آنکه پس زمینه روشنی از آن ارائه شده باشد، بار دیگر بیم مختومه شدن پرونده در هاله‌ای از ابهام را در اذهان زنده می‌کند. کما اینکه در بمب‌گذاری‌های زنجیره‌ای اهواز و خوزستان نیز به جز انتساب اینگونه فجایع خونبار به بقایای حزب بعث عراق، بازماندگان ساواک و یا مزدوران انگلیسی که از مرز عراق به ایران راه یافته بودند، نتیجه واضح و مشخص دیگری مطرح نشد.