بمباران خبری در تهاجم نرم!

بصیرت: شاید از چند هفته پیش که شبکه « یورونیوز فارسی» به سر دبیری ماریا سرسالاری خبرنگار سابق بی بی سی فارسی راه اندازی شد، برای عده ای این سوال پیش آمد که چرا یورونیوز فارسی؟ برای پاسخ به این پرسش باید به این نکته توجه کرد که درحال حاضر تأسیس این شبکه اهداف خاصی را دنبال می کند. اهدافی که اتحادیه اروپا و در راس آن قدرت های اروپایی روی آن برنامه ریزی های فراوانی انجام داده اند که مهمترین آن را می توان رقابت درگسترش ایدئولوژی اروپایی و به نوعی فرهنگ اروپایی و سپس گستراندن چتر خبری برکشورهای فارسی زبان و انتقال اطلاعات دلخواه دانست.
هزینه فوق العاده اتحادیه اروپا برای راه اندازی این شبکه بی دلیل نیست. چرا که دنیای امروز رسانه ها این موضوع را به سیاستمداران به خوبی فهمانده که هزینه کردن همراه با برنامه در این راه می تواند نقش موثری درپیش برد جنگ نرم و اجرای اهداف درکشور مورد نظر داشته باشد.
ازسوی دیگر این موضوع برکسی پوشیده نیست که ایران یکی ازاهداف همیشگی اتحادیه اروپا است، به گونه ای که سیاستمداران این اتحادیه همیشه بر این موضوع تاکید داشته اند که یکی از راه های نفوذ درایران ایجاد تنش های داخلی و به نوعی ایجاد آشفتگی اطلاعاتی در ذهن شهروندان ایرانی است و ایجاد شبکه تلویزیونی یکی از موثرترین راه ها می تواند باشد، چرا که دوران جنگ نظامی تمام شده و درعصر حاضر پیاده نظام همان عناصر رسانه ای و خبری هستند. که درحال حاضر اروپایی ها به دنبال این موضوع هستند تا پیاده نظام جنگ نرم خود و تهاجم رسانه ای خود در ایران را تقویت کنند به گونه ای که صحبت های بسیاری درمورد را ه اندازی بخش فارسی فرانس 24 هم به گوش می رسد.
گوش به فرمان اتحادیه اروپا، ما مستقلیم
از این واقعیت نمی توان چشم پوشی کرد که در شبکه ای مانند یورونیوز فارسی خبرها آن گونه که سیاستمداران اروپایی می خواهند بیان می شود تا براساس آنچه مدنظر آنهاست تاثیر بگذارد.
تاکنون هم این موضوع اثبات شده که این برنامه ریزی کاملا منطبق با سیاست های خبری اروپایی ها بوده است که نمونه آن را می توان درنوع پوشش خبری درمورد مسائل ایران در کنار خلیج فارس مشاهده کرد. چرا که همه می دانند اروپائیان درمورد خلیج فارس و جریان نفتی این منطقه چه حساسیتی نشان می دهد و آن هم به این دلیل است که اروپائیان به این روند بسیار محتاجند. از سوی دیگر درآخرین برآورد شرکت SOCEMIE (مرکب از شبکه های دولتی 19کشور اروپایی که اداره کننده یورونیوز محسوب می شوند) با پوشش خبری در 200 میلیون خانه در 121کشور جهان، پربیننده ترین شبکه خبری اروپایی درجهان است. هرچند که به نظر می رسد که این گونه تبلیغ برای یورونیوز فارسی بی دلیل نیست و موج بزرگنمایی برای این شبکه که از سال 1993 شروع شد. بی دلیل نبوده است. اما از سوی دیگر باید به این موضوع هم توجه داشت که این حرکت ها و تبلیغات، در واقع برای اهداف بزرگتری است.
باید به این نکته توجه کرد که یورونیوز فارسی مانند دیگر بخش های یورونیوز درپی ترویج فرهنگ اروپایی عمل می کند. به گونه ای که بارها در طول روز از این شبکه آناناس هایی نمایش داده می شود. یورونیوز را ببینند تا بدانید که اروپائیان به چه چیزهایی علاقه مند هستند و یا در برنامه هایی مانند searcher با جمله اروپائیان چه چیزی را جستجو می کنند، یا اروپاییان چگونه به اهداف خود دست پیدا می کنند، سعی می کند بینندگان را به فرهنگ اروپایی علاقه مند کند. درکنار این موضوع فرهنگ اروپاییان را مهم نشان می دهد، به گونه ای که سعی براین دارد که به بیننده القا کند که فرهنگ اروپایی آنقدر مهم و قابل توجه هست که بسیاری از مردم دنیا برای فهمیدن آن یورونیوز را می بینند.
با توجه به این مسائل باید به این موضوع توجه کنیم که یورونیوز از همان ابتدا سعی کرده که برخلاف خط و مشی همیشگی شبکه هایی مانند «صدای آمریکا» به صورت غیر آشکار اهداف خود را عملی کند. به گونه ای که شما در یورونیوز نمی توانید مانند صدای آمریکا جهت گیری های تند را مشاهده کنید. چرا که خود کارشناسان این شبکه بر این باورند که این شیوه دیگر نمی تواند در مخاطبان کشورها اثرگذار باشد و برای همین از شیوه های غیرمستقیم برای ضربه زدن به کشورهایی مانند ایران عمل می کنند. به عنوان مثال یورونیوز همیشه پس از جلساتی که سران کشورهای اروپایی علیه ایران برگزارمی کنند تمام تلاش خود را به کار می بندد تا از تصمیمات این جلسات دفاع کند. این کار از طریق فریب مخاطب و مجاب کردن او به این امر که «ایران راهی برای پارلمان اروپا باقی نگذاشته است» صورت می گیرد.
به این صورت تلاش فوق العاده ای برای مشروعیت بخشیدن به تصمیمات آنها می کند.
نکته قابل توجه دراین بین فرآیند زیرپوستی این شبکه برای جلب نظرمخاطب است. به عنوان مثال شبکه یورونیوز هیچ گاه مانند صدای آمریکا از واژه تروریست به صورت مکرر استفاده نمی کند، بلکه با نشان دادن تصاویر حملات تروریستی سعی می کند در درجه اول به مخاطب اروپایی و جهانی خود وحشت القا کند و دردرجه دوم به مخاطب بفهماند که ایران درراس کشورهایی است که این حرکت تروریستی را انجام می دهند.
مستقل بودن با نبودن! چرا باور نمی کنید؟
کاملا مشخص است که این شبکه تمام تلاش خود را انجام می دهد تا به مخاطب خود القا کند که مستقل است. چرا که آنها این موضوع را دریافته اند که دیگر کسی مستقل بودن آنها را باور نمی کند که نمونه آن را می توان درهمین چند هفته پیش مشاهده کرد. درهفته های گذشته بی بی سی فارسی تلاش گسترده خود برای مستقل نشان دادن این شبکه از دولت انگلستان را انجام داد.
نمونه عینی این موضوع را هم می توان درمورد یورونیوز مشاهده کرد. چرا که این شبکه هم تلاش گسترده ای در راستای مستقل نشان دادن خود از اتحادیه اروپا انجام می دهد.
یورونیوز! دشمنی که باید رصد شود
باید به این نکته توجه کنیم که یورونیوز اهداف مشخصی را در ضربه زدن به کشور ما دارد و حقیقتا پیوندی که این شبکه با سیاست خارجی اتحادیه اروپا دارد نشان دهنده فرآیند تخریبی آن است. اما یک چیز را هم نباید فراموش کرد؛ سبک های جدید و الگوهایی که دراین شبکه ها ارائه می شود می تواند نمونه هایی باشد برای سبک های خبری ما در رسانه ملی! چرا که امروزه همه کارشناسان رسانه براین موضوع باور دارند که شبکه های خبری هم باید از فاکتورهای جذابیت استفاده کنند، به گونه ای که شاید سالها پیش بحث جذابیت درشبکه های خبری این گونه مطرح نبود و تنها بعد خبری و اطلاع رسانی آنها مورد توجه بود. اما مخاطب دنیای امروز تنوع طلب است و حتی از شبکه های خبری هم تنوع و جذابیت را می طلبد. به ویژه در مورد شبکه خبر صدا و سیما این مسائل باید مورد توجه قرارگیرد. چرا که حتی اگر لگوهای خبری تکرار شود از بار تاثیرگذاری خبر کم می شود.
به عنوان مثال سبک های جدید خبرهای تصویری نمونه هایی از روش های جدید است که رسانه ملی نباید از آن غافل بماند. به صورتی که در سبک های جدیدی در بعضی قسمت های خبری تصاویر بدون هیچ صدا و تحلیلی پخش می شود و دراین موارد تحلیل به عهده خود مخاطب گذاشته می شود و این موضوع باعث اعتماد بیشتر مخاطب به رسانه ها می شود.
پاسکاری خبری؛ حربه ای هماهنگ
درکنار تاسیس «یورونیوز فارسی» و «بی بی سی فارسی» و احتمالا در آینده «فرانس 24فارسی» باید به این نکته اشاره کرد که این زنجیره هماهنگ برای رسیدن به فرآیند مورد نظر از تکنیک خاصی استفاده می کند. تکنیکی که درعرف رسانه به آن پاسکاری خبری می گویند. دراین نوع از تکنیک رسانه ای به یک موضوع مشترک از ابعاد خاص نگاه می شود. به گونه ای که هرکدام از این شبکه ها سعی می کنند به مسائل ایران با رویکردی متفاوت نگاه کنند. هرچند که یک رویکردها متفاوت به نظر می رسد، اما درلایه های پنهان و پشت پرده همه از یک تئوری پیروی می کنند و آن هم تخریب ایران درچشم مخاطب جهانی است. اما این تخریب از سوی هر کدام با شیوه های متفاوت انجام می شود تا مخاطب جهانی هیچ گاه به هدف مشترک آنها پی نبرد و به نوعی به آنها بدبین نشود.
اما باید به این نکته اشاره کرد که سطح سواد مخاطب رسانه های امروز در تمام جهان درحال افزایش است و دراین بین وظیفه ما این است که از طریق شبکه های برون مرزی تا حد امکان با این بمباران خبری درکنار پاسکاری خبری مقابله کنیم، و این موضوع می طلبد که شبکه هایی مانند Prees Tv درعرصه بین المللی بیشتر فعالیت شوند. فعالیتی که باید متفاو ت تر از شبکه های خبری داخلی باشد. حتی درلحن و نوع بیان خبر، که دراین بین به نظر می رسد که اگر بتوان بمب های خبری و موج های خبری دراین گونه شبکه های فرامرزی ایجاد کرد می توان دراین زمینه تاثیر بیشتری گذاشت که لازمه این مسئله گستراندن چتر خبری و داشتن خبرنگاران درمراکز مهم خبری دنیا است.
رضا فرخی