فرق دانشجویان با آدم‌های سیاسی‌کار

* دانشجوی موفق چه دانشجویی است؟
** به نظر من دانشجوی موفق کسی است که خوب درس بخواند؛ خوب تهذیب اخلاق کند و خوب به ورزش بپردازد. من برای دانشجوی موفق، سه شاخص دارم. البته ممکن است یک جوان موفق در خانه، معیار های دیگری داشته باشد؛ یک کاسب موفق، یک اداری موفق، معیار های دیگری داشته باشد؛ اما دانشجوی موفق، به حیث دانشجویی، این است: باید خوب درس بخواند، به اخلاق و تهذیب نفس بپردازد، ورزش هم بکند.
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران 22/2/77)
* وظیفه جنبش دانشجویی در کنار سایر اقشار جامعه برای رسیدن به جامعه اسلامی الگو چیست؟
** جنبش دانشجویی؛ یعنی دانشجوی متحرک، دانشجوی فعال؛ دانشجویی که از نیروی فکر و توان جسمی و روحی خودش می خواهد برای پیشرفت استفاده کند؛ آیا فقط اینها مخاطبند؟ بلاشک نه. سنگین ترین مسئولیت بر عهده مسئولان و انواع نخبگان جامعه است؛ نخبگان علمی و نخبگان فکری و نخبگان سیاسی، لیکن جریان دانشجویی فعال هم مسئولیت سنگینی دارد. یکی از مسئولیت های جریان دانشجویی، تلاش برای فهمیدن است؛ یعنی تفکر.
من به نظرم می رسد یکی از کار های لازم، تشکیل جلسات فکری وسیعی است که مجموعه دانشجویی، همراه با مجموعه حوزوی، با برنامه ریزی خوب، می تواند به وجود بیاورد تا بنشینند درباره مسائل گوناگون فکر کنند. گسترش فکر و پراکندن فکرِ درست و صحیح می تواند همان ثمراتی را ببخشد که ما در زمینه های مسائل علم و فناوری و پیشرفت علوم از دانشجو توقع داریم؛ یعنی شکوفایی، آوردن حرف نو به میدان اندیشه، با یک حرکت صحیح و جهتگیری درست. یکی از کارها این است.
(دیدار دانشجویان با رهبر انقلاب 7/7/87)
* آیا ما به عنوان سربازان انقلاب و فعالان جریانات دانشجویی انقلابی باید عیناً از همان موضعی سخن بگوییم که رهبری معظم به اقتضای جایگاه رفیع ولایی و سکانداری کشتی انقلاب از آن سخن می گویند؟
** می گویند آیا ما هم باید مثل رهبری موضع بگیریم یا نه؟ خوب، رهبری یک تکلیفی دارد، ما یک تکلیف دیگر داریم. ببینید، نبادا کسی تصور کند که رهبری یک نظری دارد که برخلاف آنچه که به عنوان نظر رسمی مطرح می شود ، در خفا به بعضی از خواص و خلصین، آن نظر را منتقل می کند که اجرا کنند؛ مطلقاً چنین چیزی نیست. اگر کسی چنین تصور کند، تصور خطایی است؛ اگر نسبت بدهد، گناه کبیره ای انجام داده. نظرات و مواضع رهبری همینی است که صریحاً اعلام می شود ؛ همینی است که من صریحاً اعلام می کنم.
چند سال قبل که یک قتلی اتفاق افتاده بود و دشمنان جنجال کردند، تبلیغات کردند و گفتند اینها فتوا داشتند، دستور داشتند و می خواستند یک جوری پای رهبری را میان بکشند، توی نماز جمعه گفتم: اگر من یک وقتی اعتقاد پیدا کنم که یک نفری واجب القتل است، این را توی نماز جمعه علنی خواهم گفت. نه جایز است، نه شایسته است که مواضع دیگری غیر از آنچه که رهبری به صورت علنی و صریح به عنوان مواضع خودش اعلام می کند، وجود داشته باشد؛ نه، همینی است که دارم می گویم.
البته ممکن است کیفیت روزه گرفتن شما با بنده، نماز خواندن شما با بنده یک تفاوتهایی داشته باشد. خوب، شما جوانید، دانشجویید؛ فعالیت دینی شما، فعالیت اجتماعی شما جوانانه است؛ با رفتار پیرمردانه پیرمردها طبعاً تفاوت پیدا می کند. از این تفاوت های قهری و طبیعی نمی شود صرف نظر کرد.
(بیانات در دیدار دانشجویان در یازدهمین روزماه رمضان 1/6/89)
* لطفاً نظر خود را در مورد آینده فعالیت های سیاسی دانشجویان و سمت و سوی این حرکات بفرمایید.
** من سه، چهار سال قبل از این گفتم که دانشجویان بایستی سیاسی شوند؛ و بعد هم علیه کسانی که دانشگاه را از سیاست دور کردند، تعبیر تندی کردم. یک سال بعد از آن، یا همان وقت ها، در یک اجتماع دانشجویی گفتم که اشتباه نکنید؛ من که می گویم فعالیت سیاسی، معنایش این نیست که فعالیت سیاسی حتماً باید علیه دولت، علیه مسئولان و علیه نظام باشد. بعضی از بدخواهان، فعالیت سیاسی را این گونه تعبیر می کنند. فکر می کنند فعالیت سیاسی، یعنی سیاسی کاری!
این، یک نوع سیاسی کاری و یک نوع تقلب است که آدم تصور کند فعالیت سیاسی در دانشگاه، فقط با بدگفتن و با فحاشی کردن و با اهانت کردن به این و آن حاصل می شود ؛ نه. فعالیت سیاسی، برای پیدا شدن قدرت تحلیل در دانشجوست. این دانشجو اگر قدرت تحلیل سیاسی نداشته باشد، فریب می خورد و فریب خوردن دانشجو، درد بزرگی است که تحملش خیلی سخت است. بالاخره اگر دانشجویان بخواهند قدرت تحلیل پیدا کنند، باید فعالیت سیاسی بکنند؛ باید سیاست را بخوانند، بنویسند، بگویند، مذاکره و مباحثه کنند. تا این کار نشود، دانشجویان توانایی پیدا نمی کنند. عقیده من، هنوز هم همین است.
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران 22/2/77)
* اولویت های سیاسی، فرهنگی در دانشگاه ها و راهکار های صحیح حرکت های دانشجویان مسلمان انقلابی را در رسیدن به آنها بیان فرمایید.
** به نظر من، اولویت های سیاسی امروز، نباید موضوعات را مشخص کند؛ روشها را باید مشخص کند؛ موضوعات خیلی تفاوتی نمی کند. به نظر من، بحث های سیاسی دانشجویان خوب است. بحث کنند؛ منتها بحث های جست وجوگر و کاوشگر، نه بحث های فرمایشی. ما مثلاً به بعضی از شخصیت ها یا افراد یا مقاماتی که همه چیز را فرمایشی بیان می کنند، اعتراض می کنیم؛ اما بعد ناگهان می بینم که فلان دانشجو در یک گردهمایی، اجتماع کوچک یا بزرگ، یک فرمایش صادر می کند! اگر فرمایش بد است، همه جا بد است.
بحث دانشجویی باید باز، قابل کشش، قابل انعطاف، قابل کم و زیاد شدن باشد، تا در نتیجه قدرت تحلیل سیاسی دانشجو بالابرود. هدف بحث های سیاسی دانشجویی باید همین باشد تا دانشجو بتواند قدرت تحلیل سیاسی پیدا کند. در مورد مسائل فرهنگی هم همین طور است. حالااگر وارد این بحث شویم، خیلی طول می کشد؛ اینها بحث های طولانی است.
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران 22/2/77)
* حدود و خطوط قرمز ما در جنبش عدالتخواهی چیست؟ چون گاهی برخی مسئولان رده پائین در سخنرانی های خود، رفتار ما را تخریبی و مغایر با منافع نظام تفسیر می کنند. نظر حضرت عالی چیست؟
** ای کاش می گفتند عملی که به عنوان رفتار تخریبی تعریف می شود ، چیست، تا بنده بگویم تخریبی است یا نه. بنده نمی دانم چطور رفتاری بوده که آنها آن را تخریبی دانسته اند. به هرحال، جنبش عدالتخواهی هنگامی که در جمع دانشجویان و خطاب به آنها گفته می شود ، مقصود این است که این طلب و خواسته و خواهش به عنوان یک خواسته عمده مطرح شود. نباید بگذارید این مطالبه مهم از ذهن ها دور شود؛ یعنی بایستی عدالت آن چنان از طرف مردم، قشرها و بخصوص جوانان مطالبه شود که هر مسئولی - چه بنده و چه هر کس دیگری که در جایی مسئول است - ناچار باشد به مقوله عدالت، ولو برخلاف میلش هم باشد، بپردازد.
یک وقت است که ما مثلاً به وزارت اقتصاد و دارایی می گوییم عدالت را رعایت کن، یا به قوه قضائیه می گوییم عدالت را رعایت کن؛ اما یک وقت به جوانان می گوییم شما عدالت را مطالبه کنید. هر کدام معنای خاصی دارد. مطالبه عدالت به معنای این است که عدالت، گفتمان غالب در محیط های جوان و دانشجویی شود؛ عدالت را مطالبه کنند و آن را از هر مسئولی بخواهند. اگر غیر از این کاری صورت گیرد، ممکن است درست و یا غلط باشد، که بنده چون نمی دانم، نظری نمی دهم.
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 22/2/82)
* چرا برخی از دستگاه های مسئول با دانشجویان به جرم مطالبه عدالت برخورد می کنند در حالی که بعضاً از برخورد با مفسدین و دشمنان عدالت شانه خالی می کنند؟
** شما می گویید که ما شعار عدالت می دهیم؛ دانشجو را می گیرند، اما آن کسی را که به عدالت صدمه زده، نمی گیرند. قوه قضائیه چنین، یا دستگاه مسئول چنان. خوب، اینجا شما باید زرنگی کنید؛ یک لحظه از درخواست و مطالبه عدالت کوتاهی نکنید؛ این شان شماست. جوان و دانشجو و مومن شانش همین است که عدالت را بخواهد. پشتوانه این فکر هم با همه وجود، خودم هستم و امروز بحمدالله نظام هست. البته تخلفاتی هم ممکن است انجام بگیرد؛ شما زرنگی تان این باشد: گفتمان عدالت خواهی را فریاد کنید؛ اما انتقاد شخصی و مصداق سازی نکنید.
وقتی شما روی یک مصداق تکیه می کنید، اولاً احتمال دارد اشتباه کرده باشید؛ من می بینم دیگر. من مواردی را مشاهده می کنم - نه در دانشگاه، در گروه های اجتماعی گوناگون - که روی یک مصداق خاصی تکیه می کنند؛ یا به عنوان فساد، یا به عنوان کجروی سیاسی، یا به عنوان خط و خطوط غلط. بنده مثلاً اتفاقاً از جریان اطلاع دارم و می بینم اینجوری نیست و آن کسی که این حرف را زده، از قضیه اطلاع نداشته است.
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اساتید و دانشجویان شیراز 14/2/87)
* بزرگترین آسیب و اشکال محتمل برای محیط دانشجویی چیست؟
** بدترین اشکال و اشکال وارد بر محیط دانشجویی این است که دانشجو دچار محافظه کاری شود و حرفش را با ملاحظه موقع و مصلحت خیالی بیان کند؛ نه، دانشجو باید حرفش را صریح بزند. البته در کنار این صراحت در بیان، صداقت در نیت هم باید وجود داشته باشد و در کنار او، سرعت در پذیرش خطا؛ اگر ثابت شد که خطاست. فرق شمای جوان و دانشجو و صادق و پاکیزه دل، با یک آدم سیاسی کار باید در همین باشد؛ حرفتان را صریح بزنید؛ آنچه را که می زنید، از دل بزنید؛ و اگر چنانچه معلوم شد که اشتباه است، سریع پس بگیرید؛ راحت. این، به نظر من یکی از بهترین شاخصه های دانشجویی است.
(دیدار دانشجویان با رهبر انقلاب 7/7/87)