فتنه88 اوج افراطی‌گری

گروه سیاسی: از زمان پیروزی حجت‌الاسلام حسن روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، یکی از توصیه‌های محوری احزاب، گروه‌ها و نمایندگان مجلس به رئیس‌جمهور منتخب، تلاش برای تبیین شعار «اعتدال» بوده است. شعاری که شاه‌بیت سخنان روحانی در جریان تبلیغات انتخاباتی بوده و بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان سیاسی معتقدند طرح این مساله یکی از عوامل مهم پیروزی وی در انتخابات 24 خردادماه بوده است. این خواسته زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که سرنوشت نامطلوب شعار اصلاحات و تفسیرهای افراطی و بعضا متناقضی که از آن میان سیاسیون دوم خردادی صورت گرفت، در اذهان یادآوری شود. در همین راستا برخی تحلیلگران بر مرزبندی مبانی «اعتدال» و «فتنه» تصریح داشته و تاکید کرده‌اند افرادی که در فتنه موثر بوده یا نقش حمایتی از آن را ایفا کرده بودند نباید در دولت اعتدالی روحانی حضور یابند. این خواسته از آن رو در روزهای اخیر مطرح شده است که نگرانی‌هایی از همراهی حامیان فتنه 88 با پوشش اعتدال‌خواهی در دولت منتخب به گوش می‌رسد.

در این باره یک کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه جریان فتنه ۸۸ یک جریان ضداعتدالی بود که حاضر شد برای رسیدن به اهداف و مقاصد خود همه چیز را فدا کند، گفته این جریان صرف‌نظر از اینکه به قانون توجه نکرد، به واقعیت‌های جامعه نیز بی‌اعتنایی کرد. جواد منصوری در پاسخ به این سوال که شاخصه‌های افراط و تفریط و همچنین اعتدال چیست و کدامیک از دولت‌های گذشته را دولت افراط، تفریط یا اعتدال می‌دانید، اظهار داشت: در گام نخست باید معیارهای افراط و تفریط را دقیقا روشن و بعد در برخورد با مواضع و برنامه‌ها، مصداق‌های افراط و تفریط را مشخص کنیم؛ اگر دولتی بدون توجه به واقعیت‌ها تصمیم‌گیری می‌کند، قطعا این دولت اعتدالی نیست. همچنین اگر دولتی بدون توجه به عقلانیت، مشورت و درایت تصمیم‌گیری کند این دولت هم قطعا اعتدالی نیست.

برای اینکه ببینیم کدام دولت اعتدالی و معتدل بوده، باید مشخص کرد برنامه کدامیک از دولت‌ها متناسب با واقعیت‌ها، همه‌جانبه‌نگر و متعادل و متوازن بوده است. مثلا اگر دولتی تمام منابع کشور را تنها در بعد اقتصادی در نظر بگیرد، از اعتدال خارج شده یا اگر یک روز دولتی تمام جهت‌گیری‌های خود را در بحث سیاسی در نظر بگیرد، این هم خارج از اعتدال است، چرا که همه جنبه‌های جامعه را ندیده است. وی افزود: در پاسخ به افرادی که انقلابی‌گری و حفظ استقلال و عزت کشور را افراط و تفریط می‌خوانند، باید گفت انسان باید تعریف دقیقی از زندگی و آرمان‌های خود داشته باشد و اگر رفتارهایش مطابق با آرمان‌ها بود، آن رفتار منطقی و صحیح است و اگر رفتارها خارج از چارچوب و آرمان‌ها باشد، در واقع خارج از منطق و اعتدال خواهد بود.

«اعتدال» حرکت در مسیر رهبری است

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی دیگر تحلیلگری بود که حرکت در مسیر مقام معظم رهبری را اعتدال خواند و گفت: افراط و تفریط در 3 ‌دولت گذشته، البته با درصدهای مختلف وجود داشته است و دولت روحانی باید به شعار خود پایبند باشد.

به گفته خباز، 9 دی هم بازگشت به اعتدالگرایی بود و خود مردم احساس کردند برای اینکه مسائل را از داخل خیابان‌ها جمع کنند، یک دفعه به‌صورت خودجوش به صحنه آمدند و حمایت خود را از رهبری اعلام کردند و این به این معنا نبود که مردم گله‌مند نبودند. گله داشتند ولی آمدند. مردم یک راهپیمایی عظیم خودجوش و میلیونی را در سراسر کشور به راه انداختند و تقریبا تکلیف همه مشخص شد و یک آرامش و یک سکینه بسیار عالی بر مملکت حاکم شد و آثار بعدی آن هم همین‌طور بود.

فتنه‌گران اعتقادی به اعتدال ندارند

نسبت فتنه‌گران و اعتدال موضوعی بود که عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران نیز درباره آن سخن گفت. احمد نجابت فتنه 18 تیر ۷۸ و ۸۸ را مصداق کامل جریان ضداعتدال توصیف کرد و گفت: افراطیون، تندروهای اصلاح‌طلب و لیبرال‌ها اصلا به اعتدال اعتقاد ندارند. به گفته این کارشناس سیاسی استفاده از افرادی که علیه فتنه 88 موضع‌گیری نکردند در دولت آینده مصداق افراط و تفریط است، چرا که اگر بخواهیم از نیروهایی که در آن ایام سکوت کردند و مقابل فتنه ایستادگی نکردند، استفاده کنیم، به مردم و رهبری ظلم کرده‌ایم، به این خاطر که هنوز بعد از 4 سال در سخنان مقام معظم رهبری تلخی فتنه بیان می‌شود. بنابراین در دولت آینده نباید از افرادی که ساکت فتنه بودند یا سابقه مبهمی داشته و دارند، دعوت شود.

نجابت افزود: جریان ضداعتدال در فتنه 18 تیر 78 و 88 خود را به خوبی نشان داد. مدعیان دموکراسی اصلا ولایت فقیه را قبول ندارند و دیدیم که در آن ایام چه هرج و مرجی را در کشور رقم زدند. مشارکت، مجاهدین، ملی- مذهبی‌ها و سلطنت‌طلب‌ها در فتنه 88 دست در دست هم دادند تا نظام را ساقط کنند و از این رو از افراط هم عبور کردند. افراطیون، تندروهای اصلاح‌طلب و لیبرال‌ها اصلا به اعتدال اعتقاد ندارند.

اعتدال به سرنوشت جامعه مدنی دچار نشود

روز گذشته مدیر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در این باره مصاحبه کرده و به تسنیم گفت: چیزی که در ادبیات حجت‌الاسلام روحانی مشاهده می‌کنیم این است که اصول و ارزش‌ها قابل مسامحه و عقب‌نشینی نیست اما در روش‌ها و تاکتیک‌ها طبیعتا از روش‌هایی استفاده می‌کنند که معتدل، میانه‌رو و فارغ از تعصبات جناحی و گروهی باشد. البته بهتر است این موضوعات از سوی خود آقای روحانی تبیین شده و یک مانیفستی برای آن نوشته شود تا مشکلی که در دوم خرداد در بحث جامعه مدنی داشتیم، دوباره گریبانگیر کشور نشود.

حجت‌الاسلام صالح همچنین با بیان اینکه انسان میانه‌رو و معتدل فردی است که واقعیات را می‌داند و براساس واقعیت‌ها تصمیم می‌گیرد، گفت: زمانی که مردم به کسی رای ندادند و تمایلشان به شخص دیگری بود، اعتدالگری این است که به این رای واقعی و حقیقی مردم احترام بگذاریم اما متاسفانه این اعتدال‌ در سال 88 و در بین برخی خواص وجود نداشت و این موضوع سبب ایجاد مشکلاتی برای کشور شد. به گفته وی، در دولت آقای هاشمی نگاه سازندگی بسیار پررنگ شد البته بخشی از این نگاه بحق و بجا بود چرا که به دلیل جنگ تحمیلی کشور نیاز به بازسازی داشت اما بیشتر از این میزان مورد پذیرش نبود و اینکه تمام هم و غم دولت و وزرا معطوف به سازندگی باشد و از مسائل فرهنگی غفلت شود، مصداق یک نگاه غیر‌اعتدالی است چرا‌که ما باید رشدی که در کشور ایجاد می‌کنیم، یک رشد متوازن و در تمام موضوعات باشد و رشد غیر‌متوازن به یک غده چرکین تبدیل می‌شود که نیاز به جراحی دارد. صالح افزود:

در دولت آقای خاتمی نیز شاهد یک نگاه افراطی به بحث توسعه سیاسی بودیم و نگاه‌های سیاسی و هجمه به برخی ارزش‌های دینی مصداق یک نگاه افراطی است که در این دولت حاکم بود. همچنین در دولت آقای احمدی‌نژاد نیز به مقوله فرهنگ آن‌طور که باید و شاید نگاه کارشناسانه نشد.

بویژه در سال‌های اخیر که شاهد یک نوع وادادگی در بحث فرهنگ بودیم. اگرچه در بحث‌های مربوط به سازندگی، اقتصاد زیربنایی و گسترش امکانات خدمات خوبی در دولت نهم و دهم صورت گرفت اما در کنار این مسائل می‌بینیم که یک نوع بی‌محبتی نسبت به فرهنگ انجام شد. وی ادامه داد: همچنین در دوران آقای احمدی‌نژاد از خرد جمعی و نگاه مشورتی در امور استفاده نمی‌شد که این یکی از آفاتی است که در دولت نهم و دهم وجود داشت. گرچه مدیر نباید همه چیز را در مشورت ببیند و خودش صاحب‌نظر نباشد و در واقع مشورت، قاطعیت و جسارت باید در کنار هم وجود داشته باشد اما متاسفانه در دولت احمدی‌نژاد بحث قاطعیت و جسارت وجود داشت اما ایشان مشورت‌پذیر نبود. مدیر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به فتنه 88، گفت:

این موضوع یکی از مصداق‌های بارز افراط و تفریط است و در واقع هر چیزی که در آن غلو شود، مصداق بی‌اعتدالی است. مثلا اتفاقاتی که در غائله 18 تیرماه نیز رخ داد، مصداق بارز افراطی‌گری بود و فتنه 88 نیز از این دست است چرا‌که مباحث مطرح شده در آن مصداق بارز و کامل افراطی‌گری در عرصه سیاست است و در مقابل اعتدال‌ قرار دارد لذا اینکه عده‌ای نتوانستند نقطه نظر مخالف خود را تحمل کرده و رای مردم را بربتابند،  افراطی‌گری است.