هم‌زمان با برگزاری دومین جشنواره هادیان جهادگر فضای مجازی (روایت حقیقت) و در پی انتشار فراخوان سراسری این رویداد، مجموعه‌ای ارزشمند از تولیدات تبیینی، تحلیلی و رسانه‌ای از سوی فعالان جبهه فرهنگی انقلاب، پژوهشگران، نویسندگان، مستندسازان، فعالان رسانه و هادیان جهادگر فضای مجازی به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است.

در میان آثار رسیده، تقی احمدی (هادی سیاسی، پژوهشگر و فعال رسانه‌ای) یادداشتی با عنوان «اسنپ بک از منظر علمی و نظریه های علوم سیاسی» به دبیرخانه جشنواره ارسال کرده است. این اثر پس از طی مراحل ارزیابی اولیه، در بخش یادداشت نویسی پذیرش شده و جهت استفاده مخاطبان و پژوهشگران حوزه تبیین، در صفحه جشنواره منتشر می‌شود.

توضیحات کلی اثر

اسنپ بک از منظر علمی و نظریه های علوم سیاسی

اسنپبک همان سازوکار بازگشت تحریمها است که اروپا و آمریکا آن را همچون ابزاری برای
فشار بر جمهوری اسلامی ایران به کار میگیرند. اما واقعیت اینجاست که اسنپبک تنها یک
اقدام حقوقی یا اقتصادی نیست؛ بلکه بخشی از راهبرد کلان مهار ایران در سطح بینالملل
است.
از نگاه نظریهپردازان علوم سیاسی، بهویژه کسانی چون کنت والتز (نظریهپرداز واقعگرایی
است. آنها از « حفظ موازنه » ساختاری)، رفتار قدرتهای بزرگ در برابر ایران مصداق بارز
قدرتیابی یک بازیگر مستقل در منطقه خاورمیانه بیم دارند و تلاش میکنند با ابزارهایی
مانند تحریم، توان این بازیگر را کنترل کنند.
اروپا و آمریکا با فعالسازی اسنپبک چند هدف را دنبال میکنند:
1. هدف اقتصادی: محدود کردن صادرات نفت و گاز ایران، فشار بر نظام بانکی و کاهش توان
مالی کشور.
2. هدف سیاسی: منزوی کردن ایران در نظام بینالملل و جلوگیری از تعمیق روابط منطقهای
و شرقی.
3. هدف امنیتی: تضعیف توان دفاعی و بازدارندگی موشکی.
4. هدف اجتماعی: ایجاد فشار روانی و تلاش برای شکاف در انسجام ملی.
،(Warden’s Five Rings) اما این تمام ماجرا نیست. بر اساس نظریه جنگ هیبریدی واردن
برای فروپاشی یک نظام، باید حلقههای اصلی آن از رهبر تا جامعه هدف گرفته شود.
فعالسازی اسنپبک دقیقا در همین چارچوب تحلیل میشود: فشار بر زیرساختهای
اقتصادی، جامعه و انسجام داخلی برای تضعیف کلیت نظام.
با این حال، تجربه تاریخی نشان میدهد که این راهبردها نتیجه معکوس دارند. نظریه
رابرت کیوهن و جوزف نای میگوید: در دنیای امروز هیچ کشوری « وابستگی متقابل »
نمیتواند بهطور کامل دیگری را منزوی کند، زیرا بازیگران جدیدی وارد صحنه میشوند.
همینجاست که چرخش ایران به شرق و تعمیق روابط با چین، روسیه و همسایگان معنای
واقعی پیدا میکند.
هم فشار خارجی معمولا به تقویت هویت ملی و انسجام « سازهانگاری » از منظر نظریه
داخلی منجر میشود. جامعه ایران در طول چهار دهه گذشته نشان داده است که هرگاه
فشار خارجی افزایش یافته، روحیه مقاومت و همبستگی ملی نیز اوج گرفته است.
بنابراین، اسنپبک بیش از آنکه تهدیدی تعیینکننده برای ایران باشد، فرصتی است برای:
تقویت استقلال اقتصادی و خودکفایی.
بازتعریف روابط بینالملل به سود همکاریهای منطقهای.
ارتقای قدرت دفاعی و بازدارندگی.
و در نهایت، تبدیل فشار بیرونی به انسجام داخلی.
پس اگر بخواهیم از منظر علمی جمعبندی کنیم: اسنپبک ابزاری است برای فشار، اما در
بستر جامعهای با تابآوری بالا، طبق نظریههای علوم سیاسی، این فشارها میتواند به
ظرفیتسازی جدید و افزایش قدرت ملی منجر شود.
و در نهایت اینکه ما از صدای ماشه ای نمی ترسیم ماشه ای که سالها گلوله اش زنگ زده
فقط یک تهدید تو خالی است.
لذا اسنپ بک ماشه ای است که روی اسلحه خالی نصب شده صدای کلیک دارد ولی
صدای شلیک ندارد.