نقش بازیگران خارجی در تسلیح مخالفان اسد

حمایت آمریکا از تسلیح مخالفان اسد

ایسنا اواخر اسفندماه 1391 گزارش داد: ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی گفت: ما از تصمیم اخیر فرانسه و انگلیس برای کمک به مخالفان سوری حمایت می‌کنیم اما همچنان تاکید داریم که کمک‌ها نباید «کمک‌های نظامی بسیار کشنده» باشد. هم‌زمان خبرگزاری کردپرس سه روز پیش از شروع فروردین 92 به نقل از شبکه الجزیره عربی که این شبکه نیز به استناد روزنامه لس‌آنجلس تایمز گزارش می‌داد، نوشت: سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) هم‌اکنون سرگرم جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره گروه‌های مسلح تندرو در سوریه است و تغییراتی در صفوف افسران عملیات ویژه خود نیز انجام داده است. در ادامه روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» نیز در چهارم فروردین جاری نوشت: سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) اطلعاتی در زمینه وضعیت سوریه را در اختیار ارتش آزاد سوریه ین کشور می‌گذارد.
به نوشته این روزنامه، هدف از این کمک نیرومندتر کردن برخی از گروه‌های مخالف بشار اسد و جلوگیری از ورود شورشیان مرتبط با شبکه تروریستی القاعده از طریق عراق به سوریه است. یک هفته پیش از این گزارش، دیگر روزنامه آمریکایی «لس‌آنجلس تایمز» گزارش داد، سازمان سیا سرگرم آماده‌سازی حملات احتمالی هواپیماهای بدون سرنشین این کشور به افراطیون سوریه است. متعاقب انتشار اخبار و گزارشاتی مربوط به کمک‌های نظامی غیرمستقیم واشنگتن به نیروهای مخالف بشار اسد، آسوشیتدپرس نیز چند روز پیش نوشت: چندین ماه است که ایالات متحده آمریکا با هدف تقویت نیروهای مخالف رژیم بشار اسد، در کشور اردن به آموزش مبارزان سکولار سوری مشغول بوده است. آموزش نیروهای مخالف بشار اسد از سال گذشته تاکنون در مقری سری انجام شده و بیشتر بر آماده‌سازی نیروهای سُنی و عشایر سوری تمرکز یافته است؛ نیروهایی که پیش از این در ارتش سوریه خدمت می‌کردند. مقام‌های آمریکایی تأکید می‌کنند که نیروهای تحت آموزش در اردن ارتش آزاد سوریه را شامل نمی‌شوند.
با این وجود، جورج لیتل، سخنگوی پنتاگون، وزارت دفاع ایالات متحده، آموزش شورشیان سوری توسط آمریکا را رد کرده است. این مقام پنتاگون تنها به ذکر این نکته بسنده کرد که کشورش با همکاری طرف اردنی در پاره‌ای از برنامه‌ریزی‌های مشترک مربوط به نیروهای سوری شرکت دارد «اما این برنامه با آموزش مخالفان سوری به دست ارتش آمریکا تفاوت دارد.»

جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید نیز، روز دوشنبه، پنجم فروردین، از «ارسال برخی کمک‌های غیرنظامی و تدارکاتی» ایالات متحده برای شورشیان سوری خبر داد؛ نیروهایی که در برابر رژیمی ایستاده‌اند که در استفاده از نیروی نظامی علیه آن‌ها هیچ تردیدی به خود راه نداده است: «چیزی که ما همچنان برای پایان دادن به آن به فعالیت‌های خود ادامه خواهیم داد.»

نقش سیا در ارسال 3500 تن سلاح به مخالفان سوری

اوایل ماه جاری خورشیدی روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز براساس اطلاعات برج‌های مراقبت پرواز، مصاحبه با مقامات کشورهای مختلف و اظهارات فرماندهان مخالفان سوری نوشت سال گذشته دولت‌های عربی و ترکیه با پشتیبانی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) 3500 تن سلاح در اختیار مخالفان سوریه قرار داده‌اند. اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که ارسال این محموله‌ها در مقیاس کوچک در اوایل سال 2012 آغاز شده و به طور مداوم تا اواخر پاییز سال گذشته ادامه داشته و در اواخر این سال شدت یافته است. براساس گزارش این روزنامه آمریکایی محموله‌ها بیش از 160 محموله نظامی را شامل می‌شده که دولت‌های اردن، عربستان سعودی و قطر به فرودگاه «ایزن بوگا» در نزدیکی آنکارا و سایر فرودگاه‌های ترکیه و اردن ارسال کرده‌اند. نیویورک تایمز در ادامه درباره نقش آمریکا در تسلیح مخالفان سوری می‌نویسد: «در حالی که دولت اوباما از ارسال چیزی بیش از کمک‌های غیرکشنده به شورشی‌ها اجتناب کرده است، دخالت سازمان سیا در ارسال این تسلیحات، نشان داده است که آمریکا بیشتر تمایل دارد از طریق پشتیبانی متحدان عربی‌اش در وجه کشنده این جنگ داخلی دخالت داشته باشد.»
سازمان سیا از اظهارنظر درباره ارسال این تسلیحات و نقشش در این موضوع خودداری کرده است. بیشتر این محموله‌ها از ماه نوامبر 2012 به مخالفان سوریه ارسال شده‌اند، یعنی پس از اتمام انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و زمانی که دولت‌های عرب و ترکیه از پیشرفت کند مخالفان سوری در مبارزه با بشار اسد ناامید شدند. دولت ترکیه بر بخش اعظمی از این برنامه ارسال سلاح نظارت داشته است. مقامات آشنا با ارسال محموله‌های گاز و محققان حوزه قاچاق سلاح می‌گویند حجم این محموله‌های تسلیحاتی بسیار زیاد بوده است. 3500 تن سلاح و تجهیزات نظامی رقمی است که «هاگ گریفیت» از موسسه بین‌المللی صلح استکهلم درباره حجم تسلیحات ارسال شده به سوریه برآورد کرده است. وی معتقد است شدت و فراوانی پروازهای هواپیماهای باربری از وجود یک «عملیات لجستیکی زیرزمینی و هماهنگ شده» حکایت می‌کنند. پیشتر و در اواخر اسفندماه 91 خبرگزاری الشرق الجدید به نقل از رسانه‌های غربی و آمریکایی اطلاعات مشروح‌تر و مفصل‌تری از تسلیحات نظامی کرواسی که به ترکیه و اردن منتقل شدند تا از آن‌جا به دست تمام گروه‌های مسلح فعال در سوریه از جمله «جبهه النصره» برسند را منتشر کرده بود.
این گزارش در واقع مشروح گزارشی است که پایگاه اطلاع‌رسانی کلیرنگ هاوس آن را در این ارتباط منتشر و افشا کرد که انتقال این سلاح‌ها و تجهیزات نظامی کرواتی نیازمند تشکیل پلی‌هوایی بود تا 75 هواپیماهای باربری این سلاح‌ها را به اردن و ترکیه منتقل کنند. یوتارنی لیست در این ارتباط می‌نویسد از ابتدای نوامبر سال گذشته تا فوریه سال جاری میلادی 75 پرواز با بیش از 3 هزار تن سلاح و مهمات نظامی از فرودگاه زاگرب به سمت شورشیان سوری چه القاعده و چه ارتش آزاد انجام شد. پس از آن که مسئولان آمریکایی و سفیر کرواسی در آمریکا توافق کردند تا سلاح‌های مورد نیاز شورشیان را تامین کنند و در این میان عربستان سعودی متعهد شد تا هزینه‌های مالی این قراردادها را تامین کند حتی عربستان سعودی پرداخت هزینه پروازها را هم برعهده گرفت.
این تجهیزات و مهمات نظامی سلاح‌هایی از قبیل سلاح‌های ضد زره و پدافند هوایی و توپ‌هایی از عیار سنگین به همراه ذخایر تسلیحاتی‌اش را در بر می‌گرفت. بخش قابل توجهی از این سلاح‌ها در فرودگاه امان تحت عنوان کمک‌های بشردوستانه به پناه‌جویان سوری تخلیه شده‌اند. همچنین چند هفته پیش در حالی که اعلام شد، هیات پزشکی فرانسوی بری کمک به پناه‌جویان سوری وارد اردن شده است، بعدها آشکار شد که این هیات در واقع کارشناسان و مربیان نظامی را شامل می‌شده که به صورت مستقیم راهی اردوگاه‌های آموزش افراد مسلح سوری شده‌اند که در شمال امان با نظارت و اشراف انگلیس و فرانسه و آمریکا احداث شده‌اند.

نقش ترکیه در تسریع ارسال این سلاح‌ها

با آن که اطلاعات فرماندهان مخالفان سوری و سایر اطلاعات به دست آمده حاکی از آن هستند که قطر و عربستان سعودی از اواخر سال 2012 تجهیزات نظامی را به دست مخالفان سوریه می‌رسانده‌اند، موافقت دولت ترکیه برای افزایش سرعت ارسال این محموله‌ها از جمله عوامل تسهیل ارسال این تسلیحات به مخالفان بوده‌اند. در همین حال، چندین مقام دیگر هم گفته‌اند عربستان سعودی تسلیحات و تجهیزات نظامی را از کرواسی خریداری کرده و آن‌ها را با هواپیماهای باربری اردن برای مخالفان سوریه که در جنوب این کشور فعالیت می‌کنند می‌فرستد. بخشی از این تسلیحات هم به ترکیه می‌روند تا از آن‌جا برای مخالفانی که از آن‌جا عملیات می‌کنند، فرستاده شوند. اطلاعات مربوط به برج‌های کنترل مراقبت هواپیما منبع دیگری است که روزنامه نیویورک‌تایمز به آن استناد کرده است. این روزنامه می‌نویسد در سوم ژانویه سال 2012 دو محموله نیروی هوایی قطر وارد استانبول شد.
همچنین روزنامه وطن ترکیه اواخر اسفند 1391 نوشت: آلتان تان نماینده دیاربکر و عضو حزب صلح و دموکراسی در یک کنفرانس مطبوعاتی در مجلس ملی آنکارا اعلام کرد: «در حال حاضر ترکیه در حوزه بحران سوریه از سیاست‌های خطرناکی تبعیت می‌کند و اقدامات آنکارا هزینه‌های سنگینی روی دست همه ما خواهد گذاشت. متاسفانه هر کشوری که دارای مزدوران افراطی و بی‌رحم است، آنان را روانه ترکیه کرده و ترکیه نیز این افراد را از راه جیلان پنار به سری کانی یا راس العین سوریه می‌فرستد تا در برابر رژیم اسد بجنگند.» همچنین ایسنا سه روز پیش از آغاز سال جدید خورشیدی به نقل از خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، گزارش که یکی از مسئولان امنیتی یمن در گفت‌وگو با روزنامه الشرق عربستان فاش کرد که تیمی از نیروهای سازمان اطلاعات ترکیه در یمن حضور دارند که وظیفه آن‌ها اعزام جوانان یمنی وابسته به اخوان‌المسلمین به ترکیه و سپس، آموزش و تجهیز آن‌ها به سلاح برای اعزام مجدد به سوریه است.
ترکیه به‌طور مستقیم بر عملیات جذب نیروهای تندرو از شماری از کشورهای منطقه جهت انتقال آن‌ها به سوریه دخالت و نظارت دارد و این اقدام آنکارا در پی آن است که این سازمان به نیرو و قدرت گروه‌های وابسته به القاعده و اعضای گروههای تندرو در درگیری‌های سوریه پی برد. رییس سازمان اطلاعات ترکیه که ماه گذشته میلادی به یمن سفر کرد درباره این مسئله با برخی از اعضای اخوان‌المسلمین یمن گفت‌وگو کرده و از آن‌ها خواست تا از اخوان‌المسلمین سوریه در تحقق خواسته‌ها و دستاوردهایشان حمایت کنند. موضوع قابل توجه و تامل در رابطه با حمایت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ترکیه از مخالفان بشار اسد این است که عنداللزوم آنکارا در تامین نیازهای امنیتی خود از ارتش آزاد سوریه به شیوه خاص و منفردی نیز بهره‌برداری می‌کند. در همین راستا می‌توان به خبری که شبکه سی.ان.ان ترک در 28 اسفند 1391 منتشر کرد توجه کرد: لازضیا قاتل فراری ترکیه که مدتی پیش در استانبول یک زن عکاس آمریکایی را به قتل رسانده بود، شب گذشته در استانبول به مقامات قضایی ترکیه تحویل داده شد.
این فرد که به علت کشتن زنی به نام سارای سییرا تحت تعقیب نیروهای امنیتی ترکیه و آمریکا قرار گرفته بود، از مرز هاتای به سوریه گریخته و در صفوف نیروهای افراطی مخالف دولت سوریه اسلحه به دست گرفته بود. ارتش آزاد سوریه به تقاضای ترکیه در حلب و حمابه تعقیب این فرد پرداخته و سرانجام توانست او را در یکی از مخفیگاه‌های مخالفان سوری در حومه حلب دستگیر کرده و به استانبول منتقل کند. این فرد که با لباس مخصوص نظامیان سوری به فرودگاه استانبول منتقل شد، به خبرنگاران ترکیه گفت: «من در شب حادثه مقدار فراوانی گاز تنر استنشاق کرده بودم و تحت تاثیر این گاز مخدر زن خارجی را به قتل رساندم.» در همین حال رسانه‌های ترکیه از این موضوع خبر داده‌اند که در واقعه دستگیری پنج مظنون سوری انفجار جلوه گُز، ادعای دستگیری این افراد در دروازه مرزی ترکیه صحت ندارد و ارتش آزاد سوریه آنان را در نزدیکی حما دستگیر کرده و به ترکیه تحویل داده است.

نشست محرمانه آنکارا با هدف تقویت مخالفان اسد

باید خاطرنشان کرد که در اوایل بهمن‌ماه 1392 نشریه المنار نوشته بود: مقامات بلندپایه قطری و ترکی در یک نشست محرمانه با مقامات رژیم صهیونیستی در آنکارا، نگرانی خود را از ادامه مقاومت نظام سوریه و شکست توطئه‌های ضد سوری ابراز کرده‌اند. ترکیه و قطر سعی دارند با اسراییل هم‌پیمان شوند تا به این وسیله آمریکا و کشورهای اروپایی را به منظور وارد کردن ضربات نظامی به اهداف انتخاب شده در سوریه تحت فشار قرار دهند. در هفته‌های اخیر ترکیه و قطر، نامه‌ها و پیام‌هایی به تل‌آویو ارسال کردند که در این نامه‌ها به خطرهای ناشی از باقی ماندن بشار اسد در حکومت و لزوم سقوط نظام سوریه پرداخته است. اخیرا رییس سازمان اطلاعات قطر به عنوان فرستاده شیوخ قطر با یک مسئول امنیتی بلندپایه اسراییلی به همراه یکی از مشاوران ارشد نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل دیدار کرده است.
این دیدار در مقر سازمان اطلاعات ترکیه و به اصرار مقامات قطری برگزار شده و بیش از دو ساعت به طول انجامیده است. در این دیدار، ترکیه تأکید کرده است که موضع خود در قبال بحران سوریه بسیار مشابه موضع قطر است و برای پشت سر گذاشتن آنچه دوران قطع آشکار روابط سیاسی با اسراییل خوانده می‌شود، آمادگی دارد. در این نشست محرمانه، راه‌حل نظامی بحران سوریه مورد بررسی قرار گرفت. در این میان، محافل سیاسی آگاه اسراییلی نیز برگزاری این نشست را تایید کردند. قطر و ترکیه از برخورد و تعامل جدید ریاست‌جمهوری آمریکا با راه‌حل‌های سیاسی که ممکن است روسیه در سایه پیروزی‌های ارتش سوریه در برابر تروریست‌ها و عمق بحران‌های وارده به آمریکا و اروپا مطرح کند، بیم دارند که این بحران‌ها در مرحله آینده روند رو به رشدی به خود خواهد گرفت.

نقش قطر در ارسال تسلیحات

نیویورک تایمز می‌نویسد: در میانه بهار سال گذشته تعداد پروازهای هواپیماهای باربری به ترکیه افزایش یافت. از 26 آوریل تا چهارم می سال 2012 هواپیمای نیروی هوایی قطر موسوم به سی 17، که یک هواپیمای باربری غول‌پیکر است شش بار در فرودگاه «یزن‌بوگا» ترکیه فرود داشت. تا 8 آگوست 2012 قطری‌ها 14 پرواز با هواپیماهای باربری به این فرودگاه انجام داده‌اند. تمامی این پروازها از فرودگاه‌ العدید در قطر آغاز شده است که مرکز عملیات لجستیک نظامی آمریکا در خاورمیانه است.

رویکرد بریتانیا در قبال امکان کمک‌های تسلیحاتی

اواخر دی‌ماه 1391 اعلام شد ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا هنگام سخنرانی در پارلمان کشورش گفت:‌ در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه، بریتانیا ممکن است اپوزیسیون میانه‌رو سوریه را مسلح کند. وی خواستار تغییراتی در تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه شد به طوری که راه برای کمک‌های نظامی به اپوزیسیون سوریه باز شود. او افزود: بریتانیا دو میلیون پوند (معادل سه میلیون و 200 هزار دلار) کمک‌های لجستیکی در اختیار ائتلاف ملی سوریه خواهد گذاشت. به این ترتیب مجموع کمک‌های بریتانیا به مخالفان بشار اسد به 9 میلیون و 400هزار پوند می‌رسد. در همین حال براساس گزارش نیویورک‌تایمز، به موازات برخی کشورهای عربی که پیشتر به نام آن‌ها اشاره شد، انگلیس نیز هواپیماهایی مملو از سلاح و تجهیزات نظامی برای شورشیان در سوریه ارسال می‌کرد و آمریکا مسئولیت هماهنگی بین پروازهای هوایی به ترکیه و اردن را برعهده داشت.
همچنین خبرگزاری فارس سه روز قبل از آغاز سال 1392 به نقل از پایگاه دیلی‌استار گزارش داد: نیروهای ویژه انگلیس برای آغاز طرح کمک به مخالفان دولت سوریه در حال خروج از افغانستان هستند. بنابراین گزارش فرماندهان نیروی ویژه دریایی و نیروی ویژه هوایی انگلیس در حال طراحی‌های فوق محرمانه‌ای جهت افزایش کمک‌های تسلیحاتی به مخالفان مسلح دولت سوریه هستند. منابعی در نخست‌وزیری انگلیس گفته‌اند که نیروهای ویژه دریایی و هوایی انگلیس «به آرامی» در حال خروج از افغانستان هستند، تا برای آغاز ماموریت جدیدشان در سوریه آماده شوند. این نیروها قرار است با راهنمایی اطلاعاتی «ام آی 6» (سرویس اطلاعاتی انگلیس) و سرویس اطلاعات خارجی فرانسه محموله 20 میلیون پوندی تسلیحاتی را که در کشورهای همسایه سوریه انبار شده، به دست مخالفان مسلح دولت سوریه برسانند. پیش از این هم همین منبع به نقل از منبعی بلندپایه در ارتش آمریکا از طرح پنتاگون برای خروج از تجهیزات از افغانستان و ارسال آن‌ها به سوریه خبر داده بود.

مذاکرات صهیونیست‌ها با مخالفان بشار اسد

شبکه العالم به نقل از پایگاه اطلاعاتی وابسته به رژیم صهیونیستی «دبکا» اواسط دی‌ماه 1391 از مذاکرات این رژیم با سران ائتلاف گروه‌های مخالف سوریه در اردن خبر داد و نوشت: این مذاکرات با نظارت آمریکا، به هدف تامین امنیت مناطق اشغالی جولان، در جریان است. در کنار فعالیت‌ نیروهای ویژه از آمریکا، ترکیه و رژیم صهیونیستی در مناطق مرزی اردن و سوریه حداقل پنج اردوگاه برای آموزش عناصر مسلح و جاسوسان در اردن با نظارت مربیانی از آمریکا، فرانسه، چک و لهستان وجود دارد. درگیری‌های اخیر عناصر مسلح با نیروهای ارتش سوریه نزدیک مرزهای اردن با کمک دستگاه اطلاعاتی این رژیم و نیروهای ویژه آمریکایی و فرانسوی انجام شد. هدف اصلی دستگاه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی ایجاد منطقه حائل داخل سوریه نزدیک بلندی‌های جولان برای حفظ این منطقه در آینده است.
صهیونیست‌ها برای رساندن محموله‌های سلاح به دست مخالفان و مراکز آموزشی در مناطق مرزی اطراف سوریه و اردن، بین ترکیه و اراضی اشغالی فلسطین پل ارتباطی هوایی ایجاد کرده‌اند. صهیونیست‌ها از حضور گروه‌های تروریستی در سوریه ترسی ندارند، چرا که صهیونیست‌ها با دادن اطلاعات رفت و آمد نیروهای سازمان ملل زمینه ربودن 21 سرباز فیلیپینی این سازمان را برای تروریست‌های نزدیک منطقه جولان سوریه فراهم کردند. رژیم صهیونیستی روابط محکمی با گروهک جبهه النصره دارد زیرا به این گروهک تروریستی نیاز دارد، همان‌طور که آمریکا در گذشته مدتی به طالبان در افغانستان نیاز داشت، ولی پس از یورش به این کشور نابودی این گروه را آغاز کرد. همزمان با هدف قرار گرفتن یک مقر نظامی سوریه در بلندی‌های جولان از سوی ارتش رژیم صهیونیستی وزیر جنگ این رژیم تهدید کرد که به هرگونه تیراندازی از سمت سوریه فورا پاسخ دهد.

موضع روسیه در قبال تسلیح مخالفان اسد

همین منبع گزارش داد: گنابادی گاتیلف، معاون وزیر خارجه روسیه در پیامی در صفحه توییتر خود نوشت: همگان درباره حل و فصل سیاسی بحران سوریه سخن می‌گویند اما برخی کشورهای غربی یکباره از تصمیم خود برای مسلح کردن مخالفان سوریه دم زدند و این چیزی است که کرملین را نگران کرده است. سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در این باره گفت: فرستادن سلاح برای مخالفان سوریه در نهایت به این منتهی می‌شود که سلاح‌ها به دست جبهه النصره که یک گروه تروریستی است، خواهد رسید.

مخالفت اتحادیه اروپا با کمک نظامی به مخالفان اسد

سرانجام تلاش‌های فرانسه و انگلیس برای مسلح کردن شورشیان سوری با شکست روبه‌رو شد. این طرح انگلیسی و فرانسوی که دیوید کامرون و فرانسوا اولاند نخست‌وزیر دو کشور از طراحان آن بودند، روز شنبه 25 اسفند 91 در نشست فوق‌العاده اتحادیه اروپا با مخالفت آنگلا مرکل صدراعظم آلمان مواجه شد. وی بر این باور بود که با گسترش درگیری‌های منطقه‌ای، این ایران خواهد بود که برنده آن‌ها خواهد بود. فرانسه و انگلیس در حالی این موضوع را در دستور کار جلسه روز گذشته اتحادیه اروپا قرار داده بودند که دیگر کشورهای عضو از این موضوع آگاه نبودند؛ افزون بر این آنان بسیار از این تغییر سیاست شگفت‌زده بودند، چرا که همین چهار روز پیش تصمیم به تحریم تسلیحاتی حکومت سوریه و شورشیان گرفته بودند. کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این طرح گفته که وی نیز از طریق روزنامه‌ها از محتوای این طرح آگاه شده است. منابع مطلع هم گفته‌اند که این طرح هیچ موافقی در اتحادیه اروپا به جز دو کشور انگلیس و فرانسه ندارد.
اشتون هم به مرکل گفته بود، در صورت تصویب چنین طرحی مسابقه‌ای برای مسلح کردن سوری‌ها در خواهد گرفت که در پایان برنده آن ایران خواهد بود. ورنرفی صدراعظم اتریش هم گفته است که تصویب چنین طرحی، باعث خروج نیروهای اتریشی مستقر در بلندی‌های جولان خواهد شد. این نیروهای اتریشی به عنوان نیروهای حافظ صلح در منطقه مورد مناقشه سوریه و رژیم اسراییل حضور دارند. مرکل، صدراعظم آلمان هم ضمن مخالفت با این طرح اعلام کرد که شاید ذهن دیوید کامرون و فرانسوا اولاند در این باره تغییر کرده باشد، اما این به آن معنا نیست که ذهنیت همه 25 عضو اتحادیه اروپا در این باره تغییر کرده باشد. با این حال، دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس بر موضع خود همچنان پافشاری دارد و بر این باور است که تحریم حکومت سوریه و مخالفان همزمان اشتباه است و ما باید پیام‌های متفاوتی را به این دو گروه بفرستیم. هرچند انگلیس و آمریکا با مخالفت آلمان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا نتوانستند مجوز رسمی مسلح کردن شورشیان سوری را به دست آورند، پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که تلاش‌های آنان کماکان ادامه خواهد داشت و آنان می‌کوشند تصمیم خود را در قالب اجماع کشورهای اروپایی تا ماه می قطعی کنند. آنچه مسلح کردن مخالفان بشار اسد را رسما به تعویق انداخته است، نگرانی از دستیابی گروه‌های تروریستی به این سلاح‌هاست. اگرچه مسلح کردن آن‌ها در حال حاضر به صورت غیررسمی ادامه دارد، کشورهای اروپایی نگران این هستند که اگر این مسئله رسما اجازه داده شود، دیگر نتوانند بر آن کنترلی داشته باشند، چرا که ماهیت نیروهای وابسته به القاعده برای خود این کشورها شناخته شده است.

طرح‌هایی برای مداخله نظامی در سوریه از سوی ناتو

تشدید درگیری‌ها در سوریه و به‌ویژه تحول اخیر در منازعه داخلی این کشور یعنی کاربرد تسلیحات شیمیایی از سوی مخالفان در استان حلب باعث شده تا غربی‌ها در قالب ناتو درصدد تحرکات جدیدی علیه سوریه برآیند. حکومت سوریه و مخالفان این کشور یکدیگر را به کاربرد سلاح شیمیایی در استان شمالی حلب متهم کرده‌اند. خبرگزاری رسمی سوریه سوم فروردین جاری در بیانیه‌ای اعلام کرد که مخالفان در خان‌العسل در استان حلب از سلاح شیمیایی استفاده کرده‌اند که منجر به مرگ 15 نفر شده است. این رقم بعدا به وسیله تلویزیون سوریه تصحیح و تعداد کشته‌ها 25 نفر عنوان شد. وزارت دفاع آمریکا امکان تایید ادعای دوطرف را رد کرده است ولی روسیه با تایید اتهام‌های حکومت سوریه، از مجهز شدن مخالفان به سلاح‌های کشتار جمعی ابراز نگرانی کرد.
این در حالی است که دریاسالار جیمز استاوریدس، فرمانده ارشد نیروهای آمریکایی در اروپا با توجه به تحولات اخیر سوریه اذعان کرد که برخی کشورهای عضو ناتو روی طرح‌های احتمالی جهت اقدام نظامی در سوریه به منظور خاتمه دادن به جنگ داخلی دو ساله در این کشور کار می‌کنند. به گفته این فرمانده آمریکایی، نظیر مداخله آمریکا و جامعه بین‌المللی در لیبی در سال 2011، یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و توافق در میان 28 عضو ائتلاف ناتو برای ایفای نقش نظامی ناتو در سوریه ضروری است. دریاسالار استاوریدیس درباره سامانه موشکی پاتریوت ناتو مستقر در مرزهای ترکیه با سوریه گفت که این پاتریوت‌ها می‌توانند در موقعیتی قرار گیرند که هواپیماهای سوری را هدف گرفته و آن‌ها را ساقط کنند. استاوریدیس تصریح کرد که دیدگاه شخصی وی این است که کمک نظامی به مخالفان سوریه برای شکستن بن‌بست موجود و سرنگونی دولت سوریه مفید خواهد بود. به گفته این فرمانده آمریکایی پس از سقوط اسد، سوریه وضعیتی شبیه بالکان پیدا خواهد کرد. گفتنی است کشورهای عضو ناتو در اواسط آذر 1391 به دولت سوریه هشدار داده بودند که استفاده از سلاح شیمیایی عبور از خط قرمز ناتو محسوب می‌شود. در این راستا آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو تاکید کرد که این اقدام عکس‌العمل بی‌درنگ جامعه جهانی را در پی خواهد داشت.

رویکرد غرب در قبال جنگ داخلی سوریه

شواهد حاکی از آن است که رویکرد غرب در برهه کنونی مبتنی بر افزایش بی‌سابقه پشتیبانی از ائتلاف مخالفان دولت سوریه با هدف سرنگونی آن است و در این مسیر ناتو به عنوان بازوی نظامی غرب در این مرحله با ارسال سامانه‌های ضد موشکی پاتریوت به ترکیه در واقع اولین قدم خود برای مداخله نظامی در بحران سوریه را برداشته است.
این در حالی است که قبل از آن هم آمریکایی‌ها به صراحت از برنامه‌ریزی برای اقدامات نظامی علیه سوریه سخن گفته‌اند. آمریکا و متحدان غربی آن به‌ویژه فرانسه و انگلیس به همراه ترکیه، عربستان سعودی و قطر مدعی هستند به پایان بحران در سوریه تمایل دارند، اما در عین حال به تسلیح و تامین بودجه مخالفان مسلح دولت سوریه ادامه می‌دهند. اساسا از هنگام شروع ناآرامی‌ها در سوریه و با تشدید بحران در این کشور، غربی‌ها به ویژه آمریکا، انگلیس و فرانسه در کنار متحدین عرب خود، راهبرد فروپاشی دولت سوریه را در پیش گرفته و اقدامات زیادی را در این راستا انجام داده‌اند. این اقدامات از پشتیبانی مالی، لجستیکی، اطلاعاتی و تسلیحاتی تا آموزش نیروهای مسلح مخالف و حمایت مالی از آن‌ها را در برمی‌گیرد. آمریکا، انگلیس و فرانسه اکنون با تشدید اقدامات مخرب خود از جمله افزایش کمک‌های اطلاعاتی و تسلیحاتی خود به مخالفان مسلح به دنبال سرنگونی هرچه سریع‌تر دولت سوریه هستند. اعضای اصلی ناتو یعنی آمریکا به همراه فرانسه و انگلیس به دنبال راهکار حل نظامی بحران سوریه از طریق تسلیح هرچه بیشتر مخالفان مسلح هستند.

پشت پرده اصرار فرانسه بر تسلیح مخالفان سوری

کارشناس لبنانی مسائل اروپا، از قرارداد «لورن فابیوس» وزیر خارجه فرانسه با قطر برای مسلح کردن مخالفان سوریه پرده برداشت. عیسی ایوبی چهارم فروردین جاری در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم، با متهم کردن فابیوس به ادامه سیاست‌های صهیونیستی سارکوزی رییس‌جمهوری سابق فرانسه، گفت: فرانسه و انگلستان درصدد هستند سوریه و خاورمیانه را به جنگ‌های بیهوده و درازمدت وارد کنند. این کارشناس لبنانی افزود: فابیوس شخصیت قدرتمندی در تشکیلات فرانسه است که با این طرح موافق بود و توانست ادامه سیاست‌های صهیونیستی سارکوزی را بر رهبران جدید فرانسه تحمیل کند. وی اظهار داشت: فرانسوی‌ها افراد مسلح در سوریه را برای انجام ماموریت‌های‌شان به دستگاه‌های ارتباطی و اطلاعاتی مجهز کردند و این یک طرح اقتصادی و مالی میان فرانسه، قطر و عربستان سعودی است. ایوبی تصریح کرد: اختلافات فرانسه با اتحادیه اروپا زمانی آغاز شد که پی بردند گروه‌های مسلح در مالی مجهز به سلاح‌های اروپایی هستند به همین دلیل هیچ کشور اروپایی هم‌اکنون با دعوت فرانسه و انگلیس برای مسلح کردن مخالفان سوری موافق نیست.

موضع اتحادیه عرب در قبال تسلیح مخالفان اسد

خبرگزاری مهر هفتم فروردین جاری گزارش داد، سران عرب در نشست اخیر خود در دوحه در همراهی با آمریکا و دیگر کشورهای غربی، با وجود مخالفت کشورهای عراق، لبنان و الجزایر به هر کشور عرب اجازه داد به تنهایی به حمایت تسلیحاتی از گروه‌های مسلح در سوریه اقدام کند. عبدالمالک سلال نخست‌وزیر الجزایر بر مخالفت کشورش با هرگونه دخالت خارجی در سوریه تاکید کرد. همچنین شرکت‌کنندگان در نشست سران عرب در دوحه همچنین برخلاف آیین‌نامه و منشور اتحادیه عرب، تمام کرسی‌های سوریه در اتحادیه عرب و سازمان‌هایش را تا زمان برگزاری انتخابات به ائتلاف مخالفان سوری تحویل دادند. سران عرب با اعلام حمایت از تلاش‌ها برای دستیابی به حل سیاسی به عنوان اولویت بحران سوریه در عین حال بر حق هر کشور براساس تمایلش برای ارائه تمام کمک‌ها از جمله نظامی برای حمایت از آنچه ایستادگی ملت سوریه و ارتش آزاد" نامیدند.

وضع موجود و چشم‌انداز احتمالی

بر پایه گزارش‌ها و اخبار مربوط به ارسال کمک‌های تسلیحاتی به مخالفان سوری و آموزش نیروهای مخالف سوری در برخی کشورهای همسایه سوریه و حتی حضور نیروهایی از سایر کشورها و از میان نیروهای القاعده و طالبان حتی اگر گزارش‌های منابع دولتی سوریه را بزرگ‌نمایی شده محسوب کنیم از گزارش‌های منابع غربی به‌ویژه آمریکایی هویداست که این کمک‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی از سوی کشورهای عضو جبهه متحد عرب و غرب علیه بشار اسد به صور مختلف صورت می‌گیرد. البته این‌که رسانه‌های آمریکایی از این همه آزادی برخوردارند که می‌توانند اخبار طبقه‌بندی شده دولت خود را نیز منتشر کنند مایه مباهات است. اما این‌که حکومت سوریه خود زمینه کمک‌های نظامی سایر کشورها به مخالفانش را فراهم کرد مایه آزردگی است. به هر تقدیر به نظر می‌رسد به شیوه‌های گوناگون حمایتهای نظامی و مالی از مخالفان سوری ادامه خواهد یافت و با وجود بروز برخی اختلاف‌نظرها در میان گروه‌های مخالف سوری روند نظامی‌گری در سوریه از شدت بیشتری برخوردار خواهد شد.
درگیر شدن منافع بازیگرانی که در جبهه مخالفان اسد قرار گرفته‌اند و تخریب زیر بخش عمده‌ای زیرساخت‌های سوریه و ایجاد شکاف در ارتش سوریه و تحت اشغال واقع شدن بخش‌های قابل توجهی از اراضی و اماکن سوریه توسط مخالفان و سپرده شدن کرسی دولت سوریه در اتحادیه عرب به ائتلاف مخالفان سوری و تعیین نخست‌وزیر موقت از سوی این ائتلاف و پشتیبانی جدی‌تر این اتحادیه از مخالفان اسد حاکی از تضعیف فزاینده موقعیت اسد و عدم اشراف او بر سوریه و گشوده شدن راه برای برکناری اسد و استقرار دولت به دست مخالفان با کمک‌های آمریکا و غرب است. هرچند که بروز اختلاف میان گروه‌های مخالف و اقوام و صاحبان مذاهب و ادیان و حتی تجزیه سوریه نیز در بررسی‌های کارشناسان مورد امعان نظر قرار می‌گیرد اما به یقین نمی‌توان گفت که چنین رخدادهایی حتمی است. آنچه مسلم است این است که هر رخدادی که در سوریه به وقوع بپیوندد، در نظر گرفتن جایی برای بشار اسد جوان در این کشور دشوار است.